فاجعه انسانی، دیوار به دیوار «سنگلج»

گروه فرهنگ و هنر‌- مدیر کل هنرهای نمایشی با تشریح پیگیری‌هایی که در زمینه ساخت‌و‌ساز ساختمان مجاور تماشاخانه سنگلج صورت گرفته، تاکید کرد که هر ساخت‌و‌سازی در مجاورت این بنا باید با مجوز وزارت ارشاد و میراث فرهنگی صورت بگیرد.
در چند روز اخیر، ساخت‌و‌ساز ساختمان مجاور تماشاخانه «سنگلج» که در تملک شهرداری تهران است و از دوره مدیریت محمد باقر قالیباف بحث واگذاری آن به این تماشاخانه مطرح بوده، خبرساز شده است. بعد از ابراز نگرانی پریسا مقتدی، مدیر این تماشاخانه درباره آسیب زدن به این بنای قدیمی، مشاهده خبرنگار ایسنا هم حاکی از آن است که به‌هنگام ساخت‌و‌ساز ساختمان مجاور، بنای تماشاخانه سنگلج دچار لرزش می‌شود و از آنجا که این تماشاخانه روی قنات قرار گرفته و پیشتر هم فرونشست داشته، این ساخت‌و‌ساز نگرانی جامعه هنری را در پی دارد که مبادا فاجعه‌ای انسانی در پیش باشد. از سوی دیگر از آنجا که تماشاخانه «سنگلج» در فهرست آثار ملی ثبت شده است، هرگونه ساخت‌و‌سازی در مجاورت آن باید با هماهنگی وزارت میراث فرهنگی باشد.
در همین زمینه کاظم نظری مدیر کل هنرهای نمایشی درباره آخرین وضعیت ساخت‌و‌ساز ساختمان مجاور «سنگلج» گفت: از دفتر طرح‌های عمرانی پیگیر این مساله هستیم و کارشناسان این دفتر از ساختمان بازدید کرده‌اند. در حال حاضر چال‌برداری انجام نشده و فعلا ساخت‌و‌ساز در مرحله همسطح زمین است ولی اگر بخواهند چال‌برداری کنند باید از وزارت ارشاد و میراث فرهنگی مجوز بگیرند.
او ادامه داد: فعلا نامه‌نگاری‌های لازم با میراث فرهنگی و دفتر حقوقی وزارت ارشاد انجام شده و اگر قرار باشد ساخت‌و‌ساز ساختمان مجاور تماشاخانه سنگلج گسترش پیدا کند یا دخل و تصرفی در آن صورت بگیرد، قطعا باید با هماهنگی وزارت ارشاد و میراث فرهنگی باشد.
نظری اضافه کرد: فعلا دفترهای اداری مالی، حقوقی و طرح‌های عمرانی با میراث فرهنگی در تعامل و تماس هستند. ما هم نامه‌نگاری‌های لازم را با میراث فرهنگی انجام داده‌ایم ولی کارشناسی که مسوول رسیدگی به این موضوع (خانه‌های ثبت شده در فهرست آثار ملی) است، فعلا در ماموریت به‌سر می‌برد و قرار است هفته آینده این موضوع با پیگیری ایشان دنبال شود.
او در پاسخ به اینکه با توجه به تخریبی که صورت گرفته، به نظر می‌رسد ساخت‌و‌ساز ادامه داشته باشد و متوقف نشود، توضیح داد: قطعا اگر قرار باشد ساخت‌و‌ساز ادامه پیدا کند، باید مسائل امنیتی و پروتکل‌های اماکن ثبت شده در فهرست آثار ملی را رعایت کنند. ما تا پیش از عید پیگیر بودیم که ساختمان مجاور تماشاخانه سنگلج به این تماشاخانه واگذار شود همچنانکه خیلی از بزرگان هنر کشورمان هم پیگیر این قضیه بودند ولی متاسفانه با رفتن آقای قالیباف از شهرداری، این موضوع مسکوت ماند. مدیرکل هنرهای نمایشی با تاکید بر ضرورت گسترش نمایش‌های ایرانی یادآوری کرد: اگر قرار به راه‌اندازی بنیاد تئاتر ملی باشد، نیازمند فضایی برای تولید هنر و انجام کارهای پژوهشی هستیم و با این تصور که شهرداری ساختمان مجاور سنگلج را در اختیار ما قرار می‌دهد، منتظر اجرایی شدن این وعده بودیم که مساله ساخت‌و‌ساز پیش آمد. او در پاسخ به اینکه طبق مشاهدات، بر اثر این ساخت‌و‌ساز، تماشاخانه سنگلج دچار لرزش می‌شود، گفت: امیدواریم این ساختمان‌ساز به فاجعه انسانی منتهی نشود. به هر حال ما هم این نگرانی‌ها را داریم و پیگیر حل این وضعیت هستیم اما فعلا شرایط به‌گونه‌ای نبوده که اجرای نمایش را متوقف کنیم.
نظری در ادامه درباره آخرین وضعیت ساخت‌و‌ساز اداره تئاتر نیز گفت: مجوز اداره تئاتر را از شورای عمرانی گرفته‌ایم و مشغول برآورد هزینه‌ها هستیم تا کار شروع شود. آقای وزیر هم دستور لازم را صادر کرده‌اند. قرار است تا هفته آینده برآورد هزینه نقشه ساختمان از سوی دفتر طرح‌های عمرانی وزارت ارشاد ارائه شود. اگر بتوانیم مجوز یک بنای ۵،۶طبقه را بگیریم، مهمانسرایی هم برای هنرمندان تئاتر استان‌ها خواهیم ساخت تا دیگر نیازی به اقامت در هتل نداشته باشند. ضمن اینکه امیدوارم بتوانیم دفترهایی برای کارگردانان تئاتر تهران در یکی از طبقات اداره تئاتر بنا کنیم.
لازم به یادآوری است که تماشاخانه سنگلج با نام پیشین ۲۵شهریور، نیمه اول دهه ۴۰ در محله‌ قدیمی سنگلج راه‌اندازی شد که محل کار و فعالیت بزرگانی چون عزت‌الله انتظامی، داود رشیدی،جمشید مشایخی، محمد علی کشاورز، علی نصیریان، جعفر والی، رکن‌الدین خسروی، بهرام بیضایی، اکبر رادی، غلامحسین ساعدی، عباس جوانمرد، خلیل موحد دیلمقانی، محمود دولت آبادی، بیژن مفید و … بوده است. این تماشاخانه به عنوان تالاری ویژه برای اجرای نمایشنامه‌های ایرانی تعریف شد و هرچند در بخشی از تاریخ فعالیت خود، میزبان اجرای نمایشنامه‌های خارجی هم بوده ولی همچنان به عنوان نماد تئاتر ملی کشورمان به‌شمار می‌رود. تالاری که به گفته علی نصیریان، خشت خشت آن برای بزرگان تئاتر کشورمان پر از خاطره است.