سند ملی میراث فرهنگی ایران از سوی رییسجمهور ابلاغ شد
جهانصنعت– ابلاغ «سند ملی میراث فرهنگی» از سوی رییسجمهور را میتوان یکی از مهمترین رویدادهای سیاستگذاری فرهنگی در سالهای اخیر دانست؛ سندی که پس از سالها بحث، تدوین و هماهنگی میان دستگاههای علمی، فرهنگی و اجرایی کشور اکنون بهعنوان نقشه راهی رسمی برای آینده میراث فرهنگی ایران مطرح شده است. این سند بر تحکیم هویت ایرانی- اسلامی، مردمیسازی حفاظت از میراث، ارتقای سواد میراثی و تقویت دیپلماسی فرهنگی تاکید دارد و تلاش میکند نقش جمهوری اسلامی ایران را در پاسداشت مواریث ملی و جهانی تعریف و تثبیت کند. بازخوانی محتوای این سند نشان میدهد که سیاستگذار درپی آن است تا میراث فرهنگی را نه صرفا یک دارایی تاریخی بلکه سرمایهای راهبردی برای توسعه و پیشرفت کشور تلقی کند.
ابلاغ سند از سوی رییسجمهور
مسعود پزشکیان، رییسجمهور و رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی، «سند ملی میراث فرهنگی» را که در جلسه ۹۲۰ مورخ ۴/۶/۱۴۰۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی و براساس مصوبه جلسه ۵۳۶ شورای معین این شورا تصویب شده بود، ابلاغ کرد.
این سند که حاصل همافزایی دستگاههای علمی، فرهنگی و اجرایی کشور است، از سوی مسعود پزشکیان ابلاغ شد.
سندی راهبردی که با هدف تحکیم هویت ایرانی- اسلامی، مردمیسازی حفاظت از میراث، افزایش سواد میراثی و ارتقای دیپلماسی فرهنگی تدوین شده و نقشه راه جدیدی برای صیانت، احیا و بهرهبرداری خردمندانه از سرمایههای تاریخی و تمدنی ایران به شمار میرود.
در مقدمه این سند آمده است: «میراث فرهنگی امروزه بهمثابه مهمترین منبع فرهنگی در اختیار جوامع برای حال و آینده پیشرو، نقشی بیبدیل در توسعه اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی آنها دارد و بیشک شناخت، صیانت و بهرهمندی از آن در دو قالب ملموس و ناملموس، بهعنوان یکی از اساسیترین ارکان تحکیم هویت، رشد خلاقیت و خودباوری، هر کشوری را به شناخت ارزشها، تاریخ و پیشرفت پایدار نزدیکتر میکند
این میراث ارزشمند، مبین هویت و شخصیت فرهنگی جامعه و دربرگیرنده آثار، راه و رسم زندگی گذشتگان و نیاکان و بیانگر حرکت فرهنگی انسان در طول تاریخ است؛ میراثی که در مسیر تعالی جامعه و تقویت پویایی هویتی، بهعنوان معرف هویت مردم از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود و زمینه شناخت هویت و مسیر حرکت فرهنگی را فراهم میآورد.
میراث فرهنگی کشور در معنایی کلان، مجموعهای از اقدامات و فرآیندهای شناسایی، ثبت، مدیریت، حمایت، نگهداری، مرمت، احیا و معرفی این میراث است که با گذر از نظام پردازش عقلانیت و حکمت معنوی و دینی ایرانی، تاریخ را برای امروز بازتولید میکند و آن را در قالب عبرتها و فرصتها در اختیار جامعه میگذارد.
تاریخ چندهزار ساله ایران و میراث فرهنگی آن باوجود فرازوفرودهای بسیار، الگویی شایسته از زندگی اجتماعی و معنوی را در قالب گونههای مختلف میراث فرهنگی- اعم از معماری، شهرسازی، ادبیات، هنر و حکمرانی- پیش روی بشر قرار میدهد؛ الگویی که با وجود پیدایش ادراکات جدید و محصولات دوره معاصر، همچنان اهمیت و کارکرد خود را حفظ کرده است.
میراث فرهنگی ایران، بهعنوان دستاورد فکری و فرهنگی نخبگان در طول هزارهها، هویتساز ملت ایران و گنجینهای از میراث بشری است. این میراث با ایفای نقشی بیبدیل در شکلگیری تمدنهای جهانی و ایجاد جهشهای هنری، علمی و تمدنی در طول تاریخ، آثار ماندگاری در حوزههای علم، هنر، فلسفه، اقتصاد، نظامیگری و حکمرانی بر جای نهاده است. بخشهایی از این میراث نیز بر اثر شکلگیری مرزهای سیاسی و جغرافیایی جدید در سدههای اخیر، خارج از مرزهای کنونی ایران قرار گرفتهاند و پاسداشت و انتقال آنها به نسلهای آینده، علاوه بر تکلیف ملی، مسوولیتی بینالمللی برای جمهوری اسلامی ایران محسوب میشود.
میراث فرهنگی ایران پلی میان حکمت و اشراق کهن و تجربههای معاصر است؛ پلی که با حکمرانی و مدیریت خردمندانه، میتواند هویت ملی را استحکام بخشد و زمینهساز پیشرفت مادی و معنوی و ظهور تمدن نوین ایرانی- اسلامی باشد.
در همین راستا، تدوین و تصویب سند ملی میراث فرهنگی بهعنوان گامی مهم، در چارچوب راهبرد کلان ۲ نقشه مهندسی فرهنگی کشور و راهبردهای ملی ۱۰ با محوریت «بازشناسی، حفظ و ترویج مواریث تمدنی و سنن ملی و قومی و تقویت تعامل فرهنگهای قومی با محوریت فرهنگ اسلامی- ایرانی و حفظ وحدت ملی» انجام شده است.
این سند بر اقدام ملی ۱۷ با تمرکز بر «حمایت از فعالیتهای فرهنگی، میراث فرهنگی و تولیدات هنری و ادبی اقوام ایرانی حول ارزشهای اسلامی- ایرانی، بهویژه در مناطق مرزی مبتنی بر آمایش فرهنگی و سرزمینی» تکیه دارد و میتواند ترسیمکننده منظومه فکری ایرانی- اسلامی و بخشی از وضعیت مطلوب فرهنگی کشور باشد؛ منظومهای مبتنی بر تعالیم پیامبران، ارزشهای دینی و ملی، اسناد بالادستی و مقتضیات ملی و جهانی.
این سند برنامهای برای بهرهگیری از ظرفیت دستگاهها، نهادها و ارکان مختلف اجتماعی با هدف شناخت عمومی و تخصصی جامعه و فراهمسازی اقدامات زیربنایی برای حفاظت و بهکارگیری موثر میراث فرهنگی است. همچنین قصد دارد نقش جمهوری اسلامی ایران را بهعنوان حافظ میراث فرهنگی ایران و گنجینههای مشترک جهانی تثبیت کند و با تکیه بر این سرمایه بیهمتا، زمینه پیشرفت کشور و ارتقای فرهنگ جهانی را فراهم آورد.»
