14 - 11 - 2019
انحصارطلبی در بازارهای آزاد
مجتبی صدریا- تقریبا یک ماه از اعترافات آقای زاکربرگ مدیرعامل فیسبوک میگذرد. در این اعترافات دو سری مساله مطرح شده و هنوز هم بیپاسخ هستند؛ مساله اول چگونگی پاسخ دادن توسط قانونگذاران کشورهای فراصنعتی به حیطه مدام در حال گسترش فضای مجازی است. زاکربرگ در اعترافنامهاش نتیجهگیری کرد «باور دارد دولتها و نهادهای ناظر نقش فعالتری در زیر نظر داشتن و بررسی نوع فعالیتهای شرکتهای بزرگ کنشگر در فضای مجازی باید داشته باشند؛ نقشی که اساسا از طریق قواعد و قوانین دقیقتر برای دنیای اینترنت وی پیشنهاد میکرد میتواند جامه عمل بپوشد.» جالب اینجاست هم دولتمردان و هم قانونگذاران چه در ایالات متحده و چه در کشورهای فراصنعتی واکنششان به صحبتهای ایشان با ناباوری و بیاعتمادی همراه بوده است. در بهترین حالت صحبتهای رییس فیسبوک را به مثابه اقدامی برای فریب افکار عمومی تعبیر کردهاند. آقای زاکربرگ سه عنصر را ضروری معرفی میکرد؛ اول حفظ آزادی شهروندان برای بیان خود، دوم آزادیهای کارآفرینان برای حیطههای جدید فعالیت اقتصادی و سوم حفاظت از جامعه در مقابل خطرات موجود در اینترنت.سری دوم این مسائل مطرحشده اجتنابناپذیر بودن رشد شرکتهای آیتی و همچنین سهمی که در کلیت اقتصاد دارند را نشان میدهد. به نظر زاکربرگ کسی نمیتواند مانع رشد سهم و نقش این شرکتها شود بلکه فقط میشود قانونگذاران و دولتمردان نظارت بهتر و دقیقتری انجام دهند یعنی آنچه خارج از کنترل است را نصیحت کنند. شاید زیادهرویهایش را بتوانند کنترل کنند. این ادعای زاکربرگ خود دلیلی شده است در دست مخالفان شکلگیری انحصارات در جوامع که شرکتهای آیتی را انحصارطلب و مانع رشد همهجانبه حتی حیطه آیتی در اقتصاد میشوند یعنی کسانی که امروز بیشتر در برابر قدرت شرکتهایی مثل فیسبوک مینویسند و معتقدند مساله اساسیشان آزادی بیان و آزادی رفتار است.برای مثال دیوید سیسیلینه عضو مجلس نمایندگان ایالات متحده و رییس کمیسیون ضد انحصار مجلس عوام بیتعارف و عریان نظرش را بیان میکند: «مارک زاکربرگ دیگر اجازه ندارد راجع به قوانین و قواعد صحبت کند. شرکت فیسبوک تحت بررسی پیرامون محکومیتهای کیفری و حقوقی است و ثابت کرده حتی قادر نیست خودش را بسامان درآورد. در چنین شرایطی آیا کسی به توصیههای زاکربرگ نیاز دارد؟»اشاره کنیم اتهامات فیسبوک بیش از پیش در رابطه با جمعآوری دادهها و دادهپردازیهایش است. این شرکت هماکنون با کمیسیون فدرال بازرگانی ایالات متحده در مذاکراتی است که میتواند در صورت شکست در این مذاکرات باعث جریمه چندین میلیارد دلاریاش شود. افکار عمومی و دولت بسیار حساس با امکان واکنش منفی در برابر شرکتهای هایتک هستند. واشنگتن در شرق ایالات متحده است و سیلیکونوَلِی در غرب ایالات متحده قرار دارد. شاید یکی از نادر مواردی که مسوولان دو حزب دموکرات و جمهوریخواه در واشنگتن بر سر آن توافق دارند، کنترل سیلیکونوَلِی است. مفسران به راحتی میگویند این چندمین ابراز پشیمانی از گناهان زاکربرگ است و اضافه میکنند معمولا این ندامتگوییها وقتی چالشهای سیاسی بزرگی در مقابل آقای مارک قرار میگیرد انجام میشود. جفری چستر مسوول مرکز دموکراسی دیجیتال در واشنگتن هشدار میدهد تعداد ندامتگوییها تقریبا به حد مزاح رسیده است و گویا اینبار این ابراز گناهکاری، یک ماه پس از اعلامش هیچ گوش شنوایی پیدا نکرده است. اگر به تنبیهات اتحادیه اروپا علیه گوگل، وضعیت بد فیسبوک در ایالات متحده را هم اضافه کنیم وضعیتی اسفناکتر از همیشه برای قدرت وسعتیافته بیحساب و کتاب شرکتهای اینترنتی ملموس میشود.
Modjtaba.sadria@yahoo.co.uk
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد