مرکز پژوهش‌های اتاق ایران تاثیر نتایج انتخابات آمریکا بر سیاست این کشور در قبال ایران را بررسی کرد

مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در گزارش بررسی حواشی و رخدادهای انتخابات آمریکا، به نقش انتخابات آمریکا و سیاست این کشور در قبال ایران و سناریوهای محتمل نیز پرداخته است. انتخابات آمریکا از یک ساختار منحصربه‌فرد پیروی می‌کند که هم شامل مشارکت مستقیم عمومی و هم یک سیستم کالج انتخاباتی است که در نهایت ریاست‌جمهوری را تعیین می‌کند. ایالت‌های کلیدی که اغلب به آنها «ایالت‌های نوسانی» گفته می‌شود، به دلیل غیرقابل‌پیش‌بینی بودن تاریخی نتایج آنها در الگوهای رای‌گیری، نقش تعیین‌کننده‌ای دارند.
اقتصاد، سقط ‌جنین و مهاجرت به ترتیب موضوعات کلیدی هستند که تصمیمات رای‌دهندگان را در انتخابات2024 ایالات‌متحده تعیین می‌کنند. 79‌درصد از حامیان ترامپ بر این باورند که اقتصاد در مسیر اشتباهی قرار دارد. این احساس می‌تواند به قیمت شکست در انتخابات برای هریس تمام شود چرا که برخی ناظران و تحلیلگران معتقد هستند که انتخابات2024 یک رفراندوم برای دولت بایدن- هریس خواهد بود.
تمرکز هریس بر حقوق سقط‌جنین می‌تواند یک استراتژی برنده باشد. پیام‌های او در میان آمریکایی‌های طرف‌دار انتخاب، به‌ویژه زنان که در ماه‌های اخیر توجه بیشتری به این کمپین داشته‌اند، طنین‌انداز شده است. زنان تقریبا با یک فاصله 15‌درصدی نسبت به مردان، هریس را به ترامپ ترجیح می‌دهند. موضوع سقط جنین نه‌تنها به یک اولویت سیاسی بلکه به موضوعی هویتی برای بسیاری از رای‌دهندگان تبدیل می‌شود. از نگاه تحلیلگران، موضوع سقط‌جنین می‌تواند به دلیل نزدیک بودن رقابت، تاثیر مهمی در انتخابات داشته باشد.
اکثریت رای‌دهندگان در هر دو طرف شکاف سیاسی، خواهان یک رویکرد سفت‌ و سخت‌تر برای مهاجرت هستند. در میان حامیان ترامپ، حمایت از سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تر از 79‌درصد به 87‌درصد افزایش یافته است.
رای‌دهندگان در موضوع مهاجرت به ترامپ بیشتر از هریس اعتماد دارند. هریس با هدف افزایش حمایت رای‌دهندگانی که به دنبال سرکوب مهاجران هستند، موضع محافظه‌کارانه‌تری در مورد مهاجرت اتخاذ کرده است.
طبق مدل پیش‌بینی مجله اکونومیست، دونالد ترامپ در حال حاضر با اندکی اختلاف از کامالا هریس پیشی گرفته است. کارولینای شمالی و وضعیت آرای زودهنگام در این ایالت کلیدی، زنگ خطری جدی برای هریس است. برخی معتقدند که طوفان هلن می‌تواند مشارکت رای‌دهندگان را تا بیش از 20‌هزار رای کاهش دهد و به طور بالقوه بر نتیجه انتخابات در این ایالت، تاثیر بگذارد.
کمپین ترامپ به‌طور فعال از فناوری‌های جدید برای ارتباط مستقیم با رای‌دهندگان استفاده می‌کند. آنها از پیام‌های متنی شخصی‌سازی‌شده جهت تشویق هواداران به رای دادن زودهنگام استفاده می‌کنند. هدف این کمپین از ارتباط مستقیم با افراد، دور زدن کانال‌های رسانه سنتی و ارائه پیام به شیوه‌ای شخصی و تاثیرگذار است.
لفاظی‌های ترامپ و نقش حامیانش در ترویج تئوری‌های توطئه مرتبط با انتخابات منجر به ایجاد فرهنگ عمیق تئوری‌های توطئه و بی‌اعتمادی به روند انتخابات در آمریکا شده است. این جو بی‌اعتمادی و اطلاعات نادرست می‌تواند چالش مهمی برای مبارزات انتخاباتی ترامپ ایجاد کند. ترامپ در میان رای‌دهندگان روستایی و مسن‌تر موضع قوی دارد، درحالی‌که هریس در بین رای‌دهندگان شهری و جوان پیشتاز است.
مدل‌های پیش‌بینی انتخابات یک رقابت نزدیک را برجسته می‌کنند و اهمیت ایالات نوسانی را متذکر می‌شوند. مدل‌هایی مانند FiveThirtyEight و 270 ToWin از نقاط داده مختلفی برای پیش‌بینی نتایج انتخابات استفاده و هر دوی آنها به یک رقابت فشرده اشاره می‌کنند که در آن نتیجه به‌طور بالقوه به چند ایالت نوسانی به‌ویژه پنسیلوانیا، ویسکانسین، و جورجیا بستگی دارد.
محتمل‌ترین سناریوها برای انتخابات 2024 شامل پیروزی‌های با حاشیه اندک برتری، با تغییرات جزئی در چند ایالت کلیدی است. مدل‌های پیش‌بینی، عدم قطعیت در مشارکت رای‌دهندگان، تحولات اقتصادی، و تغییرات اواخر مبارزات انتخاباتی را برجسته می‌کنند. اگر امروز انتخابات برگزار شود، ترامپ دارای یک برتری جزئی اما نامشخص در آرای کالج الکترال است.
در بخشی از این گزارش نقش انتخابات آمریکا و سیاست این کشور در قبال ایران بررسی شده است: موضع دولت بعدی آمریکا در قبال تحریم‌های ایران می‌تواند از کاهش محتاطانه در دوران هریس تا اعمال مجدد تحریم‌های شدیدتر در دوره ترامپ باشد. تغییر در سیاست تجاری ایالات متحده می‌تواند بر دسترسی ایران به بازارهای بین‌المللی و توانایی این کشور برای صادرات کالا تاثیر بگذارد.
اگر دولت بعدی ایالات متحده به سمت مهار و بازدارندگی ایران متمایل شود، تنش‌ها ممکن است تشدید شود و احتمالا بی‌ثباتی منطقه‌ای را تشدید کند و شانس حل‌وفصل دیپلماتیک در جبهه هسته‌ای را کاهش دهد. پیروزی بالقوه برای کامالا هریس احتمالا نشان‌دهنده ادامه رویکرد کلی دولت بایدن در قبال ایران است که شامل تلاش‌هایی جهت تعامل مجدد دیپلماتیک و گشایش مشروط برای بازبینی مجدد جنبه‌های برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است.
با پیروزی هریس درحالی‌که لغو کامل تحریم‌ها در کوتاه‌مدت بعید است، کاهش تدریجی آنها متمرکز بر بخش‌های خاص، مانند کمک‌های بشردوستانه یا واردات و صادرات مرتبط با انرژی محتمل و در دسترس است. روابط ایران و آمریکا بدون توجه به نتیجه انتخابات احتمالا پیچیده باقی خواهد ماند. چالش‌های پایدار در روابط دیپلماتیک نشان می‌دهد که ایران باید به دنبال یک استراتژی اقتصادی چندوجهی باشد.
اهمیت انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا برای ایران
نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا برای ایران در ابعاد اقتصادی ژئوپلیتیکی و اقتصاد جهانی اهمیت قابل‌توجهی دارد از آنجایی که سیاست خارجی و اولویت‌های اقتصادی داخلی ایالات متحده می‌تواند به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر ایران تاثیر بگذارد این بخش از گزارش پیامدهای بالقوه را در سه حوزه تحلیل می‌کند؛ پیامدهای اقتصادی، اهمیت ژئوپلیتیک و دیپلماتیک و تاثیر گسترده‌تر بر شرایط اقتصاد جهانی.
پیامدهای اقتصادی
تحریم‌ها و تجارت یکی از زمینه‌های اصلی مورد توجه اقتصادی ایران در سیاست تحریم‌های ایالات‌متحده به ویژه در مورد صادرات نفت و تجارت بین‌المللی نهفته است. موضعی که هر نامزد در قبال تحریم‌ها اتخاذ می‌کند احتمالا بر سهولت یا محدودیت فعالیت‌های اقتصادی ایران تاثیر خواهد گذاشت. ادامه تحریم‌های سخت‌گیرانه، توانایی ایران را برای حضور در بازارهای جهانی محدود می‌کند و مستقیما بر درآمد نفتی و روابط تجاری بین‌المللی تاثیر می‌گذارد. در مقابل اگر نامزدی رویکرد انعطاف‌پذیرتری را برای کاهش تحریم‌ها اتخاذ کند این امر می‌تواند درها را برای افزایش صادرات به ویژه در بخش نفت احیای اقتصاد ایران و تقویت روابط تجاری با کشورهای مختلف که قبلا توسط سیاست‌های ایالات متحده محدود شده بودند، باز کند.
سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی نتیجه انتخابات همچنین چشم‌انداز ایران برای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) را شکل خواهد داد. اگر روابط ایران و آمریکا تحت سیاست‌های دولت جدید بهبود یابد، می‌تواند راه را برای ورود مجدد سرمایه‌گذاران خارجی با ایجاد سرمایه‌گذاری‌های جدید در ایران تسهیل کند و فرصت‌هایی را برای توسعه اقتصادی و تبادل فناوری افزایش دهد. این تغییر به ویژه برای کسب‌وکارهای ایرانی تاثیرگذار خواهد بود چراکه می‌توانند از بهبود روابط برای ایجاد مشارکت و جذب جریان‌های سرمایه‌گذاری استفاده کنند.
از سوی دیگر تعهد به حفظ تحریم‌ها یا تشدید آنها، سرمایه‌گذاران خارجی را از سرمایه‌گذاری در ایران منصرف کرده و پتانسیل ایران را برای سرمایه‌گذاری در فضای یکپارچه اقتصادی جهانی محدود می‌کند.
اهمیت ژئوپلیتیک و دیپلماتیک سیاست خارجی ایالات متحده در قبال ایران: رویکرد هر نامزد به سیاست خارجی ایالات متحده در مورد ایران، به ویژه در مورد موضوعات مذاکرات هسته‌ای و ثبات منطقه‌ای، روابط دیپلماتیک را در مسیر خاص خود شکل خواهد داد. نامزدی که طرفدار مشارکت مجدد در مذاکرات هسته‌ای است، ممکن است یک تغییر دیپلماتیک را آغاز و مباحثی را شروع کند که می‌تواند منجر به تجدید حیات توافق هسته‌ای شود. این فرآیند احتمالا تنش‌های دیپلماتیک را کاهش می‌دهد و بستری باثبات‌تر برای ایران جهت مذاکره درباره منافع خود در مجامع بین‌المللی ایجاد می‌کند. با این حال، اگر دولت ایالات متحده به سمت مهار و بازدارندگی متمایل شود، تنش‌ها ممکن است تشدید شود و احتمالا بی‌ثباتی منطقه‌ای را تشدید کند و شانس حل‌وفصل دیپلماتیک در جبهه هسته‌ای را کاهش دهد.
موقعیت ایران در خاورمیانه: انتخابات ایالات متحده همچنین ممکن است بر موقعیت استراتژیک ایران در خاورمیانه و روابط آن با متحدان منطقه‌ای مانند روسیه و چین تاثیر بگذارد. یک دولت آمریکایی با سیاست منطقه‌ای قوی که بر ایجاد ائتلاف علیه ایران متمرکز است ممکن است تهران را به تقویت اتحاد خود با مسکو و پکن سوق دهد. این اتحادها از ایران حمایت دیپلماتیک و نظامی می‌کنند و به موازنه نفوذ ایالات متحده در منطقه کمک خواهند کرد در مقابل اگر دولت جدید رویکرد بی‌طرف‌تر یا دیپلماتیک‌تری را در اولویت قرار دهد ایران ممکن است فرصت‌هایی برای تنظیم مجدد موضع منطقه‌ای خود بیابد و به‌طور بالقوه تنش‌های منطقه‌ای را کاهش دهد و ثبات را تقویت کند.
تاثیر بر شرایط اقتصادی جهانی واکنش‌های بازار جهانی: انتخابات ایالات‌متحده احتمالا موج‌هایی در بازار جهانی ایجاد می‌کند که پیامدهایی برای اقتصاد ایران خواهد داشت. تغییرات عمده در سیاست‌های اقتصادی ایالات متحده از جمله تجارت مالیات و امور مالی بین‌المللی می‌تواند باعث نوسانات بازار شود و بر قیمت کالاها و الگوهای سرمایه‌گذاری در سراسر جهان تاثیر بگذارد برای ایران این تغییرات قابل‌توجه است زیرا تغییر در نرخ دلار آمریکا نرخ‌های بهره یا موانع تجاری می‌تواند به‌طور غیرمستقیم بر چشم‌انداز تجاری و ثبات اقتصادی کشور تاثیر بگذارد. کسب‌وکارهای ایرانی باید به سرعت با هر گونه اختلال اقتصادی جهانی ناشی از تغییرات سیاست‌های ایالات متحده سازگار شوند. قیمت نفت و بازارهای انرژی ایران به‌عنوان یک بازیگر اصلی در بخش نفت تاثیر انتخابات ایالات متحده بر سیاست‌های انرژی را به دقت زیر نظر خواهد داشت. سیاست‌های انرژی ایالات‌متحده، به ویژه سیاست‌های حاکم بر تولید نفت و مقررات زیست‌محیطی بر قیمت‌های جهانی نفت تاثیر می‌گذارد. برای ایران افزایش قیمت نفت درآمد حاصل از صادرات نفت این کشور را تقویت می‌کند درحالی‌که قیمت‌های پایین‌تر می‌تواند اقتصاد کشور را تحت فشار قرار دهد. علاوه بر این اگر دولت ایالات متحده از انرژی‌های تجدیدپذیر به جای سوخت‌های فسیلی حمایت کند، این تصمیم می‌تواند چشم‌انداز بازار جهانی انرژی را تغییر داده و به‌طور بالقوه بر تقاضای بلندمدت برای نفت ایران تاثیر بگذارد. توانایی ایران برای حفظ یک اقتصاد باثبات تا حدی به این پویایی بازار جهانی انرژی بستگی دارد.
پیامدهای بالقوه برای ایران
تحلیل سناریو پیروزی هریس: یک پیروزی بالقوه برای کامالا هریس احتمالا نشان‌دهنده ادامه رویکرد کلی دولت بایدن در قبال ایران است که شامل تلاش‌هایی برای تعامل مجدد دیپلماتیک و گشایش مشروط جهت بازبینی مجدد جنبه‌های برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است. اگر هریس در صورت پیروزی این مسیر را دنبال کند، می‌توانیم شاهد گام‌های محتاطانه در جهت رفع تحریم‌ها یا کاهش محدودیت‌های اقتصادی باشیم. درحالی‌که لغو کامل تحریم‌ها در کوتاه‌مدت بعید است کاهش تدریجی متمرکز بر بخش‌های خاص مانند کمک‌های بشردوستانه با واردات و صادرات مرتبط با انرژی می‌تواند راه‌هایی را برای بهبود اقتصادی و افزایش ظرفیت صادرات نفت به ایران ارائه دهد.
علاوه بر این دولت هریس ممکن است ابتکارات دیپلماتیک منطقه‌ای را با هدف ایجاد ثبات در خاورمیانه از جمله بازبینی روابط با ایران از طریق مذاکرات غیرمستقیم یا اقدامات اعتماد‌سازی دنبال کند. برای کسب‌وکارهای ایرانی ریاست‌جمهوری هریس می‌تواند شرایط مساعدتری را برای تجارت ایجاد و احتمالا علاقه بین‌المللی را برای سرمایه‌گذاری در بخش منابع طبیعی ایران تحریک کند.
پیروزی ترامپ: در صورت پیروزی ترامپ موضع تقابلی شدیدی در قبال ایران پیش‌بینی می‌شود. رویکرد ترامپ در دوره قبلی ریاست‌جمهوری خود بر کمپین «فشار حداکثری» که شامل تحریم‌های سنگین و تاکتیک‌های انزوا با هدف محدود کردن نفوذ ایران در خاورمیانه بود متمرکز شده بود. دولت ترامپ احتمالا این رویکرد را مجددا معرفی یا حتی تشدید می‌کند که به‌طور بالقوه بر بخش‌های کلیدی مانند صادرات نفت، معاملات مالی خارجی و روابط تجاری و واردات فناوری تاثیر می‌گذارد و منجر به چالش‌های اقتصادی بزرگ‌تری برای ایران می‌شود. براساس این سناریو کسب‌وکارهای ایرانی می‌توانند با موانع فزاینده‌ای بر سر دسترسی به بازارهای بین‌المللی و موسسات مالی مواجه شوند که توسعه کانال‌ها و شراکت‌های تجاری جایگزین را برای ایران ضروری می‌سازد. رویکرد ترامپ می‌تواند به تشدید تنش‌ها در منطقه خلیج‌فارس منجر شود و روابط دیپلماتیک ایران را پیچیده‌تر کند. صنایع ایران، به‌ویژه انرژی و امور مالی باید شیوه‌های مدیریت ریسک قوی را اتخاذ کنند و احتمالا به دنبال تنوع بخشیدن به تجارت برای کاهش تاثیر تحریم‌های تشدید شده ایالات متحده باشند.
بینش عملی برای کسب‌وکارهای ایرانی سرمایه‌گذاری و آمادگی تجاری: کسب‌وکارهای ایرانی باید با ایجاد انعطاف‌پذیری از طریق تنوع‌سازی برای نتایج بالقوه آماده شوند. در صورت پیروزی هریس ممکن است با بررسی تعامل مجدد با بازارهای اروپایی و آسیایی از کاهش احتمالی تحریم‌ها بهره ببرند. کسب‌وکارها می‌توانند ایجاد روابط تجاری در بخش‌هایی را که احتمالا از محدودیت‌های کاهش یافته سود می‌برند مانند غذا، دارو و سایر کالاهای غیرتحریمی را در اولویت قرار دهند.
از سوی دیگر پیروزی ترامپ مستلزم یک استراتژی دفاعی قوی‌تر است. شرکت‌های ایرانی ممکن است از سرمایه‌گذاری در مشارکت‌های منطقه‌ای به ویژه با کشورهای بریکس و سایر کشورهای غیرمتعهد برای جبران محدودیت‌های اعمال‌شده توسط ایالات متحده سود ببرند. تقویت روابط با اقتصادهای منطقه‌ای و نوظهور مانند اقتصاد آفریقا و آمریکای جنوبی می‌تواند راه‌های جدیدی برای تجارت و سرمایه‌گذاری جهت کاهش اتکا به بازارهای غربی فراهم کند.
تعامل دیپلماتیک
برای غلبه بر ابهامات روابط ایران و آمریکا سیاستگذاران و تجار ایرانی باید به دنبال تقویت روابط دیپلماتیک و اقتصادی با کشورهای غیرغربی باشند. تعامل با کشورهای بریکس می‌تواند در دور زدن تحریم‌های ایالات متحده موثر باشد زیرا این کشورها اغلب جایگزین‌های مالی و لجستیکی ارائه می‌دهند. این رویکرد می‌تواند شامل شراکت مشترک فرصت‌های سرمایه‌گذاری مشترک با ابتکارات اشتراک فناوری باشد که با اهداف استراتژیک اقتصادی ایران همسو است.
علاوه بر این تعمیق مشارکت با روسیه و چین می‌تواند حائل‌های اقتصادی قابل‌توجهی ایجاد کند. برای مثال طرح کمربند و راه چین، فرصت‌هایی را برای سرمایه‌گذاری زیرساختی ارائه می‌دهد. در‌حالی‌که روسیه می‌تواند از ایران در بخش‌های انرژی و فناوری حمایت کند. تلاش‌های دیپلماتیک پیشگیرانه در این زمینه‌ها صنایع ایران را قادر می‌سازد تا راه‌های تجاری و سرمایه‌گذاری قابل اعتمادی را ایجاد کنند که در برابر نوسانات سیاست ایالات متحده بدون توجه به نتیجه انتخابات مقاوم باشد.
توصیه‌های راهبردی برای ایران
برای استفاده از این احتمالات کسب‌وکارها و سیاستگذاران ایرانی باید چند قدم پیشگیرانه را در دستور کار قرار دهند:
– نظارت بر تحولات انتخابات نظارت دقیق بر به‌روزرسانی‌های انتخاباتی و گزارش‌های بالقوه سیاستی در راستای هدایت تصمیمات استراتژیک در فردای انتخابات.
– آمادگی برای تغییر سیاست ایجاد راهبردهای خوشبینانه و محافظه‌کارانه جهت رسیدگی به سطوح مختلف تحریم‌ها و اطمینان از انعطاف‌پذیری برای انطباق با گشایش دیپلماتیک با محدودیت‌های اقتصادی تشدیدشده.
– دنبال‌کردن کانال‌های تجارت و سرمایه‌گذاری جایگزین تقویت مشارکت‌های اقتصادی با کشورهای بریکس و سایر مناطق غیرمتعهد برای ایجاد حائل در برابر فشارهای احتمالی ایالات‌متحده، فراهم‌سازی مشارکت در ابتکارات تجاری منطقه‌ای و راه‌های جایگزین برای تجارت و تراکنش‌های مالی مستقل از نفوذ ایالات متحده.
سخن آخر
با نگاهی به آینده روابط ایران و آمریکا بدون توجه به نتیجه انتخابات احتمالا پیچیده باقی خواهد ماند. چالش‌های پایدار در روابط دیپلماتیک نشان می‌دهد که ایران باید به دنبال یک استراتژی اقتصادی چندوجهی باشد. اولویت دادن به مشارکت با اقتصادهای غیرغربی، سرمایه‌گذاری در صنایع محلی و بهبود روابط تجاری منطقه‌ای برای تقویت انعطاف‌پذیری اقتصادی ضروری است. درحالی‌که تغییر در رهبری ایالات متحده ممکن است رویکرد فوری نسبت به ایران را تغییر دهد، استراتژی متمرکز بر تقویت قابلیت‌های داخلی و تنوع بخشیدن به اتحادهای بین‌المللی مسیری پایدار و رو به جلو در میان عدم قطعیت‌های ژئوپلیتیکی و اقتصادی را به ایران ارائه می‌دهد.