بورس در تلاطم عرضه و تقاضا

«جهان‌صنعت»- روز گذشته بازار سرمایه ایران به طور کلی عملکرد مثبتی از خود نشان داد اما این عملکرد مثبت تحت تاثیر نوسانات مختلفی در شاخص‌ها و رفتارهای سرمایه‌گذاران قرار داشت. یکی از نکات برجسته این روز، رشد شاخص کل بورس بود که با افزایشی معادل 3/4419واحد (معادل 22/0درصد) به رقم 12/2056089واحد رسید. این رشد شاخص کل به وضوح نشان می‌دهد که برخی از نمادهای بزرگ و اصلی بازار توانسته‌اند به رشد قابل ‌توجهی دست یابند. در مقابل، شاخص هم‌وزن که تمامی نمادها را به طور یکسان وزن‌دهی می‌کند، افت 46/670 واحدی (معادل 17/0درصد) را تجربه کرد و به رقم 02/402464واحد کاهش یافت. این تفاوت در عملکرد دو شاخص کل و هم‌وزن نشان‌دهنده وضعیت متناقض نمادهای بزرگ و کوچک در بازار است.
رشد شاخص کل عمدتا به دلیل عملکرد مثبت نمادهای بزرگ و شرکت‌های تاثیرگذار بر بازار بوده است. این نمادها که معمولا در صنایع پتروشیمی، فلزات اساسی و بانک‌ها قرار دارند، به دلیل نقدینگی بالاتر و تمایلات خریداران به سمت آنها، توانستند بازار را به سمت رشد هدایت کنند.
در حالی که نمادهای کوچک‌تر و شرکت‌هایی که تاثیر کمتری بر شاخص کل دارند، دچار افت شدند و این باعث کاهش شاخص هم‌وزن شد. به عبارتی، سرمایه‌گذاران به سمت شرکت‌های بزرگ و باثبات‌تر متمایل شدند، در حالی که از نمادهای کوچک‌تر دوری کردند.
یکی از فاکتورهای مهم که به این رشد در شاخص کل کمک کرد، ورود پول حقیقی‌ها به بازار بود. براساس داده‌های موجود، 69/56‌درصد از معاملات خرید توسط سرمایه‌گذاران حقیقی انجام شد و حجم قابل‌ توجهی از پول حقیقی‌ها به مبلغ 1/7299‌میلیارد تومان وارد بازار شد. این میزان ورود پول نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران حقیقی با دیدگاه مثبتی نسبت به بازار و امید به رشد بیشتر در آینده، تصمیم به خرید گرفته‌اند.
در مقابل، 67/53‌درصد از فروش‌ها توسط حقوقی‌ها صورت گرفت و معادل 5/7163‌میلیارد تومان از پول خارج شد. این خروج پول از سوی حقوقی‌ها معمولا به دلیل تثبیت سود و محافظه‌کاری این گروه از سرمایه‌گذاران در شرایط نوسانی بازار است. به طور کلی، رفتار حقوقی‌ها نشان از احتیاط در برابر نوسانات احتمالی آینده دارد.
در نمودارهای سفارش‌های خرید و فروش مشاهده می‌شود که در ساعات اولیه معاملات، فشار خرید به شدت بالاتر از فروش بود. این فشار باعث شد در نیمه اول روز بسیاری از نمادها به رشد خوبی دست یابند. با این حال، در نیمه دوم معاملات، به تدریج فشار فروش افزایش یافت و این موضوع به نوعی توازن میان نیروهای خرید و فروش در بازار ایجاد کرد. در پایان روز، تعداد صف‌های فروش به ۱۷۱صف رسید که نشان‌دهنده وجود فشار فروش در برخی از نمادهاست اما در مقابل، ۱۳۶صف خرید نیز وجود داشت که نشان‌دهنده تقاضا برای نمادهای دیگر بود. این تعادل نسبی بین صف‌های خرید و فروش، نشان‌دهنده این است که بازار در شرایط فعلی همچنان در وضعیت ناپایداری قرار دارد و امکان نوسانات بیشتر در روزهای آینده وجود دارد.
یکی از نمودارهای مهم دیگر، تغییرات قیمت‌ها نسبت به قیمت پایانی بود. این نمودار نشان می‌دهد که در پایان معاملات، بخش قابل ‌توجهی از نمادها توانستند در محدوده مثبت بسته شوند. به طور خاص، ۴۲۳نماد بالاتر از قیمت پایانی خود بسته شدند که نشان‌دهنده رشد در پایان معاملات بود. در مقابل، ۲۹۹نماد با افت قیمت مواجه شدند. این آمارها به خوبی نشان می‌دهد که با وجود نوسانات و فشارهای فروش، همچنان بسیاری از نمادها توانستند به رشد قیمتی دست یابند.
در نمودار ورود و خروج پول حقیقی‌ها به خوبی می‌توان مشاهده کرد که حجم ورودی پول به سمت نمادهای مختلف بازار همچنان قابل ‌توجه است. ورود پول حقیقی‌ها به میزان بالای 1/7299‌میلیارد تومان به بازار تزریق شد که نشان‌دهنده اعتماد سرمایه‌گذاران به ادامه رشد بازار است. در مقابل، حقوقی‌ها که به‌ طور عمده خروج‌کنندگان بازار بودند، 5/7163‌میلیارد تومان از بازار خارج کردند. این رفتار حقوقی‌ها معمولا به دلیل تثبیت سود در نمادهای بزرگ و محافظت از دارایی‌هایشان در برابر نوسانات بازار است.
در بررسی نمودار تغییرات قیمت نمادها نسبت به قیمت پایانی، می‌توان دید که قیمت‌های پایانی بسیاری از نمادها بالاتر از قیمت اولین معامله‌شان بسته شد. به طور خاص، 423نماد با رشد قیمت بسته شدند و تنها 299نماد کاهش داشتند. این نشان می‌دهد که در پایان روز، تمایل خریداران به ادامه خرید در بازار باعث افزایش قیمت‌ها شده است. همچنین 218نماد به صورت ثابت و بدون تغییر قیمتی به کار خود پایان دادند که نشان‌دهنده ثبات نسبی در بخشی از بازار بود.
در سرانه خرید و فروش حقیقی‌ها و حقوقی‌ها نیز نکات جالبی به چشم می‌خورد. سرانه خرید حقیقی‌ها به 1/51‌میلیون تومان رسید که در مقابل 8/38‌میلیون تومان سرانه فروش، برتری دارد. این نشان می‌دهد که تمایل حقیقی‌ها به خرید همچنان بالاست و انتظار دارند بازار در روزهای آینده روند صعودی خود را حفظ کند. از طرف دیگر، سرانه خرید و فروش حقوقی‌ها تقریبا به هم نزدیک است، به طوری که سرانه خرید حقوقی‌ها 7/164‌میلیون تومان و سرانه فروش 4/162میلیون تومان بوده است. این نزدیکی ارقام نشان می‌دهد که حقوقی‌ها با احتیاط بیشتری نسبت به حقیقی‌ها در بازار حضور دارند و تصمیم‌گیری‌های آنها متناسب با شرایط نوسانی بازار است.
با توجه به تمام این داده‌ها، روز گذشته بازار سرمایه ایران روزی نسبتا ناپایدار اما با تمایلات صعودی بود. رشد شاخص کل و افزایش ورود پول حقیقی‌ها نشان می‌دهد که بازار همچنان پتانسیل رشد دارد، اما فشار فروش و خروج حقوقی‌ها نیز هشدارهایی در خصوص نوسانات پیش‌رو ارائه می‌دهد. انتظار می‌رود در روزهای آینده، با توجه به شرایط اقتصادی و وضعیت بازارهای جهانی، بازار سرمایه ایران همچنان به نوسانات خود ادامه دهد. سرمایه‌گذاران باید با دقت بیشتری نسبت به شرایط کلی بازار اقدام به تصمیم‌گیری کنند و انتظار نوسانات بیشتری را در روزهای آتی داشته باشند.
از معاملات صنایع چه خبر؟
گروه بانکی‌ها با حجم معاملاتی معادل 6/1‌میلیارد واحد و ارزش 1/365‌میلیارد تومان در صدر این لیست قرار دارد. این حجم و ارزش معاملات بالا نشان می‌دهد که این گروه یکی از پرمعامله‌ترین بخش‌های بازار بوده و همچنان مورد توجه سرمایه‌گذاران است. بانک‌ها به دلیل نقش محوری‌شان در تامین مالی و تاثیرگذاری در نرخ‌های بهره، همواره از جمله گروه‌های کلیدی بازار هستند.
گروه خودرو و ساخت قطعات با حجم معاملاتی 5/1‌میلیارد واحد و ارزش 6/352‌میلیارد تومان نیز یکی دیگر از گروه‌های پرمعامله است. این گروه به دلیل تحولات و نوسانات صنعت خودرو و تغییرات در سیاست‌های خودرویی، همیشه جذابیت بالایی برای سرمایه‌گذاران دارد. افزایش تقاضا در این گروه می‌تواند ناشی از تغییرات قیمتی یا اخبار مثبت در زمینه تولید و عرضه خودرو باشد.
فلزات اساسی با حجم 5/1‌میلیارد واحد و ارزش 9/340‌میلیارد تومان معاملات قابل ‌توجهی را تجربه کرده است. این گروه، به عنوان یکی از صنایع مهم صادراتی، به شدت تحت تاثیر قیمت‌های جهانی فلزات و نرخ ارز قرار دارد. حجم بالای معاملات در این گروه نشان‌دهنده نقش کلیدی این صنعت در اقتصاد کشور و تمایل سرمایه‌گذاران به حضور در آن است.
در ادامه، محصولات شیمیایی با حجم 9/503‌میلیون واحد و ارزش 8/315‌میلیارد تومان جایگاه قابل‌ توجهی دارد. این گروه به دلیل ارتباط مستقیم با بازارهای جهانی نفت و محصولات پتروشیمی، نوسانات زیادی را تجربه می‌کند و معاملات آن به شدت به وضعیت قیمت نفت جهانی وابسته است. افزایش یا کاهش قیمت نفت معمولا تاثیر مستقیمی بر حجم و ارزش معاملات این گروه دارد.
استخراج کانه‌های فلزی با حجم 2/348میلیون واحد و ارزش 1/180‌میلیارد تومان در معاملات حضور فعال دارد.
این گروه به عنوان یکی از بخش‌های اساسی در تامین مواد اولیه صنایع مختلف، از جمله فولاد و فلزات، نقش مهمی در زنجیره تامین دارد. تغییرات در قیمت‌های جهانی فلزات و نرخ ارز از جمله عوامل تاثیرگذار بر این گروه هستند.
سرمایه‌گذاری‌ها با حجم ۶۴۲‌میلیون واحد و ارزش 1/180‌میلیارد تومان نیز از جمله گروه‌هایی است که به دلیل دارا بودن پرتفوی متنوع و مدیریت دارایی‌ها در بازارهای مالی، همواره از جذابیت بالایی برخوردار است. این گروه به عنوان یکی از بزرگ‌ترین بازیگران در بازار مالی، به تنظیم روند بازار کمک می‌کند.
در گروه فرآورده‌های نفتی نیز شاهد حجم ۴۱۶‌میلیون واحد و ارزش 9/159‌میلیارد تومان هستیم. این گروه به دلیل وابستگی به قیمت جهانی نفت و تاثیر آن بر هزینه‌های تولید، همواره مورد توجه سرمایه‌گذاران است. نوسانات قیمت نفت به طور مستقیم بر ارزش معاملات این گروه تاثیرگذار است.
از دیگر گروه‌های مهم، حمل‌ونقل و انبارداری با حجم 3/314‌میلیون واحد و ارزش 9/128‌میلیارد تومان معاملات مهمی داشته است. این گروه با توجه به نقش کلیدی در لجستیک و حمل‌ونقل کالاها، به ویژه در شرایط تورمی، از اهمیت بالایی برخوردار است.
گروه‌های دیگری مانند محصولات غذایی، صنایع دارویی، سیمان، نیروگاهی و زراعت نیز معاملات چشمگیری داشته‌اند. هر کدام از این گروه‌ها تحت تاثیر عوامل خاصی مانند نرخ ارز، قیمت مواد اولیه و سیاست‌های داخلی و بین‌المللی قرار دارند.
پوریا موسوی، کارشناس ارشد بازار سرمایه در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» به تشریح وضعیت معاملات روز گذشته و تحلیل عملکرد شاخص‌های بورس پرداخت. وی اظهار داشت: «روز گذشته، شاخص کل بورس با رشد 3/4419واحدی روبه‌رو شد که بیشتر به دلیل عملکرد مثبت شرکت‌های بزرگ از جمله صنایع پتروشیمی، فلزات اساسی و بانک‌ها بود. این رشد به دلیل جذب سرمایه‌گذاران به این نمادها، توانست شاخص کل را بهبود بخشد.» موسوی همچنین درخصوص وضعیت شاخص هم‌وزن توضیح داد و گفت: «در حالی که شاخص کل افزایش داشت، شاخص هم‌وزن کاهش یافت و این نشان می‌دهد که نمادهای کوچک‌تر بازار تحت فشار بودند. در واقع تمرکز سرمایه‌گذاران بیشتر روی شرکت‌های بزرگ‌تر بود و نمادهای کوچک‌تر نتوانستند رشد قابل ‌توجهی داشته باشند.» وی با اشاره به ورود پول حقیقی‌ها به بازار گفت: «سرمایه‌گذاران حقیقی با ورود 1/7299‌میلیارد تومان به بازار، نشان دادند که به رشد آینده بازار خوش‌بین هستند. در مقابل، حقوقی‌ها با خروج 5/7163‌میلیارد تومان از بازار، رویکرد محافظه‌کارانه‌ای را در پیش گرفتند که بیشتر به دلیل تثبیت سودهای قبلی و کاهش ریسک بوده است.»
موسوی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره صف‌های خرید و فروش گفت: «در ساعات ابتدایی روز، فشار خرید به وضوح بیشتر از فروش بود اما با نزدیک شدن به پایان معاملات، این وضعیت تغییر کرد و توازن میان نیروهای خرید و فروش برقرار شد. در پایان، ۱۷۱صف فروش و ۱۳۶صف خرید ثبت شد که نشان‌دهنده وجود برخی ناپایداری‌ها در بازار است.» در مورد قیمت‌های پایانی نمادها، موسوی گفت: «در پایان روز، ۴۲۳نماد با قیمت‌های بالاتر از روز قبل بسته شدند که این موضوع نشان می‌دهد خریداران همچنان تمایل به ورود به بازار دارند. با این حال، ۲۹۹نماد کاهش قیمت داشتند که نشان می‌دهد برخی نمادها تحت فشار فروش قرار گرفته‌اند.»
موسوی به بررسی گروه‌های صنعتی پرمعامله پرداخت و اظهار داشت: «گروه بانکی‌ها با 6/1‌میلیارد واحد معامله و ارزش 1/365‌میلیارد تومان، بیشترین حجم معاملات را به خود اختصاص دادند. بانک‌ها به دلیل نقشی که در سیاست‌های مالی و پولی ایفا می‌کنند، همچنان در کانون توجه سرمایه‌گذاران قرار دارند.»
وی درباره گروه خودرو و ساخت قطعات نیز گفت: «این گروه با 5/1‌میلیارد واحد معامله و ارزش 6/352‌میلیارد تومان یکی از بخش‌های پویای بازار بود. نوسانات اخیر در صنعت خودرو و تغییرات قیمتی باعث شده است که سرمایه‌گذاران به این گروه توجه ویژه‌ای داشته باشند.»
موسوی در ادامه افزود: «گروه فلزات اساسی با 5/1‌میلیارد واحد معامله و ارزش 9/340‌میلیارد تومان نیز از دیگر گروه‌های مهم بود که تحت تاثیر قیمت‌های جهانی فلزات و نرخ ارز قرار دارد. محصولات شیمیایی با 9/503‌میلیون واحد معامله و ارزش 8/315‌میلیارد تومان نیز به دلیل نوسانات در قیمت نفت و پتروشیمی در بازار حضور فعالی داشتند.» در پایان، موسوی به چشم‌انداز آینده بازار اشاره کرد و گفت: «با توجه به ورود سرمایه‌های حقیقی به بازار و رشد شاخص کل، انتظار می‌رود بازار سرمایه در روزهای آتی همچنان پتانسیل رشد داشته باشد اما سرمایه‌گذاران باید مراقب نوسانات جهانی در قیمت نفت و فلزات و همچنین تغییرات سیاست‌های داخلی باشند چراکه این عوامل می‌توانند تاثیر قابل ‌توجهی بر روند آینده بازار داشته باشند.»