راز ورود کتاب‌های کتابخانه طالقانی به بازار کهنه‌فروشان

در هفته گذشته ماجرای ورود کتاب‌هایی با مهر کتابخانه آیت‌الله طالقانی در بازار کهنه‌فروشان رسانه‌ای شد. رسانه‌ها در گزارش‌هایی مجزا به ابعاد پشت‌پرده این ماجرا و چگونگی ورود این کتاب‌ها به بازار سیاه پرداختند و نتایج عجیبی نیز منتشر شد.
ماجرا از توئیت رسول جعفریان، محقق تاریخ اسلام شروع شد،‌ جعفریان در توئیتی مدعی فروش کتاب‌هایی با مهر کتابخانه آیت‌الله طالقانی در بازار دست‌فروشان کتاب شد و نوشت:‌ «امروز تعدادی کتاب با مهر کتابخانه آیت‌الله طالقانی در بازار کهنه کتاب دیدم، گویا از خانه آن مرحوم که کتابخانه شده و دست شهرداری است.چطور این کتاب‌ها به بازار راه یافته است؟ آیا کسی توضیحی دارد؟!»
پس از انتشار این توئیت در شبکه‌های اجتماعی روایت‌های مختلفی از وضعیت امروز کتابخانه آیت‌الله طالقانی منتشر شد،‌ روایت‌هایی که به تعطیلی کتابخانه توسط شهرداری و رها شدن خانه آیت‌الله طالقانی اشاره داشتند،‌ مهم‌ترین واکنش‌ها را خانواده مرحوم طالقانی داشتند،‌ طاهره طالقانی در این خصوص نوشت:‌ «گزارش‌ها از وضعیت خانه پدری می‌گوید که مدت‌هاست بر درش قفل زده‌اند. خانه زیر نظر شهرداری بوده و شهرداری مستقیما در نگهداری از کتابخانه مسوولیت داشته و درباره تخریب خانه و به غارت رفتن کتاب‌ها باید جوابگو باشد. اگر شهرداری نمی‌تواند، بگوید تا ما خودمان از میراث‌مان محافظت کنیم.»
ابوالحسن طالقانی نیز در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها گفت: بیش از یک سال است که ما مطلع شده‌ایم خانه تعطیل است، اوایل فکر می‌کردیم بحث مرمت و تعمیرات است اما با گذشت زمان و اینکه در آهنی خانه را جوش فلزی زده‌اند و شیشه‌های خانه شکسته است، هر روز نگرانی تخریب این بنای قدیمی را برای ما بیشتر می‌کند تا اینکه خبری که این روزها به دستمان رسید از خبرگزاری‌ها که با مصاحبه از مردم محل متوجه شده‌اند که خانه به‌جای کتابخانه «رهاخانه» شده است و این واقعه قلب هر آدم دلسوزی را به درد می‌آورد. خانه‌ای که روزهای بسیاری مأمن و مأوای مردم بود، امروز این‌گونه تحقیر شده و در حال تخریب رها شده است و ما به‌عنوان اعضای خانواده پیگیریم که با خاطیان این سهل‌انگاری برخورد شود.» کتابخانه آیت‌الله طالقانی، خانه‌ای در منطقه پیچ‌شمیران و در کوچه‌ای بن‌بست با درخت‌هایی بلند است که در اوایل دهه 40 به ‌قیمت 94‌هزار تومان و زمانی که مرحوم سید‌محمود طالقانی در زندان به‌سر می‌برد،‌ توسط خانواده خریداری شد،‌ پس از آزادی آیت‌الله طالقانی این خانه به کانون انقلاب تبدیل شد و مکانی برای مبارزان سیاسی و هم‌بندان آیت‌الله طالقانی و مردمی شد که برای شنیدن سخنرانی‌های او به این خانه رفت‌وآمد می‌کردند. خانه آیت‌الله طالقانی سال 73 به شهرداری تهران فروخته و یک سال بعد تبدیل به کتابخانه و مرکز فرهنگی شد، اما براساس اخبار از یک سال پیش در این کتابخانه بسته و پلمب شده است،‌ اما چرا؟
در سال 1401 و به‌دنبال ترک‌برداشتن دیوار این خانه و مشکلاتی در لوله‌کشی و…،‌ شورای اسلامی شهر تهران بودجه‌ای را برای مرمت خانه / کتابخانه آیت‌الله طالقانی در اختیار سازمان فرهنگی ـ هنری شهرداری تهران قرار می‌دهد‌، سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران نیز طی تشریفات اداری، کار مرمت خانه را به پیمانکاری واگذار می‌کند،‌ فاز نخست ترمیم خانه به پایان می‌رسد‌ اما ناظر سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران این مرمت را مورد تأیید قرار نمی‌دهد، در نتیجه مرمت پروژه متوقف می‌شود و شهرداری منطقه خانه را پلمب می‌‌کند تا تکلیف مرمت مشخص شود. ماجرای رسیدگی نهادهای متولی به خانه‌های تاریخی ماجرای پرریشه‌ای است،‌ در زمینه‌های دیگر از جمله ماجرای خانه جلال،‌ خانه نیما و… نیز به وضعیت‌های مشابهی برخورده‌ایم و ماجرای خانه آیت‌الله طالقانی ماجرای تازه‌ای در این زمینه به‌شمار نمی‌رود اما نکته حائز اهمیت علاج کار قبل از بروز فاجعه است. در ماجرای خانه / کتابخانه آیت‌الله طالقانی نیز جدای از بحث جدی بازگشت کاربری خانه به وضعیت سابق و الزام ورود جدی شهرداری تهران به ماجرای مرمت و بازگشایی مجدد این مکان،‌ موضوع حائز اهمیت روشن شدن واقعیت ماجرای ورود کتاب‌هایی با مهر این کتابخانه به بازار کهنه‌فروشان است.بررسی‌‌ها نشان می‌دهد که در زمان واگذاری خانه به شهرداری و تاسیس کتابخانه آیت‌الله طالقانی،‌ خانواده که عملکرد شهرداری و دغدغه حفظ میراث آیت‌الله طالقانی را به‌عنوان یک میراث ملی دید،‌ تعدادی از کتاب‌های وی را به این کتابخانه ارائه کرد.