15 - 05 - 2023
تقاطع دموکراسی
گروه بینالملل- انتخابات مهم و سرنوشتساز ریاستجمهوری و پارلمان ترکیه روز گذشته برگزار شد؛ انتخاباتی که فارغ از نتیجه آن فصل نوینی در سیاست داخلی و مناسبات خارجی ترکیه رقم خواهد زد. در همین راستا روز گذشته حوزههای انتخابیه ساعت ۸ صبح به وقت محلی بازگشایی شدند و راس ساعت ۵ عصر نیز همانطور که از پیش اعلام شده بود، زمان انتخابات پایان یافته و تمدید نیز نشد.
پس از پایان انتخابات بلافاصله شمارش آرا آغاز شد و کمیسیون عالی انتخابات ترکیه تا عصر روز گذشته اعلام کرد، فعلا هیچگونه تخلف انتخاباتی مشاهده یا گزارش نشده است. براساس قانون ترکیه، هر یک از نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری باید بیش از ۵۰ درصد آرا را به دست آورند، در غیر این صورت انتخابات به دور دوم کشیده خواهد شد. گفتنی است دور دوم انتخابات نیز دو هفته بعد برگزارشده و در این دور هر نامزدی که رای بیشتری کسب کند، فارغ از درصد آرا، برنده انتخابات خواهد شد.
روز گذشته اردوغان و همسرش جزو اولین کسانی بودند که در یک مدرسه، آرای خود را به صندوق انداخته و پس از پایان انتخابات نیز اردوغان اعلام کرد، این فرآیند همانطور که شایسته دموکراسی ترکیه بود پایان یافت. نامزد اصلی دیگر این انتخابات یعنی کمال قلیچداراوغلو رهبر حزب جمهوریخواه خلق و نامزد ائتلاف ملت برای ریاستجمهوری در یک حوزه انتخاباتی در شهر آنکارا، پایتخت ترکیه رای خود را به صندوق انداخت. قلیچداراوغلو در سخنانی کوتاه گفت: «از تمامی شهروندانی که رای دادهاند، سپاسگزارم. دموکراسی برای همه ضروری است و همگان دلتنگ دموکراسی شدهایم. به یاری پروردگار بهار باز خواهد گشت و ادامه خواهد یافت.»
میزان مشارکت در انتخابات
انتخاباتی که در ترکیه برگزار شد، بیش از ۶۴ میلیون نفر واجد شرایط رای دادن بودند که از این میان بیش از ۶ میلیون نفر رای اولی محسوب میشدند. اهمیت رایاولیها در انتخابات نیز از این رو حائز اهمیت است که هم جناج اردوغان و هم طیف مقابل او به شدت روی این افراد حساب باز کرده بودند، چرا که علاوهبر تعیینکننده بودن این میزان رای در سرنوشت انتخابات، معمولا رایاولیها از جمله شهروندانی هستند که با اشتیاق در انتخابات شرکت میکنند. علاوهبر این، حدود ۵/۳ میلیون نفر نیز واجد شرایط رای دادن در خارج از ترکیه بودند که از چند روز قبل آرای خود را به صندوقها انداخته و گزارشها حاکی از آن است که مشارکت آنها در این دور از انتخابات رکوردشکنی کرده است.
نگاهی به رقبای اصلی
هر چند تا لحظه تنظیم این گزارش در عصر روز یکشنبه هنوز نتایج قطعی انتخابات مشخص نشده بود و گمانهزنیها نیز بیشتر معطوف به نظرسنجیها بود، اما نمیتوان اثر هر یک از نامزدهای انتخاباتی و تاثیر نتیجه این انتخابات را در نظام جهانی نادیده گرفت. رجبطیب اردوغان که بیش از ۲۰ سال است زمام امور در ترکیه را بر عهده دارد، هر چند در این انتخابات با چالش بیسابقه رقبا مواجه شده و شرایط اقتصادی ترکیه نیز مزید بر علت در خصوص شائبههایی مبنی بر شکست او بوده است، اما نمیتوان میراث ۲۰ ساله او را در سیاست ترکیه نادیده گرفت؛ میراثی که به گفته بسیاری از تحلیلگران اگر شخص اردوغان نیز از میدان به در برود، اردوغانیسم پایهگذاریشده از سوی او همچنان پابرجا خواهد بود.
به همین دلیل است که کار برای کمال قلیچداراوغلو رقیب اصلی اردوغان نیز چندان آسان نخواهد بود. هر چند تا پیش از انتخابات اینگونه القا میشد که کشورهای غربی بهطور کلی طرفدار روی کار آمدن قلیچداراوغلو بوده و او نیز تاکید کرده که دوباره ترکیه را به نظام پارلمانی بازگردانده و آزادیهای محدودشده در دوران اردوغان را احیا خواهد کرد؛ اما او نیز در صورت تشکیل دولت با چند موضوع مهم مواجه است؛ اولا اینکه ائتلاف حامی او به نظر میرسد بر سر یک موضوع، یعنی شکست اردوغان با یکدیگر متحدشده و مشخص نیست در فردای روز پیروزی چه میزان واگراییهای سیاسی میان آنها بروز و ظهور کند. از سوی دیگر قلیچداراوغلو با مساله اقتصاد پرچالش ترکیه نیز روبهرو است که شواهد نشان میدهد حلوفصل موانع آن در کوتاهمدت میسر نخواهد بود. اما موضوع مهمتر این است که به گفته بسیاری از تحلیلگران، سیاست خارجی ترکیه چه با اردوغان و چه بدون او تغییری در اصول کلی خود نخواهد داشت. در واقع شاید قلیچداراوغلو اندکی در تاکتیکها متفاوتتر از اردوغان حرکت کند، اما در راهبرد اصلی امنیت ملی ترکیه و در موضوعاتی مانند آوارگان سوری و نقش ترکیه در سوریه، سیاستهای منطقهای و نیز نحوه رابطه آنکارا با مسکو بعید است که تغییرات اساسی انجام شود.
لازم به ذکر است براساس گزارشی که شبکه تلویزیونی دولتی ترکیه (TRT) منتشر کرده تا ساعت ۲۰ دیشب شمارش ۲۱ درصد از آرا نشان میدهد که اردوغان ۰۳/۵۵ درصد و کمال قلیچداراوغلو حدود ۳۹ درصد آرا را کسب کردهاند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد