16 - 03 - 2022
کاهش آهنگ رشد تورم، نقدینگی و پایه پولی در دولت سیزدهم
«جهانصنعت»- انتشار گزارشی تحت عنوان «الگوی جدید خلق پول» از سوی روزنامه «جهانصنعت» با واکنش بانک مرکزی همراه شده است. این گزارش به بررسی تحولات پولی تا پایان دی ماه سالجاری پرداخته و دلایل و زمینههای رشد پایه پولی و نقدینگی را بررسی کرده است.
هرچند این گزارش نیز اشاره مستقیمی به روند کاهشی نقدینگی از ابتدای پاییز کرده، با این حال روند رو به رشد مطالبات بانک مرکزی از نظام بانکی را عاملی نگرانکننده برای خلق نقدینگی و تورم دانسته است. در گزارش روزنامه «جهانصنعت» آمده: «دادههای آماری نهاد پولی نشان میدهد که رشد مطالبات بانک مرکزی از بانکها در نیمه نخست سال تکرقمی و حتی در فصل بهار منفی بوده اما از ابتدای پاییز این رشد دورقمی شده و به حدود ۵۰ درصد رسیده است.
بررسی جزئیتر این آمارها نشان میدهد که حجم کل مطالبات بانک مرکزی از نظام بانکی در ابتدای سالجاری ۱۱۵ هزار میلیارد تومان بوده که به ۳/۱۲۷ هزار میلیارد تومان در پایان شهریورماه رسیده است. ناگفته نماند که میزان افزایش این مطالبات در پایان شهریور ماه نسبت به اسفند سال گذشته ۷/۸ درصد بوده است. اما از ابتدای مهر درصد رشد این مطالبات دورقمی شد و به ۶/۴۹ درصد در پایان دیماه رسید. حجم کل مطالبات بانک مرکزی از بانکها نیز در پایان دیماه به ۲/۱۷۵ هزار میلیارد تومان رسیده است». با توجه به آنکه پایه پولی از دو مسیر استقراض دولت از بانک مرکزی و یا اضافهبرداشت بانکها از منابع بانک مرکزی بالا میرود، روند فزاینده تامین مالی بانکها از بانک مرکزی میتواند مسالهای نگرانکننده برای رشد تورم و یا جلوگیری از افت تورم باشد. متن جوابیه بانک مرکزی در خصوص این گزارش به شرح زیر است:
دولت سیزدهم با رویکرد سیاستگذاری فعال در مسائل اقتصادی در تلاش برای کاهش تورم، کاهش رشد نقدینگی و پایه پولی قرار گرفته و روند کاهشی این سه متغیر نیز بیانگر آن است که اقدامات دولت در این مسیر موثر بوده است. بر اساس آخرین اعلام بانک مرکزی، آهنگ رشد پایه پولی در دوازدهماهه منتهی به دی ماه ۱۴۰۰ روندی کاهشی را طی کرده است، به گونهای که رشد پایه پولی دوازده ماهه از ۱/۴۲ درصد در مرداد ماه به ۵/۳۵ درصد در دی ماه رسید.
همچنین پایه پولی در پایان دی ماه ۱۴۰۰ (معادل ۲/۵۶۷۹ هزار میلیارد ریال) نسبت به پایان سال ۱۳۹۹، رشدی معادل ۸/۲۳ درصد داشته است. این در حالی است که رشد پایه پولی در دی ماه ۱۳۹۹ نسبت به دی ماه ۱۳۹۸ معادل ۸/۳۲ درصد بوده است.
حجم نقدینگی در پایان دیماه سال ۱۴۰۰ (معادل ۶/۴۵۰۱۴ هزار میلیارد ریال) نسبت به پایان سال ۱۳۹۹ معادل ۵/۲۹ درصد رشد یافت. لازم به توضیح است آهنگ رشد نقدینگی نیز با کاهش روند از ۸/۴۲ درصد در مهرماه ۱۴۰۰ به ۸/۳۹ درصد در دی ماه کاهش داشته است و با ادامه سیاستهای انضباط پولی و مالی، تداوم این روند کاهشی در ماههای آتی نیز محتمل است.
بر این اساس، رشد نقدینگی در مهرماه ۸/۴۲ درصد، در آبان ماه ۴۲ درصد، در آذرماه ۴/۴۱ درصد و در دیماه ۸/۳۹ درصد بوده است که البته ۶/۲ درصد آن مربوط به پوشش آماری یکی از بانکهای ادغامی است، ولی در مجموع روند رشد نقدینگی در ماههای اخیر کاهشی شده است.
همچنین در ادامه بررسی شاخصهای کلان اقتصادی نشان میدهد که در بحث تورم هم روند نزولی را شاهد بودهایم و با کاهش انتظارات تورمی روند تورم نیز با کاهش همراه بوده است. به گونهای که تورم ۴/۴۵ درصدی در مهرماه به ۴/۴۴ درصد در آبان، ۴/۴۳ درصد در آذرماه و ۴/۴۲ درصد در دی ماه رسیده است. لازم به یادآوری است نرخ تورم ماهانه آذرماه امسال به ۷/۱ درصد رسید که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، ۸/۰ واحد درصد کاهش داشت. نرخ تورم نقطهای نیز در آذرماه ١۴٠٠ به عدد ۲/۳۵ درصد رسید. روند کاهشی نرخ تورم در دیماه متوقف شد.
در این تورم نقطهای در مقایسه با ماه قبل ۷/۰ واحد درصد افزایش یافت. نرخ تورم ماهانه دی ١۴٠٠ نیز به ۴/۲ درصد رسید که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، ۷/۰ واحد درصد افزایش نشان میداد. اما بهرغم افزایش این دو، نرخ تورم سالانه دی ١۴٠٠ برای خانوارهای کشور به ۴/۴۲ درصد رسید که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، یک واحد درصد کاهش نشان میدهد.
اکنون آخرین آمارها نشان میدهد که در بهمنماه روند نزولی تورم دوباره شروع شد و هر سه شاخص تورم ماهانه، سالانه و نقطهای نسبت به دیماه کاهش یافته است.
بدین ترتیب از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون شاهد کاهش ۴/۱۸ واحد درصدی تورم نقطهبهنقطه کالاهای مصرفی و کاهش هفت واحد درصدی متوسط تورم دوازدهماهه بودهایم.
علاوه بر این دولت سیزدهم در پنج ماهه ابتدایی کار خود علاوه بر خاتمه دادن به تامین هزینههای جاری از منابع بانک مرکزی اعتبارات عمرانی را افزایش داده است. براساس گزارش سازمان برنامهوبودجه در آغاز بهکار دولت سیزدهم دولت از یکسو با هزاران میلیارد تخصیص بدون منبع در خزانه مواجه بود، از سوی دیگر در پنج ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۰ بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان از منابع بانک مرکزی استفاده شده بود، علاوه بر این دولت باید ۵۳۵ هزار میلیارد تومان اوراق فروخته شده دولت قبل را هر ماه به میزان ۱۱ هزار میلیارد تومان تسویه میکرد.
با تمام سختیها، اما دولت سیزدهم برای تامین کسری بودجه به سراغ چاپ پول نرفت و با افزایش درآمدها و کنترل هزینهها به سمت بهبود شاخصهای بودجه حرکت کرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد