فرآیند تبدیل پلاک مناطق آزاد به ملی متوقف شد
جهان صنعت، هیأت وزیران در تیر ۱۴۰۳ مصوبه شماره ۶۶۵۳۸/ت۶۱۶۸۷هـ را صادر کرد که خودروهای دارای پلاک مناطق آزاد میتوانند در دورهای مشخص و با رعایت ضوابط تعیینشده، پلاک ملی دریافت کنند. این مصوبه بر اساس آییننامه واردات خودرو، تبصره ۲ ماده ۱۱ تنظیم شده و هدف آن، یکپارچهسازی پلاکها و تسهیل مالکیت خودرو در مناطق آزاد اعلام شده است. مصوبه یادشده نه تنها جنبه قانونی و مدیریتی دارد، بلکه تأکید بر تسهیل فرآیند مالکیت خودرو برای مالکان خودروهای مناطق آزاد دارد و به نوعی گامی در راستای کاهش ناهماهنگی بین دستگاههای دولتی محسوب میشود.
اقدامات دبیرخانه و دستگاههای مرتبط
دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی همراه با سایر دستگاههای مرتبط، تمامی مراحل داخلی و زیرساختی اجرای مصوبه را عملیاتی کردهاند. اصلاحات نرمافزاری در سامانه ثبت آماری برای ثبتنام متقاضیان انجام شده و اطلاعرسانی کامل به سازمانهای مناطق آزاد و جامعه محلی صورت گرفته است. همچنین، بررسی و تأیید اولیه متقاضیان در هر منطقه انجام شده و متقاضیان پس از طی این مراحل برای صدور مجوز ثبت سفارش خودرو به سازمان توسعه تجارت ایران ارسال میشوند. این اقدامات، نشاندهنده آمادگی کامل دبیرخانه و دستگاههای اجرایی برای پیادهسازی مصوبه است.
چالش اجرایی و تأخیر در ثبت سفارش
با وجود آماده بودن همه زیرساختها و پیگیریهای مستمر، مرحله نهایی ثبت سفارش خودروها توسط سازمان توسعه تجارت هنوز تکمیل نشده است. جلسات متعدد، مکاتبات رسمی و پیگیریهای دبیر شورای عالی مناطق آزاد با رئیس کل سازمان توسعه تجارت تاکنون نتوانسته این مرحله را به سرانجام برساند. این تأخیر، گلوگاه اجرای مصوبه تبدیل پلاک مناطق آزاد به پلاک ملی ایجاد کرده و نشاندهنده ضعف هماهنگی بین دستگاهها و کندی فرآیندهای اجرایی است. نکته مهم آن است که همه مراحل داخلی و نرمافزاری آماده و عملیاتی شدهاند، اما همچنان این بخش حیاتی اجرایی، مانع نهایی اجرای مصوبه شده است.
پیامدها و آثار اجتماعی تأخیر
تأخیر در اجرای مصوبه، علاوه بر ایجاد نارضایتی در مالکان خودرو، اعتماد عمومی به توانایی دولت در اجرای قوانین و مصوبات را کاهش میدهد. در روزهایی که آلودگی هوا در کلانشهرها به حد غیرقابل تحمل رسیده و تهران به آلودهترین شهر کشور تبدیل شده است، این پرسش مطرح میشود که چرا تبدیل پلاک مناطق آزاد به پلاک ملی که یک موضوع کاملاً داخلی است و هیچ ارتباطی با مشکلات شایع اقتصادی و تحریم ندارد، باید با چنین تأخیر و نقص اجرایی مواجه شود. تجربه این فرآیند نشان میدهد که حتی اگر تحریمهای خارجی توسط مردم و تجار دور زده شود، بروکراسی پیچیده و ناکارآمد داخلی همچنان مانع تحقق اهداف میشود.
دشواری تبدیل پلاک و پرسشهای افکار عمومی
سؤال اصلی این است که طراحی، ساماندهی و اجرای چنین طرحی چقدر دشوار است که وزارت صمت و دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد چهار ماه در حال انجام آن هستند و وقتی نوبت به وزارت صمت میرسد، کل فرآیند متوقف میشود؟ افکار عمومی حق دارند بدانند که چرا این فرآیند متوقف شده و چرا این قدر طول کشیده است. آیا اطلاعات خودروهای مناطق آزاد در بانک دادههای مناطق آزاد موجود نبوده است؟ آیا وزارت صمت خواهان تغییر سیاست خود نسبت به واردات خودرو و تبدیل وضعیت خودروهای مناطق آزاد به خودروهای پلاک ملی است یا هدف دیگری دارد؟
تحلیل نهایی و ضرورت اصلاح فرآیند
تجربه تبدیل پلاک مناطق آزاد به پلاک ملی نشان میدهد که وجود قوانین روشن و زیرساختهای آماده بدون هماهنگی بین بخشی و تسریع در روند اجرایی کافی نیست. کندی تصمیمگیری و نقص در مراحل نهایی اجرایی، نه تنها اجرای مصوبه را مختل کرده، بلکه پیامدهای اجتماعی و اقتصادی ملموسی برای مالکان خودرو و جامعه محلی ایجاد کرده است. برای جلوگیری از تکرار چنین مشکلاتی، ضروری است که هماهنگی بین دستگاهها، شفافیت در فرآیندها و تسریع در صدور مجوزها مورد توجه قرار گیرد تا مصوبات دولت واقعاً تأثیرگذار باشند.
منبع: آخرین خودرو
