مبارکه ناجی صنایع ایران
جهانصنعت– ابرپروژه انتقال آب دریا و قطع وابستگی صنایع بزرگ از حوضه آبریز زایندهرود به اصفهان روز گذشته با حضور رییسجمهور، وزیر صمت، استاندار و نماینده مبارکه به بهرهبرداری رسید. این مراسم پس از ارائه گزارش مدیران طرح ملی بهصورت برخط توسط مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم افتتاح شد تا برای نخستینبار در کشور شاهد دستیابی صنایع بزرگ فلات مرکزی به منبع آب مستقل باشیم. پروژهای راهبردی که با هدف تامین آب پایدار صنایع و کاهش برداشت از منابع محدود زایندهرود گامی موثر در مسیر توسعه متوازن کشور شناخته میشود.
درحالی رییس دولت چهاردهم دستور آغاز بهرهبرداری از این پروژه ملی را صادر کرد که شاهد نقشآفرینی گروه فولادمبارکه در قالب یک شرکت مسوولیتپذیر هستیم. مسالهای که به توسعه صنعت، تولید، اشتغال و حل بحران آب برای صنایع کمک شایانی خواهد کرد و بهعنوان الگویی برای دیگر صنعتگران دیده میشود.
هرچند تاکید میشود که برای حل مشکل آب زایندهرود این طرح کافی نبوده و چنین پروژهای قادر نخواهد بود که مساله خشکسالی در این منطقه را بهطور کامل حل کند اما با این پروژه فشار صنعت بر زایندهرود کاهش یافته و همین رویه گام موثری در حل بحران خواهد بود. در ضمن حالا گروه فولادمبارکه رویه جدیدی را آغاز کرده که پیشگام صنایع دیگر خواهد شد تا جایی که صنایع دیگر در فلات مرکزی ترغیب میشوند در چنین مسیری گام بردارند. مسیری که نهتنها اشتغال پایدار استان اصفهان را تضمین خواهد کرد بلکه تابآوری منطقه را در برابر مشکلات خشکسالی افزایش خواهد داد.
جالب اینکه درحالیکه کمتر از یکونیمدرصد آب زایندهرود مورد مصرف فولادمبارکه بوده اما مسوولیتپذیری این مجموعه باعث شده که وابستگی به آب این حوزه را به صفر برساند. درواقع گروه فولادمبارکه از سال۹۹ تلاش کرده تا مطالعات انتقال آب از سیرجان تا اصفهان را آغاز کند و سپس از سال۱۴۰۲ این مهم شتاب گرفته و حالا ۸۰۰کیلومتر از سیرجان تا اصفهان جهت انتقال آب لولهگذاری شده است.
نکته قابل توجه اینکه گروه مبارکه برای ساخت لولههای انتقال آب در ساخت لولهها نیز نقش داشته و ورق لازم را در اختیار مسوولان مربوطه قرار داده و توانسته نقش دوچندانی در انتقال آب ایفا کند؛ موضوعی که مسوولیتپذیری فولادمبارکه را نشان داده و حکایت از نقشآفرینی این مجموعه در حل چالش آب دارد. مساله قابل توجه دیگر اینکه اجرای طرح مذکور ۳۵هزارمیلیاردتومان هزینه داشته و مبارکه سهم چشمگیری یعنی بیش از ۶۰درصد آن را به خود اختصاص داده است. موضوع جالب دیگر این است که مصرف آب از دهه۷۰ در گروه مبارکه برای تولید هر تن فولاد حدود ۱۶مترمکعب بوده اما با کار مستمر در سالهای اخیر این رقم به ۵/۲مترمکعب رسیده است. همین مساله فولادمبارکه را در زمره موفقترین شرکتهای جهان از نظر مدیریت مصرف آب قرار داده و این مجموعه میتواند الگویی برای صنایع دیگر باشد. حالا با افتتاح این ابرپروژه روایت تصویری نقشآفرینی تاریخی فولادمبارکه در امنیت آب کشور به همگان نشان داده شد تا جاییکه کشور شاهد فصل جدید در مدیریت آب و پایداری صنایع بزرگ اصفهان خواهد بود.
صدور دستور آغاز بهرهبرداری از پروژه انتقال آب
مسعود پزشکیان، رییسجمهور دولت چهاردهم در این مراسم اظهار کرد: در مجتمع بزرگ فولادمبارکه درکنار مردان پرتلاش و باهمت این سرزمین حضور داشته و آمادهایم تا به یاری خداوند دستور آغاز رسمی بهرهبرداری از پروژه عظیم انتقال آب دریا به اصفهان را صادر کنیم. وی ضمن اظهار قدردانی از دستاندرکاران این طرح عظیم اظهار داشت: از کسانی که تلاش کردند آب را از خلیجفارس به اصفهان برسانند و وابستگی صنعت را به آبهای زیرزمینی و منابع محدود حوضه زایندهرود را کاهش دهند سپاسگزارم.

رییسجمهور با اشاره به تلاش دولت برای حل ریشهای مساله آب در منطقه گفت: حل مشکل آب منطقه نیازمند نگاه علمی، کارشناسی و بلندمدت است. در این زمینه اقدامات تحقیقاتی و علمی دانشگاهیان و متخصصان در حال انجام بوده و براساس همین نتایج علمی مسیر آینده را پیش خواهیم برد. امیدواریم با تکیه بر منطق علمی و رویکرد توسعه پایدار بتوانیم مشکلات موجود را در چارچوبی آیندهنگرانه رفع کنیم.
پزشکیان تصریح کرد: نگرانیهایی که میان استانها درباره آب وجود داشته قابل رفع است و با همکاری، همافزایی و پذیرش نگاه کارشناسانه میتوان این چالشها را مدیریت کرد. موضوع آب مسالهای حلشدنی است و با مشارکت و همراهی همه ذینفعان میتوان از این مرحله عبور کرد.
مهمترین اقدام زیرساختی کشور رقم خورد
سیدمحمد اتابک، وزیر صمت ضمن اینکه بهرهبرداری از این پروژه را از مهمترین اقدامات زیرساختی کشور دانسته ابراز داشت: این طرح گامی راهبردی برای تامین آب پایدار فلات مرکزی و تضمینی برای استمرار تولید در صنایع حیاتی کشور است.
او با بیان اینکه توسعه باید براساس سند پیشرفت کشور انجام شود، بیان کرد: کمبود آب زیرزمینی در تولید تاثیری منفی میگذارد اکنون اما امیدواریم این پروژه تاثیر دوچندان بر حفظ و صیانت از هویت زیستی و فرهنگی ایران بگذارد.
وزیر صمت اظهار کرد: امروز شاهد آغاز بهرهبرداری یکی از مهمترین پروژههای زیرساختی کشور هستیم؛ طرحی که نقشی اساسی در تامین آب پایدار فلات مرکزی و صنایع حیاتی مستقر در این منطقه ایفا خواهد کرد. اجرای این پروژه تضمین خواهد کرد که فشار ناشی از کمبود آبهای سطحی و زیرزمینی در آینده تاثیر منفی بر تولید کشور نخواهد داشت. او ابراز امیدواری کرد که با توسعه این خط انتقال و اقدامات زیرساختی کشور بهسمت پایداری و ثبات بیشتر پیش برود.
وی با ابراز امیداری از صفرکردن نقش فولاد از مصرف آب زایندهرود افزود: این طرح از پروژههای اثرگذار و راهبردی کشور است که تاثیر آن در صنایع چندبرابر خواهد بود. اجرای این پروژه گام مهمی در صیانت از هویت سرزمین و پایانبخش استفاده فولادمبارکه از آب زایندهرود است.
اتابک با قدردانی از تمامی عوامل دخیل در اجرای این طرح تصریح کرد: از همه کسانی که طی سالهای گذشته در طراحی و پیشبرد این پروژه بزرگ نقشآفرینی کردند تشکر میکنم. از سهامداران، کارگران، مدیران و تمامی عزیزانی که با تلاش و همکاری مستمر این طرح را به مرحله بهرهبرداری رساندند نیز قدردانی ویژه داشته و استمرار تلاش آنان را خواستارم.
وزیر صمت با تاکید بر ضرورت پایبندی به اسناد بالادستی توسعه گفت: توسعههای کشور باید براساس سند پیشرفتی که به تصویب دولت رسیده و آنچه در برنامههفتم تاکید شده انجام شود. در وزارتخانه و دولت چهاردهم نگاه دریامحور و استفاده از ظرفیتهای عظیم سواحل کشور مبنای بازنگری برنامهریزیهای صنعتی قرار گرفته است.
او تاکید کرد: هزینههایی که امروز برای این پروژهها انجام میشود نتیجه جانماییهای گذشته است و امیدواریم در توسعههای آتی این اصول از ابتدا مورد توجه همه صنایع قرار گیرد.
وی ادامه داد: هدف این است که افتتاح طرحهای سدسازی موردنیاز صنایع و همچنین توسعه صنایع بر پایه ظرفیتهای دریا طبق استراتژی مصوب دولت باجدیت دنبال شود.
وزیر صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: از رییسجمهور که برای این طرح زمان گذاشتند صمیمانه تشکر کرده و امیدوارم برکات این پروژه بزرگ برای همه بهخصوص مردم غیور اصفهان ملموس باشد.
مبارکه؛ مسوولیتپذیر در قبال تولید
سعید زرندی، مدیرعامل گروه فولادمبارکه در مراسم بهرهبرداری از ابرپروژه انتقال آب دریا و قطع وابستگی صنایع بزرگ اصفهان از حوضه آبریز زایندهرود اظهار کرد: هنگامی که صحبت از آب در فلات مرکزی میشود از یکمساله جدی سخن به میان میآید؛ موضوعی که به تدبیر، نگاه عالمانه و برنامهریزی بلندمدت نیازمند است.

زرندی با بیان اینکه مبارکه پروژه انتقال آب را با شعار از شوری دریا تا شیرینی تولید آغاز کرده، بیان کرد: سالهاست بهویژه در دورههای اخیر این منطقه با چالشهای جدی کمآبی روبهرو بوده و همین دغدغهها باعث شد فولادمبارکه اجرای پروژه انتقال آب دریا به صنایع اصفهان را آغاز کند.
وی ادامه داد: درحالیکه سهم فولادمبارکه از مصرف آب زایندهرود کمتر از یکونیمدرصد بود اما از سر مسوولیتپذیری تصمیم گرفتیم اقدامی ماندگار انجام دهیم یعنی هم وابستگی خود را به آب زایندهرود به حداقل رسانده و هم صنایع دیگر را به پیمودن همین مسیر ترغیب کنیم. از همینرو مشارکت در این پروژه ۳۵هزارمیلیاردتومانی را برعهده گرفتیم؛ تصمیمی که دشوار اما راهبردی بود.
زرندی با تشریح ابعاد فنی اجرای این طرح گفت: این پروژه طی دوسال طول کشید و ۸۰۰کیلومتر از سیرجان تا مبارکه اصفهان مسیر دارد که فولادمبارکه در آن موفق شد ۶۱۰هزارتن فولاد طراحی و تولید کند. یکی از ابتکارات مهم همکاران ما این بود که بیش از ۵۰۰کیلومتر از این مسیر بهصورت ثقلی طراحی شد تا آب با کمترین مصرف انرژی منتقل شود؛ اقدامی که موجب حذف پنجایستگاه پمپاژ شد. در این مسیر ۴۲پیمانکار و بیش از ۳هزارنفر فعالیت داشتند و مهمتر اینکه این حجم کار در مدت تنها دوسال انجام شد؛ مدتزمانی که در مقیاس پروژههای ملی کمنظیر است.
مدیرعامل فولادمبارکه با اشاره به سابقه مطالعاتی طرح افزود: مطالعات این پروژه از سال۹۹ آغاز شده و اجرای آن از۱۴۰۲ شتاب گرفت و امروز با دستور رییسجمهور به بهرهبرداری رسمی رسید. او ادامه داد: استانداران، فرمانداران و مدیرانعامل پیشین نیز نقش مهمی در شکلگیری و تحقق این طرح داشتند و از نزدیک شاهد همافزایی و اتحاد همه نهادها برای پیشبرد این هدف ملی بودم.
پروژه راهحل نهایی نیست
زرندی با تاکید بر اینکه ادعا نداریم که موضوع زایندهرود حل شود، گفت: این پروژه راهحل نهایی مساله زایندهرود نیست و فولادمبارکه ادعا نمیکند که با اجرای این طرح مشکل زایندهرود به طور کامل حل میشود چراکه این مساله نیازمند تصمیمات کلانتری بوده اما با این اقدام بار صنعت استان را از دوش زایندهرود برداشته و صنایع دیگر را نیز ترغیب کردیم در همین مسیر حرکت کنند. این حرکت هم اشتغال پایدار استان را تضمین میکند و هم تابآوری منطقه را در برابر خشکسالی افزایش میدهد.
وی با اشاره به بهبود چشمگیر بهرهوری مصرف آب در فولادمبارکه افزود: این مجموعه از سال۱۳۷۱ فعالیت خود را آغاز کرده و مصرف آب آن در ابتدای کار برای تولید هرتن فولاد حدود ۱۶مترمکعب بود اما با کار مستمر در سالهای اخیر امروز این رقم به ۵/۲مترمکعب رسیده و فولادمبارکه را در زمره موفقترین شرکتهای جهان از نظر مدیریت مصرف آب قرار داده است.
مدیرعامل گروه فولادمبارکه در ادامه گفت: فولادمبارکه بهعنوان پیشران این پروژه ملی نقش هدایتگرانه خود را برای کمک به حل مسائل استان و کشور ایفا کرده است. از پالایشگاه، ذوبآهن و سایر شرکتها نیز که در این مسیر همراه ما بودند قدردانی میکنم. هدف ما این است که درکنار دولت نقش یک راهبر ملی را در حل چالشهای زیرساختی برعهده داشته باشیم. وی درنهایت از وزیر صمت بهخاطر حمایتهای ارزشمند و زمانی که برای تسریع اجرای این پروژه اختصاص داده تشکر کرد.
اقدامات فولادمبارکه در حوزه انرژی
مدیرعامل شرکت فولادمبارکه در مراسم بهرهبرداری از ابرپروژه انتقال آب دریا و قطع وابستگی صنایع بزرگ اصفهان از حوضه آبریز زایندهرود در پاسخ به سوال خبرنگار «جهانصنعت» که اصلیترین چالش این پروژه برای فولادمبارکه چه چیزی بوده، اظهار کرد: آب یک موضوع بسیار حساس در مجموعه فلات مرکزی است. امسال در خردادماه با سهروز قطعی آب مواجه شدیم بهطوریکه سطح آب استخرها به صفر رسید و فرآیند واحد احیا دچار وقفه شد. بنابراین هراقدامی که بتواند برای صنعت آب پایدار را فراهم کند، برای ما کاملا ضروری است.
او گفت: پروژه انتقال آب خلیج فارس پروژهای بسیار عظیم است. حدود ۸۰۰کیلومتر لولهگذاری انجام شده و طبیعی است که آزادسازی مسیر و مسائل مربوط تامین منابع ازجمله مسائل مهم پروژه بوده است. ازسوی دیگر تامین منابع مالی هم نیازمند تلاش جدی بوده است. در این بین فولادمبارکه از دومسیر درقالب تامین مالی پروژه مشارکت کرد که نخست شامل تامین ورق مورد نیاز به ارزش ۲۰هزارمیلیاردتومان بود و دوم سرمایهگذاری مستقیم حدود ۸تا۹هزارمیلیاردتومانی بهعنوان آورده شرکت است. زرندی تاکید کرد: این پروژه برای ما اهمیت راهبردی داشته زیرا دسترسی به آب پایدار را تضمین خواهد کرد. علاوه بر این اگر بتوانیم از طریق این طرح برای سایر صنایع استان نیز تامین آب انجام دهیم میتوان به آن بهعنوان یکظرفیت اقتصادی جدید نگاه کرد و امیدواریم امکان توسعه آن فراهم شود.
مدیرعامل گروه فولادمبارکه سپس به اقدامات این مجموعه در حوزه انرژی اشاره کرد و گفت: در حوزه برق با تلاش همکاران و همراهی وزیر صنعت، معدن و تجارت توانستیم فاز نخست نیروگاه خورشیدی فولادمبارکه را در تیرماه امسال به بهرهبرداری برسانیم و انشاءالله تا پایان سال به ظرفیت ۴۰۰مگاوات تولید برق خواهیم رسید. تمام تلاش ما این است که سال۱۴۰۴ که یکی از سالهای سخت تولید فولاد بود با دستاوردهای این پروژهها در سال۱۴۰۵ با شرایطی متفاوت و امیدوارکننده ادامه یابد.
وی افزود: موضوع گاز نیز از دغدغههای جدی ما بود که خوشبختانه با ورود وزارت نفت و مذاکرات انجامشده میدان گازی مشترک در اختیار شرکت قرار گرفت. پروژه امروز که در حوزه نمکزدایی و انتقال آب دریا اجرا شده نیز کمک بزرگی در مسیر خودکفایی انرژی و افزایش اعتماد عمومی بهویژه در میان مردم اصفهان داشته است. فولادمبارکه خود را متعهد میداند که در مسیر توسعه و ارتقای کیفیت زندگی مردم ایفای نقش کند.
مدیرعامل فولادمبارکه با اشاره به برنامههای مسوولیت اجتماعی این گروه صنعتی اظهار کرد: در حوزه مسوولیت اجتماعی چندطرح مهم در دست اجرا داریم: بخشی از آنها در حوزه سلامت است که جزئیات آن بهزودی اطلاعرسانی میشود و بخشی نیز به احیای قنوات و مسائل زیرساختی مرتبط با آب اختصاص دارد.
زرندی با تاکید بر اینکه پروژه انتقال آب دریا میتواند زمینهساز تحول در مدیریت منابع آبی صنعت باشد، گفت: آبی که امروز منتقل میشود میتواند مقدمهای برای شکلگیری بازار آب در صنایع استان اصفهان و صنایع همجوار باشد؛ اقدامی که هم بهرهوری را افزایش میدهد و هم مسیر توسعه صنعتی را پایدار میکند.
وی در ادامه با اشاره به سیاستهای کلان توسعه افزود: براساس سیاستهای برنامههفتم و تاکیدات دولت برنامههای توسعه صنعت بهسمت جنوب کشور هدایت خواهد شد. از آنجا که آب منبعی ارزشمند و پرهزینه است ما نیز سرمایهگذاری جدی در حوزه هوشمندسازی مصرف آب انجام میدهیم؛ شامل نصب سنسورهای اندازهگیری، سامانههای پایش هوشمند و برنامههای مدیریتی که بتواند مصرف ما را بیشازپیش کاهش دهد. درحالیکه استاندارد جهانی مصرف برای تولید فولاد حدود ۴مترمکعب بوده فولادمبارکه توانسته این عدد را به حدود ۵/۲مترمکعب برساند و گامی مهم در جهت رقابتپذیری و پایداری بردارد.
مدیرعامل گروه فولادمبارکه در پایان خاطرنشان کرد: این پروژه بزرگ هدیهای ازسوی گروه فولادمبارکه به مردم عزیز ایران و بهویژه مردم خونگرم اصفهان است. از فرمانداران و استانداران چه در دورههای گذشته و چه امروز برای حمایتهای گستردهشان تشکر میکنم. این طرح نشان داد که با اتحاد و همافزایی در سطح استان و کشور میتوان پروژههای ملی را با موفقیت به سرانجام رساند.
انتقال آب دریا؛ آغاز نجات زیستبوم اصفهان
مهدی جمالینژاد، استاندار اصفهان در مراسم بهرهبرداری از ابرپروژه انتقال آب دریا و قطع وابستگی صنایع بزرگ اصفهان از حوضه آبریز زایندهرود گفت: با بهرهبرداری از نخستینفاز ابرپروژه انتقال آب دریا به صنایع اصفهان نهتنها وابستگی تاریخی صنایع به زایندهرود کاهش یافته بلکه مسیر احیای رودخانه، حفاظت از منابع زیرزمینی و تامین پایدار آب صنعتی با پیشرفتهترین فناوریهای نمکزدایی هموار شده است؛ طرحی ملی که با همکاری گسترده دستگاهها و صنایع به نمادی از آیندهنگری اقتصادی و تعهد محیطزیستی تبدیل شده است. وی با تاکید بر اینکه اجرای این پروژه فشار بر زایندهرود و منابع آب زیرزمینی را کاهش میدهد، افزود: درحالحاضر نیز صنایع بزرگ و میانی ما از پساب به شکل مطلوب استفاده میکنند. همانطور که مستحضر هستید برخی صنایع مانند ذوبآهن از پیش از انقلاب پایهگذاری شده و برخی دیگر در دوران جنگ و سازندگی توسعه یافتند. امروز فولادمبارکه، پالایشگاه، ذوبآهن و صنایع بزرگ ما به آب دریا متصل میشوند و برابر قانونهفتم در تلاش هستیم شهرک انرژی، نیروگاههای برق و شهرکهای صنعتی کوچک نیز مشروط به این منبع پایدار شوند. یقینا ذوبآهن و فولاد صبا نیز بهزودی متصل خواهند شد.

استاندار اصفهان بیان کرد: نخست موضوع احیای زایندهرود است. همانگونه که در جلسه اخیر مطرح شد از امروز بارگذاری روی این رودخانه حیاتی و نماد هویتی ما به طور معناداری کاهش مییابد و این پروژه مسیر را برای تخصیص آب بیشتر به زیستبوم رودخانه، حفظ حقآبههای زیستمحیطی و احیای تالابهای پاییندست هموار میکند. کاهش فشار بر منابع زیرزمینی را نیز به دنبال دارد و با تامین آب پایدار برای صنایع از برداشتهای غیرمجاز و فشار بر آبهای زیرزمینی به حداقل میرسد؛ اقدامی که به حفظ ذخایر استراتژیک برای نسلهای آینده کمک خواهد کرد. استاندار اصفهان تاکید کرد این طرح بهتنهایی برای نجات زایندهرود کافی نیست و باید همراه با مدیریت مصرف، کنترل توسعه کشاورزی و اجرای پروژههای آبی مکمل باشد. جمالینژاد با اشاره به فناوریهای سبز بهکاررفته در این طرح افزود: در این پروژه از پیشرفتهترین فناوریهای نمکزدایی و بازیابی انرژی استفاده شده تا کمترین ردپای کربنی و کمترین میزان آلایندگی ایجاد شود و مدیریت پسماندهای فرآیندی نیز با حساسیت بالا و مطابق با استانداردهای بینالمللی انجام گرفته که ارزشمند است.
وی ادامه داد: این طرح یک الگوی همکاری ملی و نمونهای درخشان از همدلی، همکاری و وفاق میان دستگاهها و مجموعههاست.

