2 - 05 - 2024
طلسم ریلی ایران و عراق
گروه حملونقل- کوتاهترین مسیر ریلی برای اتصال ایران به عراق، خطآهن شلمچه- بصره است؛ راهآهنی که هزینه نسبتا کمی برای اجرای آن برآورد شده است. با وجود این سالهاست که اجرای این خطآهن مورد غفلت واقع شده و تاکنون به نتیجه نرسیده است.
اواسط فروردینماه امسال مهرداد بذرپاش وزیر راهوشهرسازی از توافق با وزیر حملونقل عراق برای تسریع در تکمیل راهآهن شلمچه- بصره و رفع موانع پیشرو خبر داده بود. او اظهار کرده بود: سال گذشته توافقی در این خصوص انجام شد و در ایام اربعین ۱۴۰۲، با حضور نخستوزیر عراق و معاون اول رییسجمهور کشورمان در منطقه صفر مرزی، عملیات اجرایی خط ریلی شلمچه- بصره آغاز شد. در این مدت جلسات متعددی برای ارزیابی پیشرفت این پروژه از جمله عملیات مینروبی برگزار شد و تاکنون عملیات مینروبی بیش از ۲کیلومتر در خاک عراق و یکونیمکیلومتر در خاک ایران پیشرفت داشته است.
بذرپاش بیان کرده بود: موضوع دیگر احداث پل در این پروژه بود که توسط شرکتهای ایرانی در حال انجام است.
او همچنین درباره تملیک زمینهای اطراف پروژه توضیح داده بود: بخشی از زمینهای این منطقه مسکونی است که قرار شد طرف عراقی تملیک اراضی آن منطقه را انجام و تحویل ایران دهد. به گفته بذرپاش، بخشی از تملیک اراضی انجام شده و قرار بود ظرف یک ماه همه اراضی مورد نظر تملیک و تحویل داده شود. او گفته بود: عزم دوکشور در سطوح بالای دولتها، برای احداث این پروژه کاملا جدی است و بهصورت هفتگی مسیر ریلی شلمچه- بصره پیگیری میشود.
با شکلگیری حکومت جدید در عراق پس از سقوط صدامحسین در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی، روابط دوکشور همسایه ایران و عراق در همه ابعاد بهخصوص اقتصادی و فرهنگی ارتقا یافت؛ بهگونهای که در سالهای اخیر تجارت دو کشور به بیش از ۱۰میلیارد دلار و تبادل زائر و گردشگر نیز به حدود سالانه ۹میلیون نفر رسیده است. این در حالی است که زیرساختهای ارتباطی مناسب بهخصوص در حوزه مسیر ریلی میان دوکشور وجود ندارد.
وجود مسیر ریلی که از نظر میزان حمل مسافر، بار و هزینههای نقلوانتقال نسبت به سایر مسیرها برتری دارد، میتواند روابط سطح بالای اقتصادی و فرهنگی کنونی را ارتقا دهد. اهمیت ایجاد خط ریلی در اوایل دهه۹۰ شمسی با افزایش تبادلات اقتصادی و گردشگری بین دوکشور نمود پیدا کرد. در میان مسیرهای ریلی که میتواند میان دوکشور احداث شود خط ریلی شلمچه-بصره در اولویت قرار دارد، زیرا این مسیر برای تکمیل به هزینه و نیز عملیات عمرانی کمتری نیازمند است. در حال حاضر خط ریلی شلمچه-بصره تنها نیازمند حدود ۳۲کیلومتر عملیات عمرانی و ریلگذاری است که از این مسافت حدود ۱۶کیلومتر نیز نیاز به مینروبی دارد.
در سال۹۰ در زمان تصدی دولت دهم یک تفاهمنامه برای احداث خط ریلی مذکور میان دوکشور منعقد شد. این تفاهمنامه به دلایلی از جمله پایبند نبودن طرفین به مفاد تفاهم و نیز بحران داعش در عراق به مرحله اجرا نرسید. با تغییر دولت در ایران و روی کار آمدن دولت دوازدهم به دلیل اهمیت پروژه مذکور، اجرای آن مجددا در دستور کار قرار گرفت و در سال۹۳ یک تفاهمنامه جدید میان دو دولت به امضا رسید. با این حال به دلیل عدم ایفای تعهدات از سوی دولت عراق این تفاهم نیز حاصلی نداشت. در سالهای ۹۶ و ۹۹ نیز تفاهمنامههایی میان دوطرف شکل گرفت که هیچکدام نتایجی درپی نداشت و نتوانست طلسم راهاندازی این خط ریلی را بشکند.
پس از این ناکامیها، دولت سیزدهم تلاش کرد با برطرفکردن موانع، این پروژه ملی و بر زمینمانده را اجرا کند. از همینرو با سفر وزیر وقت راهوشهرسازی در دیماه۱۴۰۰ به عراق یک توافق جدید میان طرفین شکل گرفت. وزیر وقت راهوشهرسازی پس از این توافق اعلام کرد: «طلسم سالها تفاهمنامه و مذاکره شکسته شد و این توافقنامه دارای یک زمانبندی مشخص است و یکی از بندهای آن این است که طی یک ماه آینده عملا عملیات اجرایی شروع خواهد شد. توافق کلی به این شیوه است که شرکت راهآهن جمهوری اسلامی و شرکت راهآهن عراق بهطور مشترک این پروژه را اجرا میکنند و ظرف ۲ماه شرکت مشترک تشکیل خواهد شد.» در نهایت پس از حدود ۲سال در شهریورماه ۱۴۰۲ با حضور محمد مخبر، معاون اول رییسجمهوری ایران و شیاعالسودانی نخستوزیر عراق، سنگ بنای احداث این خط ریلی گذاشته شد. مطابق وعده مسوولان مقرر شده تا این پروژه در طی ۱۸ ماه به بهرهبرداری برسد. با وجود این باگذشت حدود ۹ماه از زمان تعیینشده، بررسیها حکایت از آن دارد که عملیاتهای عمرانی از جمله مینروبی و حتی انجام مطالعات کافی برای احداث پل روی اروند نیز متوقف است. حال باید دید آیا دولت سیزدهم میتواند با اجرای این پروژه در زمان باقیمانده طلسم بهرهبرداری از آن را بشکند؟
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد