13 - 06 - 2021
FATF دست ما را بسته است
پاکستان هم حاضر به ریسک برای ایران نیست
نسترن یوسفبکیان- اظهارنظر یکی از نامزدهای ریاستجمهوری در مورد صادرات و نوع تعاملات جهانی به بحثی جنجالی در روزهای اخیر تبدیل شده است و حتی بسیاری از تحلیلگران اقتصادی این صحبتها را به شدت مورد نقد قرار میدهند. سعید جلیلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام که حالا در نقش یکی از کاندیداهای ریاستجمهوری دولت آینده ظاهر شده است، به تازگی و در پاسخ به مردم و کارشناسانی که منتظر بیان دیدگاه وی در مورد افایتیاف و تبادلات بینالمللی بودند اعلام کرد که نمیشود کشور را معطل مذاکره و اراده چند قدرت دنیا نگهداشت؛ با اینها نمیشود اقتصاد کشور را اداره کرد و آن را جهش داد و به پیشرفت رساند. جلیلی همچنین این را هم اعلام کرد که ۲۰۰ کشور در دنیا وجود دارند که باید برای تعاملات خارجی به ویژه تعاملات اقتصادی خارجی به شکل گسترده و سازنده با آنها برنامه داشته باشیم.
این گفتهها اما از آنجایی جای تامل دارد که به گفته اهالی تجارت و صادرکنندگان، در شرایط فعلی حتی کشورهای همسایه ایران همچون پاکستان هم حاضر نیستند برای همکاریهای مالی با ایران دچار ریسک شوند و از آنجا که به فکر توسعه تجارت هستند، برای خروج از لیست خاکستری افایتیاف و مبادلات شفاف پولی و مالی با دنیا هر کاری میکنند. حتی اگر قرار باشد همسایه دیرین سیاسی خود یعنی ایران را در لیست همکاریهای تجاری خود کمرنگ کنند. در واقع تحلیلگران اقتصادی صحبتهای جلیلی نامزد ریاستجمهوری را از این بابت نقد میکنند که تعاملات بینالمللی با دنیا و پیوستن به افایتیاف امری گریزناپذیر است و برای اینکه بتوان با اقتصادهای بزرگ دنیا و حتی کشورهای همسایه همکاری کرد، باید به این سمت و سو پیش رفت اما به نظر میرسد که جلیلی چندان تخصصی در این حوزه ندارد و تصور میکند که دیگر کشورهای دنیا بدون توجه به سیاستهای آمریکا به عنوان ابرقدرت اقتصادی، برای ایران فرش قرمز پهن کردهاند. به باور برخی کارشناسان، برخی نامزدهای ریاستجمهوری از آنجا که کار اجرایی در حوزه تجارت انجام نمیدهند، اظهارنظرهایی میکنند که حتی دانش و اطلاعات آنها را نیز زیر سوال میبرد.
در همین خصوص سیامک قاسمی دکترای مدیریت کسبوکار و تحلیلگر اقتصادی در توئیتی اعلام کرد: آقای جلیلی فرمودند که در جهان بیشتر از ۲۰۰ کشور است و نباید سرنوشت کشور را به رابطه با چند کشور گره بزنیم. حتی یک دانشجوی ترم دو اقتصاد هم میداند که فقط همان آمریکا ۲۵ درصد کل اقتصاد جهان است و هیچ کشوری دیوانه نیست برای رابطه با ایران، رابطه با ۲۵ درصد اقتصاد جهان را قطع کند.
کاندیداها کار اجرایی در تجارت انجام دادهاند؟
در این رابطه همچنین یک صادرکننده مواد اولیه دارویی با انتقاد از اظهارنظرهای نامزدهای ریاستجمهوری در مورد تعاملات خارجی با دنیا به «جهانصنعت» گفت: در مناظرههای انتخاباتی برخی کاندیداها اعلام میکنند که ۲۰۰ کشور در دنیا وجود دارد و ما باید به جای محدود کردن خودمان برای تجارت با چند کشور محدود، با همسایهها ارتباط برقرار کنیم.سعید صابری با بیان اینکه در سال ۲۰۱۲ میشد چنین صحبتهایی را مطرح کرد و راهی برای دور زدن تحریمها پیدا کرد افزود: این در حالی است که در شرایط فعلی اثربخشی تحریمها بسیار قویتر شده است و در نقل و انتقالات مالی به شدت خودش را نشان میدهد.صابری بیان کرد: شرایط این روزها مانند گذشته نیست که شما بتوانید با پول نقد تمامی مبادلات خود را انجام دهید چرا که همه مبادلات مالی در دنیا تحت کنترل قرار دارد و حتی در کشور ما نیز دسترسی به اطلاعات بسیار شفافتر شده است به طوری که با راحتی میتوان متوجه شد که چه کسانی چه ارزی را دریافت کردهاند و یا با آن ارزها چه کاری انجام شده است.این صادرکننده ادامه داد: در حال حاضر با تکنولوژیهای جدیدی که در بخش دیتا ماینینگ به وجود آمده است، عملا دور زدن تحریمها روز به روز سختتر میشود. بنابراین هر کسی که در سطح بینالمللی در حال فعالیت است، به خوبی میداند که نقش دلار در تبادلات مالی را نمیتوان انکار کرد. در واقع در حال حاضر همچنان مواد اولیه در تمامی دنیا به دلار خرید و فروش میشود چرا که ارز ثابتی است و قیمت ارزهای دیگر نیز بر اساس دلار تغییر میکند.
وی افزود: آیا کاندیداهایی که صحبت از دور زدن تحریمها با کشورهای همسایه میکنند، اصلا در شرایط فعلی کار اجرایی در حوزه تعاملات تجاری با دنیا انجام دادهاند یا اینکه از سر بیاطلاعی تنها شعار میدهند؟
تلاش برای خروج از لیست خاکستری
صابری همچنین با اشاره به اهمیت پیوستن ایران به افایتیاف، گفت: حتی کشورهای همسایه ایران همچون پاکستان نیز اگرچه در گذشته در برخی حوزهها از ایران حمایت هم میکردند و همکاری زیادی داشتند اما در شرایط فعلی حاضر نیستند اقتصاد خود را به دلیل همکاری با ایران در فشار قرار دهند. به عنوان مثال کشور پاکستان به عنوان همسایه شرقی ایران به دنبال خروج از لیست خاکستری FATF است و برای این منظور حتی در تبادلات خود با کشورهای تحت تحریم از جمله ایران تغییراتی را ایجاد کرده است.
این صادرکننده مواد اولیه دارویی بیان کرد: کشورهای دنیا برای اینکه بتوانند از دلار در مبادلات مالی خود استفاده کنند، حاضر به ریسک برای ایران نیستند و کشوری مانند پاکستان که رابطه سیاسی بسیار خوبی با ایران دارد و حتی حافظ منافع ایران در آمریکاست، حاضر به این کار نیست.
وی در این خصوص اعلام کرد: در شرایط فعلی شما اگر قصد داشته باشید جنسی را به پاکستان صادر کنید، پرداخت هزینه آن اگر بیش از ۱۰ هزار دلار باشد، تنها از طریق سیستم بانکی امکانپذیر است و سیستم صرافی در این کشور به کلی از بین رفته است چراکه پاکستان سیاستهای خود را تغییر داده و به فکر افزایش صادرات و تعامل با اقتصادهای بزرگ دنیاست.
امکان صادرات از طریق ایران به پاکستان وجود ندارد
صابری به تجربه صادراتی خود به پاکستان اشاره کرد و گفت: پاکستان برای واردات مواد اولیه دارویی در قراردادها به وضوح اعلام میکند که انتقال کالا از طریق تمامی فرودگاههای اتحادیه اروپا به جز کشورهایی که در لیست تحریمهای اتحادیه اروپا، آمریکا، سازمان ملل و انگلستان قرار دارند، وجود دارد. به این ترتیب در شرایط فعلی حتی نمیتوان از بندرهای ایران به پاکستان صادرات انجام داد.
این صادرکننده مواد اولیه دارویی که در آلمان فعالیت میکند، افزود: بنده برای صادرات مواد اولیه دارو به پاکستان قصد داشتم برای کاهش هزینه حمل، بار ارسالی خود را از طریق هند به چابهار منتقل و از چابهار به کراچی که بزرگترین بندر پاکستان است، این محصولات را با کشتی صادر کنم تا به این ترتیب هم در هزینهها صرفه جویی شود و هم اینکه بنادر کشور خودمان از این هزینهها منتفع شوند اما متاسفانه متوجه شدم که این اقدام شدنی نیست چرا که پاکستان به کلی سیاستهای خود را تغییر داده است. در واقع این روزها فعالان اقتصادی دخیل در صادرات نمیتوانند از ایران صادرات انجام دهند.
وی با بیان اینکه شرکت پاکستانی نمیدانست که من ایرانی هستم و تصمیم دارم این کار را انجام بدهم، اظهار کرد: در نهایت با اطلاعات واضحی که از سوی پاکستان در قرارداد با بنده اعلام شده بود، به این نتیجه رسیدم که این امکان وجود ندارد که بنده بار ارسالی خود را به ایران بیاورم و از کشور خودم به پاکستان صادر کنم.
وی همچنین با اشاره به اینکه بانک مرکزی از هر جنسی که وارد گمرک میشود، منشای ارز را طلب میکند تا رفع تعهدات ارزی نیز به درستی صورت گیرد، گفت: اطلاع از منشای ارز موضوعی نیست که اختراع بانک مرکزی ایران باشد و تمام دنیا این موضوع را برای جلوگیری از پولشویی، فرار مالیاتی و… کنترل میکنند.
این کارشناس ادامه داد: زمانی که ما خودمان این مقررات را در کشور خودمان داریم، چطور انتظار داریم کشورهای دیگر فقط به دلیل اینکه همسایه ما هستند، این مقررات را رعایت نکنند.
تحریمها و افایتیاف دست ما را بسته است
این کارشناس تجاری با بیان اینکه افایتیاف و تحریمها دستهای ما را بسته است، گفت: تمامی این اقدامات از سوی کشور همسایه ما یعنی پاکستان برای خروج از لیست خاکستری و بازگشت به بازارهای جهانی است.
صابری افزود: پاکستان در حال بازگشت به مارکت پوشاک است و برای این کار ناچار است که افایتیاف را قبول کند.
وی بیان کرد: پاکستان در چندین سال گذشته واقعا صنایع راکدی داشت چراکه افایتیاف دست آنها را بسته بود اما از وقتی دولت جدید در این کشور سر کار آمد، سیاست عدم حمایت از قدرتها در پیش گرفته شد و در حال حاضر صنایع نساجی پاکستان در حال بازگشت به جایگاه سابق است.
به گفته این صادرکننده، در شرایط فعلی صادرات لباس و منسوجات پاکستان در حال رقابت با منسوجات بنگلادش است و دوباره پاکستان رقیب بزرگی در بازار منسوجات جهان شده است.
برای مبادلات پولی، هیچ بانکی در پاکستان نداریم
در این خصوص همچنین عضو هیاترییسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و پاکستان اظهار کرد: ما میتوانیم حتی تا ۳۰ میلیارد دلار به پاکستان صادرات داشته باشیم اما در حال حاضر حجم صادرات ما به این کشور حدود ۹۰۰ میلیون تا ۲/۱ میلیارد دلار است. به این ترتیب میتوان گفت که ما هنوز نتوانستهایم طبق برنامه صادرات به پاکستان را محقق کنیم. یکی از دلایل این موضوع این است که بسیاری از تجار به علت مشکلات بانکی و تبادل پول نتوانستند به کار خود ادامه دهند. این در حالی است که اگر این مشکل حل شود میتوانیم به میزان قابل توجهی صادرات خود به پاکستان را افزایش دهیم.
محمود تهیدست در مورد اقدام پاکستان مبنی بر حصارکشی در مرز ایران اظهار کرد: حصارکشی پاکستان در مرز خود با ایران بیشتر مربوط به مسائل امنیتی و رفت و آمد گروههایی که مخل امنیت دو کشور است؛ پاکستان به این دلایل این تصمیم را گرفته و بخشی از کارهای مربوط به آن را انجام داده است. این حصارکشی ممکن است روی قاچاق تاثیر بگذارد اما تاثیری روی تجارت قانونی که از کانالهای رسمی صورت میگیرد، ندارد.
وی افزود: برای تبادلات پولی هنوز هیچ بانکی را در پاکستان نداریم، در ایران نیز بانکی نداریم که بتوانیم به واسطه آن مبادلات پولی با پاکستان را انجام دهیم، بنابراین بیشتر مبادلات ما با پاکستان به صورت کالا به کالا است. کسانی که اجازه دارند یک سری از کالاها را در حدود خاصی وارد کنند مشکلی ندارند، اما ممکن است برای کالاهایی که به صورت غیرقانونی وارد میشوند با این حصارکشی مشکلاتی ایجاد شود.
در سیاستهای بالادستی تلاش زیادی نشد
تهیدست در مورد آخرین وضعیت تعیین بانک برای مبادلات پولی بین دو کشور گفت: چندین سال است که میشنویم به دنبال تعیین بانکی برای مبادلات پولی با پاکستان هستند. حتی قرار شد یک بانک در پاکستان باشد و بانک پارسیان در ایران برای این کار در نظر گرفته شود. متاسفانه یا نخواستند یا مشکلات و موانع باعث شد این برنامه عملیاتی نشود. حتی قرار شد که اگر این کار عملی نشد طبق پیشنهاد اتاق بازرگانی ایران و پاکستان یک صندوق در پاکستان و یک صندوق در ایران در نظر گرفته شود که از طریق آن بتوان تبادل پولی کرد که متاسفانه این موضوع هم عملیاتی نشد و راه به جایی نبرد. به نظر من در سیاستهای بالادستی برای این موضوع تلاش زیادی نشد.
وی در ادامه اضافه کرد: اگر منطقه ویژه اقتصادی میرجاوه که آخرین مراحل خود را میگذراند یا منطقه آزادی که در سیستان مصوب شده، راهاندازی شود؛ یک بانک از پاکستان و یک بانک از ایران میتوانند در این منطقه ویژه شعبه تاسیس کنند تا بتوان از طریق این منطقه تبادلات پولی را انجام داد. سالهاست که ما یک دوره تسلسل را طی میکنیم، همیشه هم اول خط هستیم و هرگز در مورد مشکلات بانکی و پولی به آخر خط نرسیدیم.
عضو هیاترییسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و پاکستان با تاکید بر اهمیت راهآهن دو خط بین زاهدان و میرجاوه بیان کرد: امیدواریم که دولت در خط راهآهن میرجاوه به زاهدان سرمایهگذاری کند تا دست کم این خط دو بانده شود. ما جاده دوبانده بین زاهدان و میرجاوه نداریم که باعث میشود حمل و نقل در این منطقه مشکل شود. اگر بتوانند حداقل این راهآهن را بازسازی و دو خطه کنند با توجه به اینکه زاهدان به کل ایران وصل است به منطقه ویژه و رونق اقتصادی کمک میکند. میتوان بسیاری از کالاهای اساسی و نیاز کشور را از این مسیر وارد کرد، پس امیدواریم که دولت بعد این موضوع را در دستور کار قرار دهد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد