بورس در دام متغیرهای پرریسک

«جهان‌صنعت»- بنیامین نجفی- بازار سرمایه روز گذشته را در مدار منفی سپری کرد تا این هفته یکی از هفته‌های کابوس‌وار برای بازار سرمایه در ماه‌های اخیر بوده باشد. به نظر می‌رسد انفعال سیاستگذار بورسی بیش از هر موضوعی فضای نااطمینانی و صف خروج و فروش را در بازار تشکیل داده و همچنین بازگشت بخشنامه‌های خلق‌الساعه و ناگهانی زمینه را برای وضعیت نامطلوب این روزها ایجاد کرده است. در حالی که طی هفته‌های اخیر بازار در حال عبور از کانال مهم ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار واحدی بود، حالا با روند فعلی بعید نیست که شاخص کل از مرز ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحدی هم به پایین سقوط کند. به نظر می‌رسد بازار در حال از دست دادن کف‌های پیشین حمایتی است که تا مدت‌ها شاخص را در محدوده‌های امن نگه داشته بود. آنچه در روزهای اخیر در عرصه داخلی شوک یکباره‌ای را به بازار وارد کرده، بخشنامه وزارت نفت در خصوص نرخ خوراک شرکت‌های پالایشی بود که به صورت ناگهانی ابلاغ شد و بازار آمادگی آن را نداشت. حالا در شرایطی بورس وارد دومین ماه زمستان شده که خوش‌بینی‌های قبلی تا حدودی از بازار دور شده و به نظر می‌رسد در شرایط فعلی که شوک‌های سیاسی هم کم و بیش ادامه دارد بازار در مدار منفی به سیر خود ادامه دهد، مگر آنکه شوک مثبتی از طرف سازمان بورس یا دستگاه‌های مرتبط به بازار سرمایه وارد شود. کارشناسان معتقدند اگر بخشنامه‌های پیشین دولت و مجلس در‌خصوص قیمت‌گذاری دستوری و ماجرای آزادسازی قیمت خودرو و واگذاری آن به خودروسازان و انجمن‌های خودرویی عملی شود، می‌تواند فضای فعلی بازار را تغییر دهد. در مدت اخیر بخشنامه‌هایی از جمله دستورالعمل مربوط به تغییر آیین‌نامه قیمت‌گذاری خودرو از طرف وزارت صمت اعلام شد که چندان از سوی فعالان بازار سرمایه جدی گرفته نشد. از این منظر بازار نیازمند اقدامات عملی‌تر و جدی‌تر سیاستگذار برای ایجاد تحرک در بورس است. روند ۱۰ ماهه سال جاری نشان می‌دهد که نوسانات بازار از ناحیه سیاست‌های دولت بسیار زیاد بوده که این اتفاق باعث بی‌اعتمادی شدید به فضای کلی سیاستگذاری در بازار سرمایه شده است. اگر این اتفاق در دو ماه پایانی سال اصلاح نشود به نظر می‌رسد که باید منتظر روزهای تیره و تارتری برای بورس باشیم. «جهان‌صنعت» در گفت‌وگو با یک کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه به ریسک‌ها و عواملی که باعث نااطمینانی بازار در روزهای اخیر شده پرداخته است.
مصوبات دولت، ریسک جدید بازار
ویدا مهاجر کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در این باره در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: در روزهای گذشته با ابلاغیه وزارت نفت، نرخ خوراک شرکت‌های پالایشی و نرخ فروش فرآورده‌های نفتی منتشر شد. با انتشار این دستورالعمل جدید، بازار سرخپوش شد که اثرات آن همچنان در معاملات دیروز هم پایدار بود و در روز یکشنبه نماگر اصلی بازار با کاهش بیش از ۱۳ هزار واحدی به کار خود پایان داد و این روند در روز دوشنبه هم ادامه پیدا کرد. او ادامه داد: ظاهرا ریسک‌های اثرگذار بر بورس از متغیری به متغیری دیگر در حال مهاجرت است. به نظر می‌رسد کسری‌ها و ناترازی‌های دولت همچنان مهم‌ترین ریسک برای صنایع بازار به‌ خصوص صنایع دلاری‌محور است. مصوبات اینچنینی که منجر به تغییر سود‌سازی شرکت‌ها می‌شود، می‌تواند بازار را مجددا وارد دوران رکودی کند. مهاجر تصریح کرد: در حال حاضر شرکت‌های بزرگ گروه پالایشی در راستای تغییرات سود خود دست به شفاف‌‌سازی زدند تا از شدت منفی‌های این گروه بکاهند، اما در شرایطی که هر روز ریسک‌های جدیدی بر بازار تحمیل می‌شود، نقدینگی به سختی بازار سهام را انتخاب می‌کند. این کارشناس بورس اضافه کرد: با توجه به معاملات پایانی بازار در نمادهای اصلی، برای فردا فضای نسبتا آرام‌تری را پیش‌بینی می‌کنیم. از مهم‌ترین موارد ریسک‌های بازار به رغم خبرها و موارد مختلف در بازار می‌توان به معضل شفاف‌سازی در بازار اشاره کرد که به ویژه در سال جاری بسیار پررنگ‌تر در بازار وجود دارد. این اتفاق عملا بازار را در یکی از نا‌اطمینان‌ترین سال‌های خود قرار داده است که عملا هر سرمایه‌گذار و فعال در هر بازاری را با ترس تصمیمات و سیاستگذاری‌های روزانه یا حتی ساعتی رو‌به‌رو می‌کند که به رغم وجود ارزندگی‌های بسیار تقاضا‌کنندگان در بازار را فراری می‌دهد. مهاجر افزود: برای پیش‌بینی رفتار احتمالی کوتاه‌مدت در بازار هم می‌توان با توجه به موارد ایجاد‌شده سمت عرضه و بعد از آن هیجان را دوباره پررنگ احساس کرد و تا زمانی که بازار در حال حاضر نتواند با تقاضای مناسب یکی از ناحیه‌های کلیدی خود را پس بگیرد، ادامه‌دار باشد. با افزایش و تثبیت قیمت دلار در محدوده‌های قیمتی بالاتر می‌توان عملا در میان‌مدت انتظار داشت که کلیت بازار خصوصا صنایعی که تاثیر مثبت مستقیم‌تری از این اتفاق دریافت می‌کنند با افزایش تقاضا و رشد قیمتی همراه باشند و مانند رفتارهای گذشته بازار عملا روی لبه تقاضا سنگینی را به خوبی پس از لمس اعداد بالاتر دلار احساس کنند.