5 - 07 - 2017
ارز تک نرخی پیش شرط سرمایهگذاری خارجی
ارز تکنرخی حالا فقط خواسته فعالان تجاری نیست؛ سیاستگذاران پولی هم دستیابی به آن را هم تاکید میکنند و هم وعده میدهند. اما سوال اینجاست که اجرایی شدن این سیاست چه زمانی خواهد بود؟
اواخر دهه ۸۰ که مهمترین دستاورد دولت اصلاحات از دست رفت و ارزتکنرخی جای خود را به دو نرخی و چند نرخی داد، شاید هیچکس گمان نمیکرد که این مهمان ناخوانده برای سالهای طولانی در اقتصاد ایران بماند.
از سال ۹۱ که مرکز مبادلات ارزی شکل گرفت و به دنبال آن نرخ اسمی ارز حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش یافت، هفت سال گذشته است. هفت سالی که بنا به روایت فعالان حوزه تجاری کشور «سالهای سخت تجارت» نام گرفته است.
با شدت گرفتن تحریمهای بینالمللی از اوایل سال ۹۰، فنر ارز از جا کنده شد و مهارآن سختتر شد. به تدریج فاصله بین ارز مبادلهای و بازار آزاد تبدیل به مهمترین چالش بانک مرکزی در بازار ارز شد.
اگرچه براساس قانون بودجه سال ۹۶ کل کشور، قیمت ارز رسمی کشور از ۲۲۹۷ تومان سال ۹۵ به ۳۳۰۰ تومان افزایش یافته اما این رقم با ارز بازار آزاد همچنان حدود ۴۷۵ تومان فاصله دارد؛ رقمی که بنا به گفته کارشناسان اقتصادی منشأ فساد و رانت در اقتصاد ایران است و یکسانسازی آن باید به سرعت اتفاق بیفتد.هرچند ولیالله سیف، رییس کل بانک مرکزی از دو سال گذشته وعده یکسانسازی نرخ ارز را مطرح کرده، با این حال او اجرایی شدن این سیاست را منوط به عادی شدن شرایط بعد از لغو تحریمهای بینالمللی عنوان کرده است.
وقتی در سالهای ۷۹ و ۸۰ در برنامه سوم، یکسانسازی نرخ ارز انجام شد، کارشناسان اقتصادی به این نتیجه رسیده بودند که نرخ ارز حدود ۸۰۰ تومان باید باشد و دولت هم توانایی یکسانسازی بازار ارز را بر مبنای آن نرخ داشت. زیرا زمانی که در برنامه سوم این مساله مطرح شد کارشناسان آن را به دقت بررسی کرده و به یک قیمت مشخص رسیده بودند. با این حال کارشناسان اقتصادی به دولت توصیه کرده بودند که نیاز است هرسال نرخ ارز بر اساس نرخ تورم داخلی و بینالمللی تعدیل شود؛ اتفاقی که هرگز نیفتاد.
این تجربه نیاز به تکرار دارد. از آنجا که اساسا بازار آزاد ارز در ایران وجود ندارد و بیش از ۸۰ درصد منابع ارزی در اختیار دولت است، طبیعی است که دولت بهتر از همه میداند چه نرخی برای ارز یکسان صلاحیت دارد. مهم این است که باید به سرعت جلوی ارز دو نرخی گرفته شود زیرا ارز منشأ فساد و اتلاف منابع گسترده در کشور است.
کارشناسان میگویند، با توجه به حجم منابع ارزی کشور امروز بازار میتواند شوک یکسانسازی نرخ ارز را تحمل کند. اما اینکه نرخ ارز مطلوب چقدر باید باشد باید به قواعد علم اقتصاد مراجعه شود و تایید اقتصاددانان ضروری است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد