13 - 07 - 2024
میدان مین زیر پای دولت چهاردهم
گروه بازرگانی- مسعود پزشکیان نهمین رییسجمهوری ایران و مامور تشکیل دولت چهاردهم، ممکن است روزهایی سخت در پاستور پیشرو داشته باشد. دولت چهاردهم کار خود را با دلار ۵۸هزار و ۸۵۰تومانی، سکه ۴۰میلیون و ۵۰۰هزار تومانی و طلای 3میلیون و ۴۰۰هزار تومانی آغاز میکند. متوسط قیمت گوشت قرمز به کیلویی ۶۵۳هزار تومان رسیده و برنج ایرانی را به طور میانگین ۱۱۸هزار و ۴۵۰تومان میفروشند. آمارها میگویند خرید خانه در تهران به متری ۸۵میلیون و ۹۱۰هزار تومان بودجه نیاز دارد. یارانهها و قیمت بنزین، تامین برق، آب و گاز از دیگر چالشهای دولت چهاردهم در حوزه اقتصاد هستند. پرداخت یارانه تشویقی از ماه گذشته قطع شده و دولت این اواخر ناچار است برای جبران کسری بنزین به واردات 7میلیون لیتری تن بدهد. کمبود برق و آب در تابستان و کسری گاز در زمستان، مشترکان را آزار میدهد. این در حالی است که رکورد تاریخی تورم متعلق به سالهای ۱۳۲۱ و ۱۳۲۲ است. جنگ جهانی، حمله متفقین و قحطی بزرگ دست به دست هم دادند تا در آن دوره ایران تورم 2/96درصدی و 5/110درصدی را تجربه کند. تورم نقطهبهنقطه که این روزها به ۳۲درصد رسیده، فروردین ۱۴۰۲، معادل 6/58درصد گزارش شده بود.
سیدابراهیم رییسی ۱۴مرداد ۱۴۰۰ دولت را تحویل گرفت. مرکز آمار تورم نقطهبهنقطه را در آن زمان معادل 2/43درصد محاسبه کرد و بررسیها نشان میدهد دلار در محدوده ۲۵هزار و ۶۰۰تومان قرار داشته است. قیمت طلا و سکه به ترتیب معادل یک میلیون و ۱۰۰هزار تومان و ۱۱میلیون و ۳۶۶هزار تومان بود و ارزش مسکن در تهران به طور متوسط متری ۳۰میلیون و ۹۷۰هزار تومان ذکر شده است. سه سال و نیم بعد وقتی سقوط هلیکوپتر باعث شد فضای سیاسی ایران به برگزاری انتخابات ریاستجمهوری پیش از موعد تن بدهد، تورم نقطهبهنقطه اردیبهشت طبق گزارش مرکز آمار به ۳۱درصد رسید، اما طلا با رشد ۲۴۸درصدی، دلار با رشد ۱۳۶درصدی و سکه با افزایش ۲۹۶درصدی روبهرو شدند. متوسط قیمت مسکن در تهران تا متری ۸۴میلیون و ۷۵۰هزار تومان پیش رفت و قیمت گوشت با عبور از متوسط ۱۳۸هزار و ۵۰۰تومان در هر کیلوگرم به میانگین ۶۱۸هزار و ۷۵۵تومان رسید تا رشد ۳۴۶درصدی را تجربه کرده باشد. ۵۰روز پس از واقعه سقوط هلیکوپتر سیدابراهیم رییسی، مسعود پزشکیان مجوز حضور در پاستور را پیدا کرد، اما خودش هم میداند با توجه به وضعیت اقتصاد و بازار قرار نیست برایش فرش قرمز پهن کنند. قرار است نهمین رییسجمهوری ایران روزهایی سخت پیشرو داشته باشد.
کشیدن دندان پوسیده تورم
تورم نقطهبهنقطه سرعت رشد قیمتها را دقیقتر نشان میدهد؛ وقتی تورم نقطهبهنقطه خرداد میگوید خانوار ایرانی مجبور شده از خرداد ۱۴۰۲ تا خرداد ۱۴۰۳ بابت خرید یک گروه کالا و خدمات مشخص، چقدر بیشتر پول بپردازد. تورم نقطهبهنقطه خرداد ۱۴۰۳، توسط مرکز آمار 9/31درصد عنوان شده است. تورم در فروردین و اردیبهشت امسال به ترتیب ۳۱درصد و 9/30درصد بود.
دولت سیزدهم، مرداد ۱۴۰۰ به جای حسن روحانی سر کار آمد. تورم نقطهبهنقطه در آن زمان تا 2/43درصد پیش رفته بود، اما ۲۰ماه بعد در فروردین ۱۴۰۲، تورم نقطهبهنقطه به 6/58درصد رسید. اهمیت این عدد وقتی بهتر درک میشود که بدانیم در سالهای اخیر تنها عهدشکنی و خروج دونالد ترامپ از برجام توانسته بود چنین ملالی را به اقتصاد ایران تحمیل کند.
رکورد تاریخی تورم کشور متعلق به سالهای ۱۳۲۱ و ۱۳۲۲ است. جنگ جهانی، حمله متفقین و قحطی بزرگ دست به دست هم دادند تا در آن دوره ایران تورم 2/96درصدی و 5/110درصدی را تجربه کند.
دوره طلایی تورم در سالهای اخیر به سالهای ۹۵ و ۹۶ مربوط میشود. در آن سالها تورم با تاثیر مستقیم از برجام به زیر ۱۰درصد رسید، اما از ۱۳۹۷ تا به حال تورم دوباره موی دماغ دولتها شده و با حضور در محدوده ۳۰ و ۴۰درصد و حتی عبور از محدوده ۵۰درصد به یاغیگری پرداخته است.
تورم از تابستان تا پاییز ۱۴۰۲ در محدوده ۴۰درصد حضور داشت و هفت ماه گذشته را صرف رسیدن به کف کانال ۳۰درصد کرده است. تورم از شهریور سال ۱۳۹۹ کانال ۲۰درصد را ترک کرد و تا الان حاضر نشده به آن محدوده برگردد. کنترل و کاهش تورم به شکل موثر مهمترین چالش اقتصادی دولت مسعود پزشکیان خواهد بود.
رام کردن بازار دلار، طلا و سکه
قیمت دلار چهار روز پس از اعلام پیروزی مسعود پزشکیان در چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری به سایتها و اپلیکیشنهای آنلاین برگشت. دلار در دوران عزلت اجباری توانست بیسروصدا رکوردهای جدیدی خلق کند. اگرچه معاملات احتمالی در پستوها انجام گرفته، اما اثر روانی قیمت ارز در بازار غیررسمی را مردم عادی هم احساس کردند.
دلار روز پنجشنبه 21تیرماه در محدوده ۵۸هزار و ۵۰تومان دیده شد و فعلا کسی تمایل ندارد روزهای آخر فروردین را به خاطر بیاورد. رکورد تاریخی قیمت دلار در ۲۵فروردین (اگرچه به شکل غیررسمی) با رسیدن به قله ۶۷هزار و ۵۰تومان شکسته شد.قیمت دلار در روز تحلیف سیدابراهیم رییسی ۲۵هزار و ۶۳۰تومان بود و روزی که با سقوط هلیکوپتر عمر دولت سیزدهم به پایان رسید در محدوده ۶۰هزار و ۶۰۰تومان قرار داشت. مهار رشد ۱۳۶درصدی قیمت دلار در سه سال و نیم گذشته ماموریت بعدی دولت مسعود پزشکیان خواهد بود.
قیمت طلا و سکه در روزهای اخیر به ترتیب در حوالی 3میلیون و ۴۰۰هزار تومان و ۴۱میلیون تومان آفتابی شدهاند. دولت سیزدهم موقعی دولت را تحویل گرفت که قیمت هر گرم طلای ۱۸عیار به یک میلیون و ۱۰۰هزار و ۸۰۰تومان رسیده بود. قیمت طلا اواخر اردیبهشت امسال به جایگاه 3میلیون و ۸۳۰هزار تومان دست پیدا کرد تا شاهد افزایش ۲۴۸درصدی باشد.
سکه امامی در دوران دولت سیزدهم با رشد قیمت ۲۹۶درصدی روبهرو شد و از ۱۱میلیون و ۳۶۶هزار تومان ۱۴مرداد ۱۴۰۰ به ۴۵میلیون و ۳۱هزار تومان آخر اردیبهشت ۱۴۰۳ رسید. قیمت سکه نسبت به ۵۰روز پیش تقریبا 5میلیون ارزان شده و فعلا در محدود ۴۰میلیون و ۵۰۰هزار تومان معامله میشود.
شکستن شاخ قیمت خوراکی
قیمت گوشت قرمز گوسفندی ابتدای دولت سیزدهم به طور متوسط کیلویی ۱۳۸هزار و ۵۰۰تومان بود. سه سال و نیم بعد در اردیبهشت ۱۴۰۳، وقتی سقوط هلیکوپتر به شهادت سیدابراهیم رییسی و همراهان ایشان منجر شد، مردم برای خرید همان مقدار گوشت به طور میانگین قیمت ۶۱۸هزار و ۷۵۵تومان را پرداخت میکردند.مسعود پزشکیان ۵۰روز بعد در حالی باید دولت چهاردهم را تحویل بگیرد که بر اساس گزارش رسمی مرکز آمار، متوسط قیمت گوشت قرمز گوسفندی در انتهای خرداد به ۶۵۳هزار تومان رسیده است. قیمت گوشت قرمز گوسفندی به این ترتیب در دولت سیزدهم معادل ۳۴۶درصد افزایش را تجربه کرده است.قیمت مرغ از کیلویی ۳۰هزار و ۳۱۴تومان به ۸۲هزار و ۶۹۸تومان رسیده و با رشد ۱۷۳درصدی روبهرو است. طبق گزارش مرکز آمار قیمت مرغ در پایان خرداد ۱۴۰۳، میانگین ۸۳هزار و ۸۷۰هزار تومان را به چشم دیده است.
قیمت برنج ایرانی در ابتدای دولت چهاردهم به حدود ۱۱۸هزار و ۴۵۰تومان نزدیک شده است. قیمت برنج ایرانی در مرداد ۱۴۰۰ و اردیبهشت ۱۴۰۳، به ترتیب کیلویی ۳۸هزار و ۶۴۷تومان و ۱۱۶هزار و ۳۰۰تومان بوده و در سه سال و نیم حدود ۲۰۰درصد گران شده است.
سربهراه کردن بازار میلیاردی مسکن
قیمت مسکن در تهران به متری ۸۵میلیون و ۹۱۰هزار تومان رسیده است. این عدد مقیاس ارزش خانه در تهران شناخته میشود و چون نهایتا «میانگین» قیمت را اعلام میکند، بیشتر به درد نوشتن گزارشهای رسمی و مقایسههای آماری میخورد.خرید خانه در تهران اردیبهشت ۱۴۰۳، به طور میانگین متری ۸۴میلیون و ۷۵۰هزار تومان هزینه داشت، ولی اگر به ۱۴مرداد ۱۴۰۰ برگردیم، به روزی که مراسم تحلیف دولت سیزدهم برگزار شد، با عدد ۳۰میلیون و ۹۷۰هزار تومان برخورد میکنیم.قیمت خانه در تهران بر اساس آمارهای رسمی بانک مرکزی طی دوره سه سال و نیمه ریاستجمهوری سیدابراهیم رییسی ۱۷۳درصد رشد داشت. قیمت مسکن در دوره هشت ساله ریاست جمهوری حسن روحانی هم رشد چشمگیری را تجربه کرده بود و از متری 3میلیون و ۷۳۸هزار تومان تا ۳۰میلیون و ۹۷۰هزار تومان پیش رفت.خرید خانه ۱۰۰متری در تهران با محاسبات فعلی بهطور میانگین 8میلیارد و ۶۰۰میلیون تومان بودجه نیاز دارد. اقبال عمومی به خرید خانه ۵۰متری در تهران را با توجه به همین مساله توجیهپذیر میدانند. فعالان بازار مسکن میگویند خریداران غالبا تلاش میکنند موقع خرید خانه در تهران سراغ واحدهایی با سن بالای ۲۰ بروند تا قیمتها متناسب با بودجهشان پایین بیاید.
عقبافتادگی شاخص بورس
شاخص بورس در هفته سوم تیرماه ۱۴۰۳ تا ارتفاع 2میلیون و ۲۲۰هزار واحد پیش رفت. بخشی از این رشد به اعلام نتیجه نهایی انتخابات ریاست جمهوری برمیگردد، هرچند رضایت سرمایهگذاران و فعالان بورس هنوز جلب نشده است.
بورس در معاملات ابتدای سال ۱۴۰۳، ارتفاع 2میلیون و ۲۰۰هزار واحدی را در مشت داشت و تا اواخر فروردین با چنگ و دندان از آن محافظت کرد، اما در دو روز پایانی اردیبهشت، وقتی خبر سقوط بالگرد ابراهیم رییسی و همراهان ایشان منتشر شد، شاخص حدود ۱۰۰هزار واحد ریزش کرد. یک ماه بعد در اواخر خرداد به نظر میرسد شاخص حتی برای عقبنشینی از کانال 2میلیون واحد آماده شده است، اما همزمان با گرم شدن تنور رقابتهای انتخاباتی ورق برگشت تا بالاخره بغض بورس در روز شنبه ۱۶تیرماه بشکند و شاخص با ۸۸هزار پله پرش روبهرو شود.
بورس هنگام برگزاری مراسم تحلیف سیدابراهیم رییسی در نیمه مرداد ۱۴۰۰، روی پله یک میلیون و ۴۰۶هزار واحد قرار داشت و سه سال و نیم بعد در روزهای آخر اردیبهشت یا بهتر بگوییم روزی که خبر سقوط هلیکوپتر رییسجمهور منتشر شد با ریزش ۶۱هزار و ۸۲۴واحدی در ارتفاع 2میلیون و ۱۰۶واحد آرام گرفت.بورس در دوره ابراهیم رییسی ۵۰درصد رشد را تجربه کرده، اما با توجه به افزایش قیمتها در سایر بازارها عملا اسباب نارضایتی فعالان بازار سرمایه را فراهم آورده است. قیمت طلا در طول حیات دولت سیزدهم ۲۴۸ افزایش پیدا کرده و قیمت سکه ۲۹۶درصد افزایش داشت. دلار هم رشد ۱۳۶درصدی را از خود به جا گذاشت.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد