بزنگاه دیپلماسی

گروه سیاسی- مسعود پزشکیان که به منظور شرکت و سخنرانی در یازدهمین اجلاس گروه دی هشت به مصر رفته بود، علاوه بر سخنرانی در این اجلاس دیدارهای جداگانه‌ای با روسای‌جمهور ترکیه و مصر و نخست‌وزیر پاکستان داشت و در نشست بررسی وضعیت غزه و لبنان نیز شرکت کرد. رییس‌جمهور که بعد از ظهر چهارشنبه هفته‌ای که گذشت، به منظور شرکت و سخنرانی در یازدهمین اجلاس سران گروه دی هشت و نیز نشست بررسی وضعیت غزه و لبنان، با بدرقه معاون اول رییس‌جمهور و معاون امور بین‌الملل دفتر رهبری، تهران را به مقصد قاهره، پایتخت مصر ترک کرد، عصر روز گذشته با پایان سفر خود به تهران بازگشت. این در حالی است که گروه دی هشت یا همان هشت کشور اسلامی در حال توسعه در سال ۱۹۹۷ میلادی با حضور کشورهای ایران، ترکیه، پاکستان، بنگلادش، اندونزی، مالزی، مصر و نیجریه تشکیل شد و دبیرخانه این اجلاس در استانبول ترکیه مستقر است.
مسعود پزشکیان پیش از سفر به مصر در جمع خبرنگاران برخی از اهداف این سفر را تشریح کرده و در این رابطه گفته بود: «سفر ما به مصر به‌ خاطر شرکت در اجلاسی است که گروه دی هشت به ریاست مصر دارد.» او با تاکید بر اینکه «ایران ازجمله اعضای فعال این گروه است»، گفته بود: «اجلاس‌هایی در این سطح و با این روند برای انتقال تجربه‌ها و نیز برای یک دیپلماسی فعالی که بتواند کشورهای اسلامی را از نظر اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و اجتماعی به هم نزدیک‌تر کند، می‌تواند بسیار موثر باشد.»
رییس‌جمهور که شامگاه چهارشنبه هفته گذشته با استقبال مقام‌های مصری و اعضای دفتر حافظ منافع جمهوری اسلامی ایران وارد قاهره شد، در جریان سفرش به مصر صبح روز پنجشنبه در محل اقامت خود با ایساکا عبدالقادر امام دبیرکل این سازمان دیدار و گفت‌وگو کرد؛ دیداری که پزشکیان آن را در مسیر ایجاد سازکار پولی و مالی برای تبادلات تجاری کشورهای عضو دی هشت، امری لازم و ضروری دانست و تاکید کرد که چنین دیدارهایی در راستای تحقق اهداف این سازمان حائزاهمیت است. رییس‌جمهور همچنین گفت: «ایجاد صندوق توسعه برای دی هشت به منظور سرمایه‌گذاری مشترک کشورهای اسلامی عضو، گام موثری در این زمینه خواهد بود و ایران آمادگی خود را برای تشکیل چنین صندوقی اعلام می‌دارد.» رییس‌جمهور سپس در محل برگزاری نشست دی هشت در قاهره حضور یافت و دفتر یادبود یازدهمین نشست دی هشت را امضا کرد. این در حالی بود که پیش از شروع اجلاس، مسعود پزشکیان و دیگر سران کشورهای عضو گروه دی هشت عکس یادگاری گرفتند.
مسعود پزشکیان همچنین با حضور در اجلاس رسمی دی هشت، در این نشست سخنرانی کرد و در بخشی از سخنانش در این اجلاس ابراز امیدواری کرد که در دوره ریاست مصر بر سازمان دی هشت، شاهد دوستی و برادری بین اعضا و برداشتن گام‌های جدی در روند افزایش همکاری‌های چندجانبه باشیم. پزشکیان همچنین تصریح کرد: «آمادگی داریم برای حمایت جمعی از جوانان کارآفرین، اقدامات مشترک در بستر دی هشت همچون ایجاد بانک مشترک ایده و سرمایه، پارک‌های علم و فناوری مشترک، برگزاری نشست‌های علمی- فناوری، اختصاص فرصت‌های مطالعاتی، بورسیه‌های تحصیلی و تبادل استاد و دانشجو، ارائه تسهیلات کارآفرینی جوانان، سرمایه‌گذاری در بنگاه‌ها جهت حل مشکلات اشتغال جوانان و نیز برگزاری نمایشگاه‌های دستاوردهای دانش‌بنیان را با همکاری اعضا عملیاتی کنیم.»
رییس‌جمهور در ادامه برنامه‌های این سفر در نشست بررسی وضعیت غزه و لبنان نیز شرکت کرد و به تشریح مواضع جمهوری اسلامی درباره آخرین تحولات در منطقه غرب آسیا پرداخت و پنج پیشنهاد مهم درباره توقف جنگ در غزه و کمک به مردم این منطقه پس از پایان جنگ ارائه کرد. پزشکیان با بیان اینکه شاهد ارتکاب مجموعه‌ای از چکیده تمام فجایع و جنایات تاریخ بشریت علیه ملت فلسطین هستیم و علاوه بر آن، رژیم صهیونیستی در ماه‌های اخیر مشغول انجام حملات بی‌رحمانه در لبنان و سوریه است، گفت: «اعمال فشار برای توقف جنایات این رژیم در غزه، لبنان و سوریه باید مهم‌ترین اولویت انسانی و اخلاقی کشورهای منطقه و اعضای سازمان دی هشت باشد.»
رییس‌جمهور همچنین در حاشیه سفر به قاهره با شهباز شریف نخست‌وزیر پاکستان در قاهره دیدار کرد. پزشکیان در جریان این دیدار با شهباز شریف، وحدت و انسجام در جهان اسلام و تقویت روابط اقتصادی میان کشورهای اسلامی با ایجاد پول واحد و استفاده از ظرفیت بازارهای مشترک را در برهه حساس و خطیر فعلی جهان، امری ضروری خواند و بر آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای تحقق این اهداف مهم در تعامل با همه کشورهای اسلامی به ویژه پاکستان تاکید کرد.
پزشکیان در ادامه این سفر به قاهره، با رجب طیب اردوغان همتای ترکیه‌ای خود نیز دیدار کرد و در بخشی از سخنانش در این دیدار با اشاره به تحولات اخیر سوریه، بر لزوم حفظ تمامیت ارضی این کشور تاکید کرد. رییس‌جمهور همچنین در ادامه سخنانش در دیدار با رییس‌جمهور ترکیه گفت: «هرگونه تحولات در سوریه باید با حفظ تمامیت ارضی این کشور همراه باشد و کمترین خدشه به تمامیت سرزمینی سوریه نیز به هیچ‌وجه قابل قبول نیست.» رییس‌جمهور در ادامه سخنانش با اشاره به روابط خوب دو کشور و نشست اخیر کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و ترکیه، از آمادگی جمهوری اسلامی برای میزبانی از نشست آتی شورای‌عالی روابط راهبردی دو کشور خبر داد و گفت: «منتظر اجرای توافقات صورت گرفته و تحقق سقف‌های تعیین شده برای مبادلات میان ایران و ترکیه هستیم.» پزشکیان همچنین توسعه و تقویت روابط تجاری و اقتصادی میان کشورهای اسلامی را خواستار شد و تصریح کرد: «کشورهای اسلامی از ظرفیت‌های فراوانی برخوردارند که در صورت ایجاد سازوکار مالی مشترک از جمله پول واحد و همچنین فعال‌سازی مبادلات تهاتری خواهند توانست همکاری اقتصادی گسترده‌ای را شکل دهند که در این زمینه جمهوری اسلامی ایران و ترکیه می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند.»
رییس‌جمهور همچنین در حاشیه اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری دی هشت، با عبدالفتاح السیسی، رییس‌جمهور مصر دیدار کرد و در جریان این دیدار، ضمن تشکر از میزبانی و برگزاری بسیار خوب این اجلاس، تقویت وحدت و انسجام میان کشورهای اسلامی را ضروری‌ترین نیاز امروز امت اسلامی برشمرد و تصریح کرد: «همه کشورهای اسلامی باید به میزان سهم خود برای گسترش تعامل و گفت‌وگو در جهان اسلام تلاش کرده و بر اختلافات موجود غلبه کنیم چراکه این اختلافات است که زمینه مداخلات بیگانگان را فراهم می‌کند.»
مسعود پزشکیان سرانجام در حالی در پایان این سفر کوتاه و فشرده به مصر، قاهره را به مقصد تهران ترک کرد و ساعتی بعد وارد ایران شد که از آخرین سفر رسمی رییس‌جمهور ایران به کشور مصر ۱۲سال می‌گذرد. محمود احمدی‌نژاد آخرین رییس‌جمهوری بود که در سال ۱۳۹۱ به شکل رسمی به کشور مصر سفر کرد. این در حالی بود که در دولت پیشین نیز وزارت امور خارجه وقت تلاش‌هایی را برای بهبود روابط ایران با کشورهای منطقه آغاز کرد تا از مسیر دیپلماسی اختلاف‌های موجود میان ایران با کشورهای عربی به‌ویژه عربستان و مصر حل شود؛ روندی که حال با روی کار آمدن دولت وفاق ملی با سرعت و جدیتی دوچندان پیگیری می‌شود.