6 - 12 - 2019
تقویم تاریخ
دردانی باستانشناسان معاصر از شاپور یکم
نوشیروان کیهانیزاده- دهم ژوئن سال ۲۵۶ میلادی، ارتش ایران پس از شکست دادن ارتش روم، شهر سلوکیه شمالی (واقع در ترکیه امروز) که رومیان آن را «زوگما» میخواندند و در کنار فرات قرار داشت و پایگاه اصلی ارتش روم در شرق مدیترانه بود تسخیر کرد.
شاپور یکم پس از تسخیر سلوکیه آناتولی (متفاوت از سلوکیه بینالنهرین)، اجازه نداد که سربازانش کوچکترین آسیب به آثار هنری این شهر ثروتمند و یادگار دوران سلوکیها برسانند و به همین دلیل مجسمهها، موزائیککاریها، تونلهای سنگی و انبارهای زیرزمینی این شهر برای انسان امروز به همان صورت دست نخورده باقی مانده و باستانشناسان در برنامه «نوا» که هفتم ژوئن ۲۰۰۵ از تلویزیون عمومی آمریکا (پی بی اس) پخش شد از این کار شاپور یکم قدردانی کردند.
شهر زوگما بعدا بر اثر زلزله ویران شد و در زیر خاک مدفون گردید و در کنار آن دهکده بلکیس (بلقیس) به وجود آمد که پس از ساختن سد فرات، هر دو تقریبا به زیر آب فرو رفتهاند، اما باستانشناسان پیش از بالا آمدن آب، آثار هنری، مجسمهها و موزائیکها را از دل خاک بیرون آورده و به موزهها منتقل کردند.
تاسیس بزرگترین کتابخانه دنیای باستان
یازدهم ژوئن سال ۲۵۰ میلادی (۲۱ خرداد) کتابخانه گُندیشاپور (جُندیشاپور در خوزستان) که بزرگترین کتابخانه دنیای باستان و نخستین کتابخانه عمومی- پژوهشی جهان به شمار آورده شده است آغاز به کار کرد ولی تکمیل آن تا آوریل ۲۵۲ میلادی ادامه داشت. دانشگاهی که در همین محل و به همین نام دایر شده بود نیز بزرگترین مرکز آموزش و پژوهش پزشکی، فلسفه (حکمت) و ادبیات دنیای قدیم خوانده شده است. در این دانشگاه استادان ایرانی، هندی، یونانی و رومی تدریس میکردند. باید دانست که نخستین کتابخانه جهان مرکب از آجرک نبشته (تابلِت) در سال ۶۳۰ پیش از میلاد توسط آشوربانیپال در شهر نینوا (شمال بینالنهرین) تاسیس شده بود.
دانشگاه جُندیشاپور بود که عددنویسی هندی (سانسکریت) را به دلیل آسان بودن به کارگیری، متداول کرد که بعدا ایرانیان آن را در جهان اسلام رایج ساختند و به تدریج به اروپا منتقل و جای عددنویسی لاتین را گرفت و چون اروپاییان آن را از اعراب مستقر در اسپانیا فرا گرفته بودند به نام «عربیک نومرال» بینالمللی شده و همین است که امروز در سراسر جهان متداول است و از چپ به راست نوشته میشود. در غرب، به مرور زمان شکل اعداد اندکی فرق کرده است.
برزویه دانشمند پزشکی عهد ساسانیان از دانشآموختگان دانشگاه گُندیشاپور بود و در همانجا تدریس میکرد. گفتهاند که در آن دانشگاه در آن زمان حتی عمل پیوند اعضای بدن (دست و پا و انگشتان) انجام میگرفت.
باید بدانیم که ابتکار روش مدیریت علمی، پستخانه، نظم و نسق کشاورزی و انتقال بینالمللی نهال و بذر، اصلاح نژاد دامها و حیوانات اهلی، برخی از روشهای هنری و معماری، ردهبندی در ارتش و سلسلهمراتب نظامی، اقتصاد علمی و… از ایرانیان بوده است. شهر جندیشاپور در سال ۶۴۲ میلادی در جریان حمله عرب به ایران به دست ابوموسی اشعری افتاد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد