استیضاح نمایشی

صادق زیباکلام*- جلسه دیروز مجلس و نحوه برخورد نمایندگان با وزیر امور خارجه به قدر کافی گویای نحوه تعامل مجلس و دولت بود. کاملا روشن است که نمایندگان جریانات تندرو که نفوذ زیادی در مجلس یازدهم دارند، بنا ندارند هیچ حرف و جمله مثبتی نسبت به ظریف و سیاست خارجی ایران ابراز کنند یعنی اگر آقای ظریف بگوید زغال سیاه است و ماست سفید، نمایندگان تندرو به او معترض می‌شوند.
از این رو بهتر است آقای ظریف پای هر سیاستی که طبق نظر کارشناسان مسائل سیاست خارجی و هماهنگی و همفکری سایر اعضای دولت در راستای منافع ملی تشخیص می‌دهند، ایستادگی کنند و به نظر تندروهای مجلس توجه زیادی نکنند.
تنها چیزی که این گروه‌های سیاسی از ظریف می‌خواهند این است که حرف‌های انقلابی بزند و شعار دهد و ژست بگیرد. مثلا مرگ بر آمریکا بگوید و بر نابودی اسراییل و عربستان اصرار کند یا اینکه بگوید برجام خطا بود و ما تحت هیچ شرایطی حاضر به مذاکره نیستیم و…. تا زمانی که ظریف ادبیات اینچنینی را تولید کند، تندروها با او مخالفت نمی‌کنند اما اگر روزی فرضا بگوید که نابودی اسراییل وظیفه جمهوری اسلامی ایران نیست یا جمله‌ای با این مضمون، یقینا فردای آن روز به مجلس احضار می‌شود و باید پاسخ دهد.
بر این اساس آقای ظریف نباید توجهی به مجلس و نمایندگان تندرو داشته باشد زیرا اینها نسبت به هر کلام غیررادیکال معترض می‌شوند و او را به مجلس فرامی‌خوانند. البته این رویه مجلس کاملا قابل پیش‌بینی بود و از همان ابتدا هم انتظار داشتیم که این مجلس قبل از تایید اعتبارنامه‌های آقایان تیغ از نیام برکشد و حمله‌ور شود. دلیلش نیز روشن است و چیزی نیست غیر از آنچه تندروها سال‌ها دنبال کرده‌اند و همه دشواری‌ها و مشکلات مملکت را ناشی از عملکرد دولت و روحانی بدانند.
چندین سال است که شاهدیم جریان تندرو فقط و فقط انگشت اتهام خود را در رابطه با وضعیت خراب کشور متوجه روحانی کرده و به حملات خود ادامه داده است. در این شرایط این احتمال جدی است که از استیضاح روحانی صحبت کنند و خواستار برکناری وی شوند. اما فکر نمی‌کنم که استیضاح روحانی جدی باشد و مجلس رای به برکناری او دهد یعنی تصور نمی‌کنم مقامات ارشد نظام این اجازه را به مجلس بدهند. این یک نمایش است و عموما به خاطر آنکه به طرفداران خود بگویند ما خیلی انقلابی عمل کرده‌ایم و همه مصیبت‌ها هم زیر سر روحانی و دولت اوست. این وضعیت نیز تا یک سال آینده که عمر دولت دوازدهم باقی است، ادامه خواهد داشت.
سوال اساسی اما این است که وقتی دولت روحانی تمام شد، آقایان چه خواهند کرد به خصوص با این وضعیت درآمدی کشور؟ به هر حال ما در ابتدای ماه چهارم سال هستیم و هنوز معلوم نیست حدود نیمی از درآمدهای بودجه سال ۹۹ از کجا قرار است تامین شود!
البته بد نیست قدرت یکپارچه شود و مجلس و دولت در اختیار تندروها قرار گیرد. در این وضعیت لااقل پای روحانی و ظریف وسط نیست که همه مسائل را گردن آنان بیندازند.
* استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی