30 - 06 - 2022
پیشتازی چین
فاطمه رحیمی- با وجود تحریمها و ممنوعیتهای وارداتی، روسیه در ۱۰۰ روز اول پس از حمله به اوکراین ۷/۹۷ میلیارد دلار سوخت فسیلی صادر کرد که میانگین آن معادل ۹۷۷ میلیون دلار در روز بود. بنابراین، اینکه کدام سوختهای فسیلی توسط روسیه صادر میشود و کدام کشور این سوختها را وارد میکند، سوالی است که در گزارش آماری visualcapitalist به آن پاسخ داده شده است. در اینفوگرافیک این گزارش بزرگترین واردکنندگان صادرات سوخت فسیلی روسیه در طول ۱۰۰ روز اول جنگ بر اساس دادههای مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک (CREA) مورد بررسی قرار گرفتهاند.
طلای سیاه روسیه
بازار جهانی انرژی در چند سال اخیر شاهد چندین شوک چرخهای بوده است. کاهش تدریجی سرمایهگذاری نفت و گاز و به دنبال آن کاهش تولید ناشی از بیماری همهگیر منجر به کاهش عرضه شد، در حالی که با بازگشایی اقتصادها و سردتر شدن زمستان، مردم انرژی بیشتری مصرف کردند. در نتیجه تقاضای سوخت فسیلی حتی قبل از حمله روسیه به اوکراین در حال افزایش بود که شوک بازار را تشدید کرد.
روسیه سومین تولیدکننده و دومین صادرکننده بزرگ نفت خام است. در ۱۰۰ روز پس از تهاجم به اوکراین، نفت با ۴۸ میلیارد دلار یا تقریبا نیمی از کل درآمد صادراتی، باارزشترین صادرات سوخت فسیلی روسیه بود. در حالی که نفت خام روسیه با تانکرها حمل میشود، شبکهای از خطوط لوله، گاز روسیه را به اروپا منتقل میکند. در واقع، روسیه ۴۱ درصد از کل واردات گاز طبیعی به اتحادیه اروپا را به خود اختصاص داده است و برخی کشورها تقریبا به طور انحصاری به گاز روسیه وابسته هستند. از ۲۵ میلیارد دلار گاز صادراتی خط لوله، ۸۵ درصد آن به اتحادیه اروپا میرسد.
برترین واردکنندگان سوختهای فسیلی روسیه
بلوک اتحادیه اروپا ۶۱ درصد از درآمد صادرات سوخت فسیلی روسیه را در این دوره ۱۰۰ روزه به خود اختصاص داده است. آلمان، ایتالیا و هلند -اعضای اتحادیه اروپا و ناتو- از بزرگترین واردکنندگان بودند و تنها چین از آنها پیشی گرفت.
چین با پیشی گرفتن از آلمان به عنوان بزرگترین واردکننده سوخت فسیلی با واردات نزدیک به ۲ میلیون بشکه نفت روسیه در روز در ماه مه به عنوان بزرگترین واردکننده در جهان بود که این میزان، ۵۵ درصد نسبت به یک سال قبل افزایش داشت.
به طور مشابه، روسیه از عربستان سعودی به عنوان بزرگترین تامینکننده نفت چین پیشی گرفت.
ایتالیا در رده سوم، با واردات ۲/۸ میلیارد دلاری نزدیک به ۴/۸ درصد از کل صادرات نفت روسیه را به خود اختصاص داده است. هلند در رده چهارم با ۲/۸ میلیارد دلار معادل ۴/۸ درصد از صادرات نفت روسیه را به خود اختصاص داده است. ترکیه نیز با ۷ میلیارد ۲/۷ درصد صادرات نفت روسیه را به خود اختصاص داده است. لهستان نیز در رده ششم با ۶/۴ میلیارد دلار معادل ۷/۴ درصد از صادرات نفت روسیه را تشکیل میدهد.
فرانسه با ۵/۴ میلیارد دلار معادل ۶/۴ درصد صادرات سوخت فسیلی روسیه را به خود اختصاص داده است. هند نیز با ۶/۳ میلیارد دلار معادل ۷/۳ درصد از صادرات سوخت فسیلی روسیه را تشکیل میدهد.
در این میان، بیشترین افزایش واردات سوخت از هند بود که ۱۸ درصد از کل صادرات نفت روسیه را در دوره ۱۰۰ روزه خریداری کرد. مقدار قابل توجهی از نفتی که به هند میرود مجددا به عنوان فرآوردههای تصفیهشده به ایالاتمتحده و اروپا صادر میشود که در تلاش هستند از واردات روسیه مستقل شوند.
کاهش وابستگی به روسیه
در واکنش به حمله به اوکراین، چندین کشور از طریق تحریم صادرات، از جمله سوختهای فسیلی، اقدامات سختی را علیه روسیه انجام دادهاند. ایالات متحده و سوئد واردات سوختهای فسیلی روسیه را به طور کامل ممنوع کردهاند و حجم واردات ماهانه در ماه مه نسبت به زمان آغاز تهاجم به ترتیب ۱۰۰ درصد و ۹۹ درصد کاهش یافته است.
لیتوانی کشور دیگری است که با کاهش ۷۸ درصدی واردات سوختهای فسیلی از روسیه در رده سوم قرار گرفته است. مصر چهارمین کشوری است که با کاهش ۶۹ درصدی، واردات نفت روسیه را محدود کرده است. اسپانیا و فنلاند معادل ۵۶ درصد واردات نفت روسیه را کاهش دادهاند. لهستان و استونی نیز با کاهش ۵۱ درصدی در رده بعدی این جدول قرار دارند. ژاپن نیز با کاش ۵۰ درصدی واردات نفت روسیه در رده نهم این جدول قرار دارد. در این میان اتحادیه اروپا ۱۶ درصد واردات نفت از روسیه را کاهش داده است و تقاضای جهانی معادل ۱۵ درصد کاهش یافته است. (نمودار یک)
واردکنندگان سوختهای فسیلی روسیه
در مقیاس جهانی، حجم واردات ماهانه سوخت فسیلی از روسیه در ماه مه ۱۵ درصد کاهش یافت که نشانهای از احساسات منفی سیاسی پیرامون این کشور است.
همچنین شایان ذکر است که چندین کشور اروپایی، از جمله برخی از بزرگترین واردکنندگان در دوره ۱۰۰ روزه جنگ، سوختهای فسیلی روسیه را کاهش دادهاند. علاوه بر تصمیم جمعی اتحادیه اروپا برای کاهش وابستگی به روسیه، برخی از کشورها نیز از طرح پرداخت به روبل این کشور خودداری کردهاند که منجر به کاهش واردات شده است.
کاهش واردات احتمالا ادامه خواهد داشت. اتحادیه اروپا اخیرا ششمین بسته تحریمی را علیه روسیه تصویب کرده است که تمام محصولات نفت خام دریایی روسیه را ممنوع میکند. این ممنوعیت که ۹۰ درصد واردات نفت اتحادیه اروپا از روسیه را در بر میگیرد، احتمالا پس از یک دوره شش تا هشت ماهه که اجرای قراردادهای موجود را مجاز میکند، تاثیر کامل خود را خواهد گذاشت.
در حالی که اتحادیه اروپا در حال حذف تدریجی نفت روسیه است، چندین کشور اروپایی به شدت به گاز روسیه متکی هستند. تحریم کامل سوختهای فسیلی روسیه نیز به اقتصاد اروپا آسیب میزند- بنابراین، خروج از آن احتمالا تدریجی و منوط به تغییر محیط ژئوپلیتیکی خواهد بود.
از طرفی نفت روسیه به دلیل تحریمهای غربی بر سر جنگ در اوکراین، با تخفیف ۳۰ تا ۴۰ دلار در هر بشکه در مقایسه با قیمت ۱۱۰ تا ۱۲۰ دلار هر بشکه نفت برنت فروخته میشود. در این میان، سران گروه ۷ توافق کردند اعمال سقف قیمت روی واردات نفت و گاز روسیه با هدف محدود کردن درآمدهای مسکو را بررسی کنند. اتحادیه اروپا آماده اعمال تحریم تدریجی نفت روسیه تا پایان سال میلادی جاری میشود و جانت یلن، وزیر خزانهداری آمریکا، خواستار تعیین سقف قیمت برای کاهش درآمدهای نفتی روسیه است و حفظ عرضه به بازار و اجتناب از یک دور دیگر افزایش شدید قیمت انرژی و بروز رکود است.
به گفته منابع آگاه، دولتهای گروه ۷ باید مشخص کنند کدام خدمات برای حمل نفت برای محمولههای بالای سقف قیمت مورد نظر، حذف خواهد شد و در حال بررسی ممنوعیت مستقیم خدمات کشتیرانی، بیمه، فاینانس تجارت و دلالی محمولهها و خدمات دیگر هستند. تحریمهای غربی همچنان به بسیاری از کشورها اجازه میدهند نفت روسیه را خریداری کنند و هند و چین خریدشان را با استفاده از تخفیفهای چشمگیر افزایش دادهاند. به گفته منابع آگاه، دو کشور قادر خواهند بود تحت این طرح، نفت روسیه را حتی به قیمت پایینتری خریداری کنند و آن را موقعیت جذابی برای پکن و دهلی نو خواندهاند.
این منبع آگاه تصریح کرد اگر روسیه حاضر نشود نفت خود را در قیمت مشخصی بفروشد، گزینههای معدودی برای فروش به قیمت بالاتر وجود خواهد داشت زیرا شمار محدودی کشتی برای دور زدن تحریمهای خارج از بازارهای بیمه و فاینانس لندن وجود دارد. از آنجا که روسیه ظرفیت نگهداری محدودی دارد، در آن صورت ناچار خواهد شد تولید نفت را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و جریان نقدینگی این کشور کاهش پیدا کرده و باعث آسیبدیدگی بیشتر بخش انرژی روسیه میشود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد