مقصران بحران کرونا محاکمه شوند

مهدیه بهارمست- داستان از چهارشنبه هفته گذشته شروع شد. زمانی که دکترعلیرضا زالی فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا در تهران در یک دیدار غیررسمی با جمعی از سردبیران و خبرنگاران رسانه‌ها دست به افشاگری زد و پرده از کم‌کاری‌ها درخصوص واردات واکسن و مدیریت کووید در کشور برداشت. روایت جنجالی زالی خیلی زود در فضای مجازی و رسانه‌ها دست به دست شد و به گوش دیگر مسوولان رسید. علاوه بر واکنش مردم، دیگر مسوولان هم نسبت به این اظهارات که البته قرار نبود رسانه‌ای شود واکنش نشان دادند. یکی از آنها محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه بود که با اشاره به بخش‌هایی از اظهارات علیرضا زالی- فرمانده ستاد مقابله با کرونا در تهران- درباره وارد نشدنِ مناسب واکسن کرونا به کشور و عدم فعالیت سفرای ایران برای واردات واکسن کرونا، گفت: «آقایانی که به دستگاه دیپلماسی در مورد واکسن توهین می‌کنند فقط به یک سوال پاسخ دهند، بیش از ۲۴ میلیون واکسن ‌وارداتی تاکنون و بیشتر نیازهای تولید داخلی را کدام دستگاه علیرغم تحریم و همه کارشکنی‌ها و… وارد کشور کرده است؟ نگذارید از سکوت پشیمان شویم و بپرسیم: اولین بار چه کسی در دولت بحث کرونا را مطرح کرد؟ چه پاسخی به او داده شد؟ کدام دستگاه پیشنهاد تمهید واردات واکسن از چین را در شهریور گذشته مطرح کرد؟ دقیقا همان کاری که بعد از آن تاریخ امارات (برای سینوفارم) و ترکیه (برای سینوواک) انجام دادند؟ چه کسانی گفتند مردم ما موش آزمایشگاهی نیستند؟ کدام وزیر واکسن اسپوتنیک را در سفرش از روسیه گرفت؟ چه کسانی به او حمله کردند و او سکوت کرد و کار را ادامه داد؟ کدام دستگاه به مهم‌ترین تامین‌کننده خارجی واکسن کشور هر روز حمله می‌کند؟ چه وزیری مجبور است از حیثیت خودش هزینه کند و برای مصالح مردم عزیز ایران حرف‌های دوستان را رفع و رجوع نماید؟ کدام دستگاه تا امروز خرید و اهدای بیش از ۲۴ میلیون واکسن خارجی را تمهید کرده و واردات انبوه و مستمر را در هفته‌های آینده مذاکره و نهایی کرده است؟ بیشتر دستگاه‌ها و مواد اولیه تولید واکسن داخلی را کدام وزارتخانه تامین و وارد کرد؟ کدام وزیر تولید مشترک واکسن کوبایی با پاستور را در سفرش به کوبا در پاییز سال گذشته کلید زد؟ چرا این قدر زمان تلف شد؟ کدام دستگاه پروفورمای ورود ۲۰ میلیون واکسن از اروپا را رد کرد؟»
واکسن نخریدیم چون گران بود!
و اما علیرضا زالی، فرمانده ستاد مقابله با کرونا که صداوسیما، اظهارات او را رسانه‌ای کرده بود چه گفت: «وقتی اولین مورد کرونا در قم مشاهده شد خواهان قرنطینه قم شدم و گفتم انتخابات شهر قم تعطیل شود، اما بعضی‌ها مرا مسخره کردند و گفتند این بیماری را به راحتی کنترل می‌کنیم. وقتی کارشناسان سازمان جهانی بهداشت به ایران آمدند ما به جای مشورت با آنها مدام از آنها می‌خواستیم در رسانه‌ها از نظام سلامت ایران تعریف کنند. ما آمار‌های مرگ و میر را از سازمان جهانی بهداشت پنهان کردیم. کمک‌های جهانی و پزشکان بدون مرز را از فرودگاه برگرداندیم در حالی که اطلاعات چندانی درباره ویروس نداشتیم و از مشاوره‌های بین‌المللی استفاده نکردیم.
چرا چین که دوست صمیمی ماست به ما واکسن کافی نمی‌دهد؟
وی عنوان کرد: خبر‌های خیلی تلخ‌تری برای هفته‌های آینده داریم و شرایط بسیار بدتر خواهد شد. دلتا سه ماه در هند طول کشید، آنها به سرعت همه را واکسینه کردند. ما نباید غصه قیمت واکسن را بخوریم حتی باید دو برابر قیمت بخریم و مردم را واکسینه کنیم. ما ۷۲۰ میلیون یورو خرج رمدسیویر کردیم و این پول را باید خرج واکسن می‌کردیم. چطور در تحریم حاضریم تجهیزات نفتی را سه برابر قیمت بخریم، ولی در مورد واکسن این کار را نمی‌کنیم. هیچ راهی نداریم جز دو هفته تعطیلی که از همین امروز باید آغاز شود. زالی گفت: ما فقط برای پنج روز ذخیره واکسن داریم و نمی‌توانیم سرعت را زیاد کنیم، اگر واکسن زیاد بود ما مراکز را دو برابر می‌کردیم. نیرو‌های طرح تحول سلامت چهار ماه است حقوق نگرفته‌اند، افراد حاضر در ستاد کرونا در محیط نیستند و نمی‌توانند تصمیم درست بگیرند. سفیران ما در کشور‌های خارجی به دنبال تامین واکسن نبودند، با سفیر ژاپن صحبت کردم گفت اصلا سفیر ایران دنبال واکسن نیامده است، این چه دیپلماسی است؟
واکنش‌ها چه بود؟
واکنش‌های مردم و کارشناسان نسبت به این اظهارات بسیار جنجالی بود. برخی‌ها بر این باورند که روایت جنجالی دکتر زالی بر این نکته تاکید دارد که من گفتم ولی کسی به حرفم گوش نکرد.
برخی هم معتقدند که اگر فرمانده ستاد توان تغییر را نداشت چرا ماند و استعفا نداد؟!
عده‌ای نیز این اظهارات را به فال نیک گرفته و آن را جرقه‌ای برای افزایش سرعت حداکثری واردات واکسن و همچنین برخورد دستگاه‌های قضایی و نظارتی با مقام‌های متخلف در این زمینه دانستند. در همین رابطه محمود علیزاده‌طباطبایی، وکیل و حقوقدان به «جهان صنعت» گفت: اگر دکتر زالی ثابت کند اظهاراتش کذب نیست و واقعیت محض است آن زمان باید مقصران وضع موجود را محاکمه کرد؛ پس نباید به مردم آدرس غلط داد. وی افزود: اگر اظهار دکتر زالی تایید شود، مسوولانی که گزارش غلط به سازمان جهانی بهداشت دادند باید پاسخگو باشند زیرا با دروغی که گفتند بی‌اعتمادی بین‌المللی نسبت به ایران به وجود آورده‌اند و این دروغ به ضرر مردم کشور بوده است. مسوولان دروغ بزرگی را به سازمان جهانی بهداشت گفتند که منجر به کشتار بیش از ۹۵ هزار ایرانی شده است. چنین وضعی شوخی نیست و امروزه همگان از این اوضاع ناراضی هستند.
این حقوقدان درخصوص تاکید رهبری بر واردات واکسن بیان کرد: خوشبختانه مقام معظم رهبری بر واردات واکسن تاکید کردند. امیدواریم هر چه زودتر واکسن‌های معتبر وارد شود. چرا که از نظر آمار فوتی‌ها و ابتلاها در جهان مقام اول را کسب کردیم و چنین تعدادی نسبت به جمعیت ایران فاجعه بزرگی است. مسلما برای یک بار هم که شده واقعیت‌ها را باید دید. همچنین مسوولانی که به مردم و مقامات بالا دست دروغ گفتند باید پاسخگو باشند و محاکمه شوند. آن زمان براساس گزارش‌های اشتباه مسوولان، رهبری تصمیم بر عدم ورود واکسن‌های انگلیسی و آمریکایی گرفتند. در حال حاضر نیز با وضعیتی که به وجود آمده ایشان به درستی تصمیم بر واردات واکسن‌های معتبر گرفتند. با توجه به اینکه امروزه آمار فوتی‌ها به مرز روزانه ۶۰۰ نفر نزدیک شده، آن گروه از مسوولان که مسبب جان باختن هموطنان ما هستند باید محاکمه شوند.
طباطبایی گفت: اینکه برخی می‌گویند چرا دکتر زالی پیش از این استعفا نداده باید بگوییم به طور کلی استعفا در سلسله مراتب اداری ما شناخته شده نیست. این در حالی است که اگر مسوولی نمی‌تواند به درستی کارش را انجام دهد باید استعفا دهد.
حال همین که دکتر زالی اینگونه بی‌پروا واقعیت‌ها را با شجاعت بیان کرده قابل تقدیر است. هر چند دیر بود ولی در آخر واقعیت‌ها را بیان کرده است.
مردم سرگردان
بنابراین با رسانه‌ای شدن چنین سخنانی تنها بر سرگردانی مردم افزوده شد. زیرا نه مقصری محاکمه می‌شود و نه مسوولی به دلیل کم‌کاری در مدیریت مقابله با کرونا استعفا می‌دهد. با این اوصاف مردم باید بیش از گذشته پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند و مراقت خودشان باشند. چرا که آمار روزانه اعلام‌شده توسط وزارت بهداشت بخشی از این «فاجعه» را نشان می‌دهند، در یک هفته اخیر در روزهای ۱۷، ۱۸ و ۲۰ مرداد رکورد تعداد مبتلایان کووید‌۱۹ در کشور شکسته شد و متاسفانه به طور میانگین هر روز ۳۷۵۰۱ نفر در کشور با این بیماری درگیر شدند. این یعنی در این یک هفته هر دقیقه ۲۶ نفر به کروناویروس مبتلا شده‌اند. همچنین موج پنجم بیماری در کشور هنوز به اوج خود نرسیده اما همین حالا هم کرونا بیشتر از همیشه در ایران جان افراد را گرفته است. در حالی که تا هفته پیش حداکثر ۴۸۶ نفر روزانه توسط کرونا در ایران فوت کرده بودند، پنج روز پایانی هفته اخیر تعداد جان‌باختگان روزانه کووید-۱۹ به بالای ۵۰۰ نفر رسید و متاسفانه به طور میانگین هر روز ۵۱۲ نفر به جان‌باختگان بیماری اضافه شد. این یعنی هر دو دقیقه و ۴۸ ثانیه یک زندگی در ایران به خاطر ابتلا به کووید۱۹ فوت می‌کنند. براین اساس از تاریخ ۱۵ تا ۲۱ مرداد ۳۵۸۷ زندگی به خاطر شیوع شدید ویروس کرونا در کشور به پایان رسید. این یعنی در مقایسه با هفته پیش تعداد جان‌باختگان بیماری ۴۰ درصد افزایش پیدا کرد و متاسفانه ایران با سیاه‌ترین هفته کرونایی در کشور درگیر شد. چه بسا در هفت روز، ۳۱۶۰۸ نفر به خاطر کووید‌۱۹ بستری شدند و متاسفانه باز هم برای دومین هفته پی‌درپی رکورد تعداد بستری‌های کرونا در کشور شکسته شد. نسبت به هفته پیش تعداد بستری‌های بیماری در کشور ۵/۱۷ درصد بیشتر شد.
وضعیت قرمز
براساس آمار اعلام‌شده در روز شنبه ۱۶ مرداد، ۳۳۶ شهرستان در وضعیت قرمز، ۸۴ شهرستان در وضعیت نارنجی و ۲۸ شهرستان در وضعیت زرد کرونا قرار گرفتند. این در حالی است که هفته قبلی‌‌، ۲۸۵ شهرستان قرمز، ۱۱۰ شهرستان نارنجی و ۵۳ شهرستان زرد بودند.
در این مدت علاوه بر شهرهای قرمز قبلی، این شهرها قرمز شدند؛ مراغه، مرند، ملکان، هریس (آذربایجان شرقی)، بوکان، پلدشت، سلماس، میاندوآب، نقده (آذربایجان غربی)، بوئین و میاندشت، تیران و کرون، نطنز (اصفهان)، ایوان (ایلام)، دیر (بوشهر)، بن، سامان، کوهرنگ، لردگان (چهارمحال و بختیاری)، بشرویه (خراسان جنوبی)، بردسکن، تایباد، تربت حیدریه، جغتای، خلیل‌آباد، خواف، فریمان، فیروزه، کلات، گناباد، نیشابور (خراسان رضوی)، فاروج، گرمه (خراسان شمالی)، آغاجاری، امیدیه، ایذه، باغ ملک، دزفول، رامشیر، کارون، مسجدسلیمان (خوزستان)، خدابنده، طارم (زنجان)، بمپور، سیب و سوران (سیستان و بلوچستان)، اقلید، بوانات، خرم‌بید، خفر، رستم، سروستان، کوه‌چنار (فارس)، سقز، قروه (کردستان)، رابر (کرمان)، اسلام‌آباد غرب، جوانرود، سرپل ذهاب (کرمانشاه)، باشت (کهکیلویه و بویراحمد)، املش (گیلان)، میاندورود (مازندران)، خنداب، فراهان (مرکزی)، ابوموسی، هرمز (هرمزگان)، فامنین (همدان)