عطر گل یاس

در سال‌های آغازین دهه ۴۰ خورشیدی مقارن با راه‌اندازی تلویزیون ملی ایران به عبارت بهتر دوران رونق تله‌‌تئاتر در ایران برای نخستین بار با نام و چهره داود رشیدی آشنا شدم؛ در نمایشنامه‌های کلاسیک و معروفی چون ریچارد سوم یا سیزیف و مرگ و همچنین یکی دو کار از نوشته‌های غلامحسین ساعدی از جمله دیکته و زاویه که از تلویزیون پخش شد و بسیار هم مورد اقبال تئاتردوستان قرار گرفت، نام داود رشیدی به عنوان کارگردان هنری دیده می‌شد اما نمایشنامه‌ای که در سال‌های آخرین دهه ۴۰ روی صحنه رفت و نام این هنرمند را بر سر زبان‌ها انداخت، در انتظار گودو اثر جهانی و معروف ساموئل بکت بود که با بازی درخشان او و پرویز صیاد شب‌های زیادی سالن نسبتا بزرگ بخش فرهنگی و هنری سفارت آمریکا واقع در خیابان وزرای آن سال‌ها که امروز با نام دیگری فعالیت می‌کند، را پر می‌کرد. با تماشای دو، سه باره در انتظار گودو من از نزدیک با چهره و هنرنمایی داود رشیدی آشنا شدم اما در پخش سریال عطر گل یاس که در سال ۱۳۷۰ از تلویزیون که داستان آن در لوکیشن‌های زیبای شهر سمنان می‌گذشت و مرحوم بهمن زرین‌پور آن را کارگردانی کرده بود و کار زیبا و دلچسبی هم بود. فرصتی به من داد تا از نزدیک با هنرمندانی چون داود رشیدی، اکبر زنجانپور، شمسی فضل‌اللهی و بسیاری دیگر آشنا شوم.

گزارش و گفت‌وگو با دست‌اندرکاران سریال موفق عطر گل یاس یکی از کارهای موفق دوران روزنامه‌نگاری‌ام به حساب می‌آید که در سال ۱۳۷۰ در ماهنامه دانش و فن به چاپ رسید و آن وقت بود که من یک بار برای همیشه داود رشیدی را خارج از قاب تلویزیون و صحنه تئاتر و پرده بزرگ سینما رودررو دیدم و با او گفت‌‌وگو کردم.

با سفر ابدی داود رشیدی یکی از بزرگان، در واقع از غول‌های تئاتر ایران، برآمده از اداره تئاتر وابسته به وزارت فرهنگ و هنر پیش از انقلاب از میان رفت. او همراه با بزرگانی چون استادان انتظامی، مشایخی، نصیریان، کشاورز، جعفر والی و چند هنرمند بزرگ دیگر، تئاتر نوین ایران را به سوی آینده پیش بردند. داود رشیدی که کارمند وزارت فرهنگ و هنر بود خود گروه تئاتر امروز را بنیاد نهاد که از دل آن نسل بزرگ دیگری چون زنده‌یادان فنی‌زاده، فهیمه راستکار و همچنین هنرمندانی چون مهدی هاشمی، داریوش فرهنگ، مرضیه برومند و سوسن تسلیمی بیرون آمدند.

داود رشیدی از نظر کار صحنه و تلویزیون در سینمای ایران هم نام خود را به ثبت رسانده است. از میان فیلم‌ها زیادی که او بازی کرده، چند تایی را دیده‌ام و دوست می‌دارم؛ فرار از تله از جلال مقدم، کندو از فریدون گله و کمال‌الملک از علی حاتمی از آن جمله‌اند.

بازی درخشان داود رشیدی در سریال هزاردستان اثر کم‌نظیر زنده‌یاد علی حاتمی و همچنین نقش‌آفرینی او در سریال‌های مختارنامه داود میرباقری و ولایت عشق ساخته مهدی فخیم‌زاده در زمره کارهای ماندگار او به حساب می‌آیند که ذات هنرمند او را در ایفای نقش کلاسیک به رخ می‌کشد.

داود رشیدی از هنرمندان چندکاره ایران‌زمین به حساب می‌آید که از تهیه‌کنندگی و کارگردانی هنری گرفته تا بازیگری در تئاتر و تلویزیون و سینما، کارنامه‌ای پربار از نظر کمی و تعداد قابل ذکری هم از نظر کیفی از خود بر جای گذاشته است. داود رشیدی با تسلطی که بر زبان و ادبیات فرانسه داشت، گاه به عنوان مترجم متن نام او دیده می‌شد که از جمله می‌توان به تله‌تئاتر شایعه اشاره کرد. با رفتن زنده‌یاد داود رشیدی، باید کنار بزرگان پیشکسوت، به عبارت بهتر در جوار غول‌های هنر نمایش ایران‌زمین، استادان انتظامی، مشایخی، نصیریان و کشاورز یک صندلی خالی گذاشت. یاد و نامش گرامی باد.

massoudmehr@yahoo.fr