ایران وابسته به واردات آلومینا

هم‌اکنون مواد اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان آلومینیوم در کشور وارداتی است و سنگ بوکسیت به عنوان مهم‌ترین عامل تولید فلز آلومینیوم، به اندازه کافی در کشور وجود ندارد. این در حالی است که ایران در میان کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و غرب آسیا، نخستین کشوری بود که تولید آلومینا را در دهه ۴۰ آغاز کرد. حالا دو شرکت آلومینیوم بحرینی و اماراتی، بیش از دو میلیون و ۸۰۰ هزار تن آلومینا تولید می‌کنند و تولید ما تنها چیزی حدود ۷۰۰ هزار تن است.
به تازگی نماینده شهرستان سراب در مجلس شورای اسلامی با اشاره به کثرت معادن آلومینیوم در آذربایجان شرقی گفته است: سالانه ۶۰۰ هزار تن پودر آلومینا باید در استان تولید شود.
یوسف داوودی با اشاره به برنامه جدی مجلس از تحرک بیشتر برای توسعه اقتصادی افزود: براساس برنامه جدید مجلس توسعه کارخانجات و تامین زیرساخت‌های صنایع باید سرعت یابد و همچنین در حوزه معادن که در استان آذربایجان شرقی بسیار حائزاهمیت است تکالیفی تدوین شده است.
نماینده مردم سراب در مجلس شورای اسلامی با اشاره به منابعی مانند مس، فولاد و آلومینیوم عنوان کرد: در حال حاضر در کشور ذخایر آلومینیوم رو به پایانی است و در عوض این فلز (عنصر آلومینیوم) در استان آذربایجان شرقی به وفور یافت می‌شود. داوودی با بیان اینکه تولید ۶۰۰ هزار تن آلومینیوم هم در کمیسیون تلفیق و هم در صحن علنی مجلس به تصویب رسیده، اذعان کرد: پس از تایید توسط شورای نگهبان برای استان آذربایجان شرقی تولید سالانه ۶٠٠ هزار تن پودر آلومینا در استان لحاظ شده تا باعث تحرک قوی اقتصادی به خصوص در حوزه معادن استان شود، چراکه این موضوع کانون برنامه‌های هفتم توسعه مجلس شورای اسلامی است.
تولید ۲۵۰ هزار تنی در داخل
اخیرا رییس سندیکای صنایع آلومینیوم ایران به نیاز یک میلیون و ۴۰۰ هزار تنی آلومینا در کشور اشاره کرد و افزود: از این میزان فقط ۲۵۰ هزار تن در داخل تولید می‌شود و یک میلیون و ۱۵۰ هزار تن وارداتی است. وی در ادامه ضمن اشاره به معدن ایران در گینه عنوان کرد: این معدن حدود ۳۰ سال پیش خریداری شد و قرار بود بوکیست مورد نیاز برای تبدیل به آلومینا از این کشور وارد شود، اما با وجود اینکه هنوز آن معدن در اختیار ایران قرار دارد، هیچ کاری در این زمینه انجام نشده است.
هوشنگ گودرزی با تاکید بر اینکه ایران در میان کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و غرب آسیا، نخستین کشوری بود که تولید آلومینا را در دهه ۴۰ آغاز کرد، گفت: هم‌اکنون دو شرکت آلومینیوم بحرینی و اماراتی، بیش از دو میلیون و ۸۰۰ هزار تن آلومینا تولید می‌کنند؛ در حالی که ایران فقط ۷۰۰ هزار تن تولید دارد. به گفته گودرزی ابوظبی بدون داشتن متخصص و صنعتگر از گینه بوکسیت وارد و با کارگران ایرانی و هندی آلومینا تولید می‌کند، در حالی که صنعتگران آلومینیوم ایران ۳۰ سال منتظر آن هستند!
وی ادامه داد: اگر شمش را به جای صادرات، با همان قیمت صادراتی در اختیار تولیدکننده داخلی قرار دهیم و تولیدکنندگان را موظف به صادرات پس از تولید کنیم، تولیدکننده با هزینه پس از تولید محصول را به فروش می‌رساند و ارز حاصل از صادرات را بازمی‌گرداند که آن را در مواد اولیه، قطعه، ماشین‌آلات و تجهیزات برای توسعه صنعت هزینه می‌کند، در حالی که با صادرات شمش و هزینه‌های جانبی بازار را هم از دست می‌دهیم. رییس سندیکای صنایع آلومینیوم ایران با بیان اینکه صادرات مواد اولیه از مبداء چین ممنوع است، عنوان کرد: کشور چین، اجازه صادرات حتی یک کیلوگرم شمش آلومینیوم را نمی‌دهد و حتما باید مواد اولیه تبدیل به محصول شود که برای صادرات محصول مشوق‌هایی نیز در نظر می‌گیرند. لازم به ذکر است که در سال‌های اخیر از ۶۴ میلیون تن آلومینیوم تولیدی، ۳۳ میلیون متعلق به چین بوده است.
گودرزی درخصوص ماشین‌آلات موجود در صنعت آلومینیوم تصریح کرد: با توجه به اینکه در سال‌های اخیر بسیاری از کشورها به خصوص شرکت‌های اروپایی حاضر به فروش قطعات و تجهیزات صنعتی به ایران نیستند، سعی کرده‌ایم تجهیزات و ماشین‌آلات این صنعت را با فناوری جدید در داخل کشور توسعه دهیم.
وی یادآور شد: برخی شرکت‌های داخلی برای اینکه خط تولید از کار بازنماند، مجبور به تغییر تجهیزات کنترلی خود و تطبیق با تجهیزات کنترلی خریداری‌شده از چین شده‌اند، زیرا دیگر نمی‌توانند قطعات را جایگزین کنند با اختلال در خط تولید، به ناگاه کیفیت از دست می‌رود. به عنوان مثال ممکن است بورد ایکس‌ری خطی بسوزد و بخش‌هایی از آن توسط متخصصان داخلی تعمیر شود، اما به دلیل نبود بورد اصلی، مجبور به تولید با همان بورد تعمیری هستند که در نتیجه تلرانس ضخامت (ابعاد ساخت قطعه فلزی) بالا می‌رود و مشکلات جانبی بعدی را به همراه دارد.
رییس سندیکای صنایع آلومینیوم ایران به تولیدات آلومینیوم اشاره کرد و گفت: تولیدات صنعت آلومینیوم، محصولات تخت (Flat products) همچون کویل، فویل و مواد بسته‌بندی غذایی، دارویی، پروفیل آلومینیوم، قابلمه‌های تفلون، رادیاتور خودرو، کولرگازی و ظرف یک‌بار مصرف را شامل می‌شود.
به گفته گودرزی یکی از مشتریان تولیدات ظروف آلومینیوم ایران بازار سنتی پاکستان است که کتری و ظروف آلومینیومی ایرانی در بازارهای این کشور عرضه می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: تولیدات آلومینیوم همچون پروفیل، قوطی نوشابه و فویل در هر مرحله‌ای قابلیت بازگشت دوباره به جریان تولید را دارد و این مزیت صنعت آلومینیوم در مقابل دیگر صنایع است که حداقل ۷۰ درصد تولید خود را در هر مرحله‌ای به چرخه تولید برمی‌گرداند.
پیشرفت ۶۵ درصد برنامه اکتشاف در ۶ ماهه نخست امسال
در ادامه مدیر اکتشافات ایمیدرو گفت: براساس برنامه‌ریزی حفاری امسال ۴۰۰ هزار متر اکتشاف برای محدوده‌های اکتشافی واحد‌های زیرمجموعه ایمیدرو پیش‌بینی شده بود که در ۶ ماهه نخست امسال، ۲۶۰ هزار متر اکتشاف انجام شد که نسبت به برنامه پیش‌بینی‌شده، ۶۵ درصد آن عملیاتی شده است.
احمد فتاحی درباره برنامه‌های این سازمان برای کشف معادن جدید نیز گفت: با توجه به اینکه ایمیدرو تضمین ماده اولیه صنایع معدنی در کشور را بر‌عهده دارد، بنابراین برنامه اکتشافات عناصر پایه، کانسنگ‌آهن، زغال‌سنگ و پلی متال را در دستور کار دارد.
وی ادامه داد: از این رو، پروانه‌های اکتشافی جدیدی وجود دارد که به نام ایمیدرو ثبت می‌شود و امیدواریم با انجام عملیات اکتشافی، به ذخایر جدیدی دست پیدا کنیم.