16 - 01 - 2020
بودجه بحرانزا
محمدقلی یوسفی*- لایحه بودجه، سند دخل و خرج یک ساله دولت نمایانگر وضعیت اقتصاد کشور است و نشان میدهد که اقتصاد به کدام سو میرود. از این رو نمیتواند به اصلاحات ساختاری منجر شود. در عین حال علامتی که بودجه به اقتصاد میدهد منجر به افزایش مشکلات روحی و اقتصادی و افزایش بیثباتی، احساس ناامنی و ناامیدی در جامعه میشود.
وضعیت دخل و خرج دولت نشان میدهد امیدی به بهبود وضعیت اقتصادی نیست و شرایط به مراتب بدتر از شرایط جنگی است. از سوی دیگر بررسی منابع و مصارف دولت در بودجه نشان میدهد اصلاحات ساختاری در اقتصاد هیچگاه اتفاق نیفتاده است.
لایحه بودجه سال آینده نیز از این وضعیت مستثنی نیست و نگرانیها در خصوص کسری شدید بودجه را افزایش داده است. این نگرانیها به دنبال آن شکل گرفته که به دلیل تحریمها، درآمدهای نفتی دولت با کاهش شدیدی همراه شده است. بدیهی است اگر دولت قادر به فروش نفت نباشد، توان وارداتی کشور نیز کاهش مییابد. در این شرایط امکان اخذ مالیات از فعالان اقتصادی وجود ندارد و اشتغال نیز در وضعیت نگرانکنندهای قرار میگیرد.
به نظر میرسد فشارهای اقتصادی به صورت نامرئی بر جامعه و مردم تحمیل میشود و این احتمال وجود دارد که هزینههای دولت و کمکهایی که تحت عنوان یارانه به مردم پرداخت میکند تامین نشود. در عین حال دولت در نظر دارد با فروش اوراق مشارکت که خریدار اصلی آن نظام بانکی است به صورت مستقیم و غیرمستقیم به منابع بانک مرکزی دستدرازی کند. در صورتی که بانک مرکزی ناچار به چاپ پول شود این موضوع به افزایش تورم منجر خواهد شد.از سوی دیگر هزینههای دولت در سال آینده به قوت خود باقی است و در عین حال ارقامی که تحت عنوان درآمد عنوان میشوند قابلیت تحقق نخواهند داشت. از این رو در نبود درآمدهای نفتی، ناتوانی دولت در وصول درآمدهای مالیاتی، چاپ پول و افزایش نقدینگی و به تبع آن افزایش تورم، احتمال مواجهه با بحران اقتصادی شدیدتر و بحرانهای اجتماعی در سال آینده تقویت میشود.
در چنین شرایطی مسوولان با علم به شرایط بحرانی، نهتنها اقدامات لازم را انجام نمیدهند بلکه منتظر آن هستند که معجزهای در اقتصاد اتفاق بیفتد. این در حالی است که مسوولان چندان بنده خاص خدا نیستند که انتظار آنان برای معجزه به بار بنشیند. بنابراین تنها راه رهایی از شرایط سخت و پیچیده کنونی رفتن پای میز مذاکره است؛ موضوعی که تنها قرارگیری در شرایط فشار میتواند مسوولان را به چنین تصمیمی راغب کند.
* اقتصاددان
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد