26 - 12 - 2023
راهبرد تجاری تهران- بغداد
حفظ بازار صادرات ایران به عراق در گرو حذف ارز دونرخی در این کشور
گروه بازرگانی- با توجه به ظرفیتهای تجاری و اقتصادی عراق، کشورهای منطقه و خارج از منطقه روابط تجاری خود را با این کشور افزایش دادهاند، در این بین ایران به عنوان همسایه عراق، ظرفیت صادرات سالانه ۲۰ میلیارد دلاری به این کشور دارد.
عراق به عنوان دومین شریک تجاری ایران یک ظرفیت مهم در منطقه برای توسعه تجارت ایران به شمار میرود. به گفته کارشناسان توسعه تجارت ایران و عراق تا عدد ۲۰ میلیارد دلار امکانپذیر است، اما حفظ صادرات فعلی به عراق سالانه حدود ۱۰ میلیارد دلار است و افزایش آن تا ۲۰ میلیارد دلار نیازمند الزاماتی است که توجه به آنها ضروری و غفلت از آنها ممکن است تجارت با این کشور دوست و همسایه را برای ما با مخاطراتی مواجه کند.
عمدهترین مقاصد کالاهای صادراتی ایران در ۵ ماهه نخست امسال چین، عراق، امارات متحده عربی، ترکیه و هند بودهاند که طی این مدت ایران ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار به عراق صادرات داشته است؛ با توجه به روند رو به رشد صادرات به این کشور پیشبینی میشود صادرات ایران به عراق تا پایان سال به ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلار برسد، اما نکته قابلتوجه این است که روابط تجاری ایران و عراق نامتعادل است و این اختلاف ناشی از فقدان تنوع و ساختار ناپایدار اقتصاد عراق است، این وضعیت ممکن است به پایداری و تداوم تجارت دوجانبه لطمه وارد کند که باید برای آن تدابیری اندیشیده شود.
در این راستا، مدیرکل غرب آسیای سازمان توسعه تجارت از مجازات ۱۵ بانک عراقی که با کشورهای تحریمی همکاری داشتند خبر داد و گفت: اکنون امکان تبادلات ارزی از آنها گرفته شده و تبادلات آنها با دینار انجام میشود. عبدالامیر ربیعهاوی مدیرکل غرب آسیای سازمان توسعه تجارت ایران در نشست شورای سیاستگذاری همکاریهای ایران و عراق اظهار کرد: مشکلات ترانزیت از کشور عراق که در چند سال گذشته با مشکلاتی مواجه بود اکنون برطرف شده است و تجار میتوانند از طریق این کشور کالاهای خود را به سایر کشورها صادر کنند.
وی با بیان اینکه بخش مهمی از درآمدزایی صادراتی ما به عراق از طریق خدمات فنی مهندسی بود که به دنبال تداوم و توسعه این بخش هستیم، گفت: صادرات خدمات فنی مهندسی که طی سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۹ به این کشور با مشکلاتی مواجه بود اکنون شکل و شمایل جدیدی به خود گرفته است.
ربیعهاوی تصریح کرد: بازار عراق شمایل جدیدی به خود گرفته و ورود شرکتهای بزرگ ایرانی و همکاری مشترک با شرکتهای عراقی میتواند فرصت مناسبی برای تولید مشترک با این کشور باشد. شرکتهایی که شرایط بازار عراق را درک کنند در این کشور موفقتر خواهند بود، زیرا آنها به دنبال خودکفایی در تولیدات خود و از طرفی با تولید در کشور خود به دنبال صادرات هستند که شرکتهای ایرانی میتوانند در این زمینه نقشآفرینی داشته باشند. مدیرکل غرب آسیای سازمان توسعه تجارت ایران گفت: سیاست کاهش واردات عراق و ایجاد ممنوعیت برای واردات برخی از محصولات کشاورزی و حتی صنعتی، مشکلاتی را برای صادرکنندگان ایرانی ایجاد کرده است. وی به برگزاری نمایشگاه در عراق اشاره کرد و ادامه داد: برای حضور پررنگتر در کشور عراق نمایشگاههای متعددی توسط ایران در این کشور برگزار میشود به طوری که ۲۰ نمایشگاه در این کشور داریم. همچنین رویدادهای تجاری ایران در این کشور برگزار و هیاتهای تجاری از کشورمان به این کشور اعزام میشود.
ربیعهاوی با اشاره به سفر اخیر وزیر صمت ایران به عراق گفت: در این سفر با مقامات مختلف عراقی مذاکره و نتایج و راهکارهای خوبی برای رفع مشکلات تبادلات ارزی با این کشور حاصل شد.
۱۵ بانک عراقی مجازات شدند
مدیرکل غرب آسیای سازمان توسعه تجارت در ارتباط با مشکلات ارزی که بابت تحریمهای آمریکا در عراق وجود دارد، تصریح کرد: بخش خصوصی عراق قدرتمند است و میتواند در تصمیمسازیها نقشآفرینی داشته باشد و حتی به تصمیماتی که دولت این کشور میگیرد، اعتراض کند.
وی بیان کرد: با رایزنیهایی که با بخش خصوصی عراق از جمله اتاق بازرگانی این کشور صورت میگیرد، این بخش میتواند با اعتراض به سیاستهای ارزی، شرایط را برای تسهیل مبادلات تجاری فراهم کند تا امکان اختصاص ارز رسمی این کشور در تبادلات تجاری با ایران فراهم شود.
ربیعهاوی یادآور شد: براساس قوانین موجود در عراق که ناشی از سیاستهای تحریمی آمریکاست به ۵ کشور تحریمی از جمله ایران ارز رسمی این کشور تعلق نمیگیرد. مدیرکل غرب آسیای سازمان توسعه تجارت افزود: با مقامات رسمی عراق از جمله نخستوزیر و وزیر تجارت این کشور رایزنیهایی داشتهایم و قولهای مساعدی داده شده، اما بخش خصوصی عراق از جمله اتاق بازرگانی برای رفع این مشکل میتواند اثرگذارتر باشد. به گفته ربیعهاوی، ۱۵ بانک عراقی که با کشورهای تحریمی همکاری داشتند تنبیه شدند و اکنون امکان تبادلات ارزی از آنها گرفته شده و تبادلات آنها با دینار انجام میشود. مدیرکل غرب آسیای سازمان توسعه تجارت گفت: در صورتی که با بخش خصوصی عراق نشست و مذاکره داشته باشیم امیدواریم این مشکلات رفع شود.
ربیعهاوی اظهار کرد: سایر کشورهای رقیب ایران در بازار عراق مانند ترکیه و عربستان تسهیلاتی برای جایگزینی ایران ارائه میکنند. وی افزود: با توجه به حضور رقبا از جمله عربستان و ترکیه در بازار عراق و مشکلات ذکرشده اگر به فکر حل آن نباشیم تجارت با عراق برای ما در سال آینده میلادی سخت میشود.
سند راهبردی تجارت ایران با عراق در آستانه تدوین
ربیعهاوی با اشاره به تدوین سند راهبرد تجارت ایران با عراق در وزارت خارجه گفت: این راهبرد تجاری با چین تدوین شده و اکنون این سند در مورد عراق در حال تدوین است و نظراتی از ما خواستهاند. مدیرکل دفتر حوزه غرب آسیای سازمان توسعه تجارت ایران گفت: با تدوین این سند نقشه راه ایران و عراق به کامل ترسیم میشود.
مدیرکل غرب آسیای سازمان توسعه تجارت تاکید کرد: برای رفع مشکلات صادرات به این کشور برنامه ایجاد صندوق مشترک برای صادرات خدمات فنی مهندسی نیز داریم که در صورت موافقت طرف عراقی میتوانیم صدور ضمانتنامه و حتی تسهیلات ارزی ایجاد کنیم.
رشد ۳۰ درصدی صادرات به عراق
ربیعهاوی به آمار تجارت با عراق نیز اشاره کرد و گفت: صادرات ایران به عراق در ۸ ماهه اول سال جاری ۲/۶ میلیارد دلار بوده که ۳۰ درصد رشد داشته است. یک میلیارد و۳۰۰ میلیون دلار از صادرات ایران به عراق صادرات گاز بوده است.
به گفته مدیرکل غرب آسیای سازمان توسعه تجارت، رشد صادرات ما به عراق به همراه صادرات گاز در ۸ ماهه ۳۰ درصد و بدون در نظر گرفتن گاز ۱۰ درصد بوده است. ربیعهاوی با بیان اینکه امیدواریم رشد صادرات ایران به عراق تا پایان سال نیز ادامه یابد، گفت: امیدواریم در سال جاری مانند سال ۱۴۰۱ رکورد صادرات ما به عراق شکسته شود، زیرا در سال گذشته با صادرات بیش از ۱۰ میلیارد دلار به عراق رکورد صادرات ۲۰ساله ما به عراق شکسته شد.
رایزن بازرگانی سابق ایران در عراق بیان کرد: بعد از تاکیدات بخش دولتی و خصوصی مبنی بر لزوم سرمایهگذاری مشترک در عراق، در ۸ ماهه ابتدای سال جاری شرکتهای بزرگی در عراق حضور یافتند و توافقاتی نیز با شرکتهای عراق برای تولید مشترک انجام شده است.
حفظ بازار صادرات ایران به عراق در گرو حذف ارز دونرخی در این کشور
از طرفی به گفته دبیر کل اتاق مشترک ایران و عراق، برای حفظ تجارت با عراق باید چارهای برای رفع دونرخی بودن ارز در عراق بیندیشیم و این مشکل که تجار آنها در تجارت با ما باید از ارز بازار آزاد استفاده کنند را باید رفع کنیم.
جهانبخش سنجابی شیرازی در سومین نشست شورای سیاستگذاریهای همکاریهای ایران و عراق اظهار کرد: بودجه ۲۰۲۳ سالانه کشور عراق به ارزش ۱۵۰ میلیارد دلار تصویب شد که در بخش پروژههای عمرانی ۶۵ درصد رشد داشته است و گفته میشود تا سال ۲۰۲۵ هم تقریبا همین بودجه برای کشور عراق در نظر گرفته میشود. دبیر کل اتاق مشترک ایران و عراق عنوان کرد: درآمد نفتی عراق در برخی از ماهها از ۱۱ میلیارد دلار نیز بیشتر میشود، بنابراین تمام این موارد و قانون نسبتا مترقی سرمایهگذاری کشور عراق فرصتهای خوب تجاری و سرمایهگذاری مشترک را برای ما فراهم میکند.
وی با بیان اینکه در سالهای ۹۱ تا ۹۴ صادرات خدمات فنی و مهندسی ما رشد بسیار خوبی داشت اظهار کرد: اگر از تجربیات آن دوره استفاده کنیم و در تجارت با عراق خود را بهروزرسانی کنیم میتوانیم بخشی از بودجههای عمرانی در عراق را تبدیل به کار برای شرکتهای ایرانی کنیم.
سنجابیشیرازی به برخی چالشهای تجارت به عراق اشاره کرد و گفت: براساس سیاستهای فدرالرزرو آمریکا تجار عراقی نمیتوانند برای تجارت با ایران و کشورهای روسیه و سوریه از ارز رسمی استفاده کنند و این موضوع از سال گذشته ایجاد شده و به عبارتی نمیتوانند ارز حاصل از صادرات نفت را در تجارت با ایران استفاده کنند و باید از ارز آزاد استفاده کنند که در مواردی تفاوت نرخ این دو ارز بین ۸ تا ۲۰ درصد است. دبیر کل اتاق مشترک ایران و عراق بیان کرد: تعدادی از بانکهایی که در چارچوب تحریمهای آمریکا عمل نکردهاند از سهمیه تخصیص ارز خارج شدهاند و لذا بانک مرکزی عراق توزیع ارز در بازار عراق را محدود کرده و از ۲۰۰ میلیون دلار به ۵۰ میلیون دلار رسانده است.
وی گفت: از ژانویه ۲۰۲۴ نیز بانک مرکزی عراق مصوب کرده برای معاملات داخلی خرد و کلان باید از پول رایج این کشور یعنی دینار استفاده شود و نباید از ارز استفاده کرد که این موضوع نیز مشکلاتی را برای تجار ما در عراق
به وجود میآورد.
سنجابیشیرازی تاکید کرد: برای حفظ تجارت با عراق باید چارهای برای رفع دونرخی بودن ارز در عراق بیندیشیم و این مشکل که تجار آنها در تجارت با ما باید از ارز بازار آزاد استفاده کنند را باید رفع کنیم. وی گفت: باید از فرصتهای ناشی از افزایش درآمدهای نفتی و رشد بودجه عراقی استفاده کنیم تا زمینه صادرات خدمات فنی و مهندسی ما فراهم شود.
وی تصریح کرد: فعلا ضرباهنگ صادرات ما به عراق تصاعدی است، ضمن اینکه عراقیها جایگزینی برای کالاهای وارداتی ما به این کشور نیافتهاند، لذا اگر به رفع چالشها نپردازیم ممکن است این بازار مهم صادراتی را از دست بدهیم.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد