توقف زمان در معاونت فرهنگی وزارت ارشاد

گروه فرهنگ‌وهنر‌- زمان در معاونت فرهنگی وزارت ارشاد متوقف شده است در حالی که باید پرفعالیت‌ترین روزهای سال در زیرمجموعه این معاونت سپری شود،‌ آیا قرار نیست فعالیت‌ها در حوزه کتاب و کتابخوانی به مدار سرعت بیاید؟ ‌ ساختمان بهارستان مانند سایر بخش‌های دولتی چند روزی است که به علت سرمای هوا و صرفه‌جویی در مصرف گاز و برق در تعطیلی به‌سر می‌برد،‌ تعطیلاتی که به تعویق چندین برنامه نیز انجامیده است و البته چاره‌ای از آن نیست اما انتظار این است که بعد از این تعطیلی‌ها کارها در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با شتاب بیشتری دنبال شود،‌ انتظاری که در معاونت فرهنگی این وزارتخانه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و پرچالش‌ترین معاونت‌ها به طول انجامیده است در حالی که معاونت فرهنگی وزارت ارشاد دچار توقف زمان شده است،‌ در برخی دیگر از معاونت‌‌ها کرنومتر روشن شده و فعالیت‌ها با شتاب حائز اهمیتی پیش می‌رود. معاونت فرهنگی وزارت ارشاد که بخش عمده مدیریتی آن در طبقه دوم ساختمان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واقع شده است، این روزها با استعفای معاون خود با سرپرست اداره می‌شود،‌ سرپرستی که پیش از این به مدت چهار سال سکان این معاونت را در دوره قبلی وزارت سیدعباس صالحی برعهده داشت. محسن جوادی، سرپرست تازه معاونت فرهنگی ابتدا به مدیریت پژوهشگاه فرهنگ و ارتباطات منصوب شد،‌ در نهایت و درمیان نبود گزینه‌ای جانشین برای معاون مستعفی و شاید به‌عنوان گزینه خیرالموجودین بار دیگر هدایت این معاونت را برعهده گرفت. جوادی در همان روز نخست حضور در معاونت،‌ نخستین تغییر را با صدور حکم برای ایوب دهقان‌کار به عنوان مشاور اجرایی معاونت رقم زد‌، دهقان‌کار نیز در دوره مدیریت پیشین جوادی بر معاونت فرهنگی و در اواخر عمردولت مدیریت خانه کتاب را برعهده داشت‌، مدیریتی کوتاه که دستاورد آن برگزاری نخستین دوره نمایشگاه مجازی بود اما بعد از آن دوباره زمان در معاونت فرهنگی متوقف شد و خبری از شتاب در برنامه‌ها نبود. آنچه درباره معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در وهله نخست،‌ قابل‌توجه است، چند موضوع بدیهی است. نخست اینکه، سه ماه از تشکیل دولت جدید می‌گذرد و در بدنه نشر و ادبیات کشور نیز نوعی انتظار برای حرکت در مسیر ساماندهی و اصلاح ساختارها وجود دارد که هنوز پاسخ روشنی به این انتظار داده نشده است. دومین موضوع جدی پیش‌روی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، نزدیک شدن به فصل زمستان و موج پیش‌رو درباره به‌سامان رسیدن جشنواره‌های فرهنگی است،‌ جشنواره‌‌های شعر فجر،‌ کتاب سال،‌ جلال و… که نمایش‌دهنده عصاره یک سال فعالیت فرهنگی در کشور است‌. همچنین حرکت به سمت برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به عنوان ویترین نشر کشور در سال گذشته و نیز شروع برنامه‌ریزی برای حضور در رویدادهای بین‌المللی نشر در سال 2025 از مهم‌ترین سرفصل‌های معاونت فرهنگی برای سه ماه آینده است.
سومین موضوع پیش‌روی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد،‌ جلوگیری از تلنبار شدن مطالبات اصناف نشر و تلاش برای حل‌وفصل و به‌سامان کردن آن است. در مقابل این موضوعات و مطالبات،‌ آنچه این روزها در معاونت فرهنگی بیش از اندازه به‌چشم می‌خورد، کندی و تشکیک در تصمیم‌گیری است. تکلیف موسسات و مجموعه‌های تابعه معاونت فرهنگی نیز هنوز مشخص نشده است،‌ نه خبری از ابقای مدیران فعلی است و نه انتصاب مدیر جدید رقم می‌خورد که امور شتاب بیشتری بگیرد،‌ آن هم بازوی اصلی اجرایی معاونت یعنی خانه کتاب که عمده امور مربوط به جوایز ادبی،‌ نمایشگاه کتاب تهران و حضور در رویدادهای بین‌المللی نشر در آن سیاستگذاری و اجرایی می‌شود. این کندی در پیشرفت امور موجب شده کمتر از دوماه مانده به زمان برگزاری جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و جایزه جهانی کتاب سال که مهم‌ترین و گران‌ترین جایزه فرهنگی کشور به‌شمار می‌رود،‌ نه دبیران علمی و اجرایی آنها مشخص باشند و نه خبری از آغاز فعالیت دبیرخانه باشد. در حالی که جایزه ادبی جلال براساس اساسنامه باید در آذرماه و در سالروز تولد این نویسنده برگزار شود،‌ هنوز خبری از چگونگی پیشرفت داوری‌ها در این دوره نیست. درباره جایزه شعر فجر نیز که موسم آن بهمن‌ماه و همزمان با جشن‌های پیروزی انقلاب است‌، نیز هیچ وضعیت روشن و مشخصی وجود ندارد. در سوی دیگر، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به‌عنوان دیگر موسسه مهم و جدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و البته مرتبط با حوزه معاونت فرهنگی‌، چشم‌انداز واضحی در پیش‌رو ندارد،‌ نهاد کتابخانه‌ها که یکی از مهم‌ترین نهادها در توسعه عمومی کتابخوانی به‌شمار می‌رود، در سه سال گذشته با حرکت در مسیر درست خود توانست مهر تایید بسیاری از کارشناسان حوزه کتاب و کتابخوانی را دریافت کند،‌ حرکت‌هایی که در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور شکل گرفته حالا ادامه‌دار شدن آن به دغدغه جدی و مطالبه فعالان این حوزه مبدل شده است. بسیاری بر این باورند که نهاد باید با مدیریت فعلی طی طریق کند‌ اما شنیده‌ها حاکی از این است که گزینه دیگری برای نهاد پیش‌بینی شده است. کندی امور و متوقف شدن زمان در معاونت فرهنگی وزرات ارشاد،‌ معاونتی که در عمده دولت‌ها به دلیل تعدد و گستردگی زیرمجموعه‌هایش چالش‌های پرشماری را داشته است،‌ در حالی رخ داده است که درخواست تمامی اهالی فرهنگ که طی این مدت موفق به دیدار و طرح دغدغه‌های خود با سیدعباس صالحی شده‌اند، سرعت دادن و شتاب‌دهی به فعالیت‌ها به‌ویژه در نیمه‌دوم سال بوده است. به‌یاد داشته باشیم که عبدالحسین کلانتری اولین معاون مستعفی دولت چهاردهم‌، در روزهای نخست حضورش در معاونت فرهنگی به دیدار با اهالی فرهنگ و نشر پرداخت که‌ در این دیدارها مطالبات بسیاری مطرح شد،‌ وعده‌هایی برای تحقق آنها داده شد،‌ فارغ از اینکه حضور فردی جدید در این سمت به معنای تکرار دوباره این دیدارها خواهد بود یا خیر و وعده‌های داده شده کماکان محلی از اعراب انجام دارد یا خیر،‌ این انتظار وجود داشته و دارد تا قطار معاونت فرهنگی سریع‌تر و با مصرف سوخت بیشتر به ریل بازگردد و این یعنی تعیین تکلیف مسوولیت یکی از مهم‌ترین معاونت‌های وزارت ارشاد و دور شدن از اداره آن با سرپرست.