نابرابری و نداری را ابدی نکنید

محمد‌صادق جنان‌صفت
آمارهای ارائه‌شده از سوی اقتصاددانان نشان می‌دهد از هر ۳ نفر ایرانی ساکن در سرزمین مادری یک نفر ندار و تهیدست است. ندار در این نوشتار آدمی است که نمی‌تواند نیازهای نخستین مثل سرپناه، آب و نان و پوشاک در اندازه‌های استاندارد را به دست آورد.

بدترین پدیده در این نداری ۲۶ میلیون فقیر ایرانی این است که بیشتر آنها افرادی هستند که شغل دارند و تنبل و بی‌بندوبار برای کار کردن نیستند. شهروندان ایرانی برپایه آمارهای ارائه‌شده از سوی نهادهای داخلی و برپایه تازه‌ترین آمار بانک جهانی بیشترین تجربه نداری را در دهه ۱۳۹۰ تجربه کرده‌اند.
بررسی از سر اشاره نشان می‌دهد دو متغیر رشد اقتصادی ناکافی که به‌طور میانگین در دهه یادشده نیم‌درصد بوده و نیز نرخ تورم شتابان که در دهه یادشده بیشتر از ۳۰ درصد است، دره نداری ژرفی برای ایرانیان پدیدار کرده که بیرون آمدن از آن کار بسیار دشواری است. خوانندگان ارجمند می‌پرسند چرا نرخ تورم در ایران نیم‌قرن است که دورقمی بوده و چرا نرخ رشد اقتصادی در ۴۵ سال گذشته به طور میانگین ۵/۲ درصد بوده است؟! علاوه بر این، این پرسش بنیادین نیز به چشم می‌آید که آیا دلیل رشد نداری در ایران و در کنار آن رشد نابرابری خواست وارده نهادهای مسوول بوده است؟ پاسخ به پرسش آخر بدون تردید منفی است. به این ترتیب که مقام‌های ارشد اداره‌کننده ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی بیشترین شعار‌ها و تصمیم‌ها را برای فقرزدایی و کاهش نابرابری داده‌اند و برای این شعار خود، سرمایه هنگفتی از دارایی ایرانیان را هزینه کرده‌اند، اما سیاستگذاری راهبردی خطاکارانه به بدتر شدن وضعیت نادارافزایی در همه دولت‌های ایران منجر شده است. اداره‌کنندگان جامعه ایران به دولت‌ها فشار آورده‌اند قیمت کالاها را پایین نگه دارند تا قدرت خرید شهروندان ایران در سرازیری نیفتد. این بدترین راهبرد بوده و هنوز نیز هست. پافشاری بر این راهبرد به جای راهبرد کامیاب در دنیا که به افزایش درآمد ملی و نیز به نوبه خود افزایش درآمد سرانه منجر شده، راهی است به سوی نادارسازی بیشتر ایرانیان. نکته قابل اعتنای دیگر این است که آمارهای دهه ۱۳۹۰ نشان می‌دهد نداری بیشتر شهروندان با سخت‌تر شدن مناسبات اقتصادی ایران با دنیا به دلیل تحریم‌ها بالنده و همه سویه نسبت مستقیم وجود دارد. باید به شهروندان به صورت دقیق و شفاف یادآوری شود که در آینده وضعیت چیست؟ باید شهروندان بدانند دلیل اصلی رشد تورم و نیز روند کاهنده رشد تولید ناخالص داخلی و فزاینده شدن دامنه نابرابری مبارزه با آمریکا و غرب است. در این صورت است که شهروندان ایرانی ساکن سرزمین مجاب می‌شوند.