سرکوب قیمت زغال‌سنگ، ریشه اصلی حوادث

به گفته عضو کمیسیون معادن اتاق بازرگانی ایران، ریشه تمامی مشکلات به دلیل سرکوب قیمتی صنعت زغال‌سنگ است، معمولا معادن زغال‌سنگ با مشکل تامین مالی مواجه هستند و قیمت آنها سرکوب شده که مطابق با قیمت جهانی نیست.مجید سروش درخصوص حادثه معدن زغال‌سنگ طبس به اقتصاد آنلاین گفت: با توجه به اینکه معدن زغال‌سنگ طبس یکی از معادن توانمند در حوزه زغال‌سنگ کشور بوده و بالاترین استانداردها را رعایت کرده بود، این موضوع نشان می‌دهد حتی در بهترین شرایط نیز ممکن است بداقبالی رخ دهد.
وی ادامه داد: مشاهدات اولیه نشان می‌دهد با وجود کنترل‌های اساسی انجام شده در معدن طبس، اما برخی عوامل بسیار منفی در کنار یکدیگر رخ داده و منجر به این حادثه شده است.وی افزود: نشت گاز به صورت منظم در تمامی معادن زیرزمینی اندازه‌گیری می‌شود اما برخی مواقع با حجم زیادی از گاز به شکل شناسایی نشده روبه‌رو می‌شویم که می‌تواند اثرات ناگهانی و مخربی داشته باشد؛ متاسفانه زمانی که این حادثه رخ داده کارگران زیادی در آنجا حضور داشتند.
سروش اضافه کرد: گزارش‌هایی مبنی بر عدم حضور برخی کارشناسان که پیش از این حادثه در این مجموعه فعالیت می‌کردند به دست ما رسیده، اما در مورد صحت یا عدم صحت آن نمی‌توانم اظهار نظر قطعی کنم و باید در این خصوص حقیقت‌یابی شود.
سرکوب قیمت‌ها در صنعت زغال‌سنگ
سروش توضیح داد: موضوعی که کل صنعت زغال‌سنگ کشور را تحت تاثیر قرار داده و باعث آسیب به این حوزه شده است، مواجهه فعالان زغال‌سنگ با خریدار انحصاری است. این موضوع باعث شده فعالان این حوزه با چالش‌های جدی مانند تامین مالی محدود، کاهش قیمت‌ها و عدم تناسب قیمت داخلی با قیمت جهانی مواجه شوند، در واقع وقتی تولیدکنندگان زغال‌سنگ تنها یک خریدار مشخص برای محصولات خود دارند، قدرت چانه‌زنی آنها کاهش می‌یابد و به ناچار با شرایط دیکته شده توسط خریدار
موافقت می‌کنند.وی افزود: ریشه تمامی این مشکلات به دلیل سرکوب قیمتی صنعت زغال‌سنگ است. معمولا معادن زغال‌سنگ با مشکل تامین مالی مواجه هستند و قیمت آنها سرکوب شده که مطابق با قیمت جهانی نیست.
عضو کمیسیون معادن اتاق بازرگانی ایران درخصوص چالش‌های صادراتی حوزه زغال‌سنگ گفت: در حوزه صادرات، موضوع بازگشت ارز نیمایی و از دست رفتن بخش قابل‌ توجهی از ارزش‌افزوده صادرات، به دلیل تبدیل ارز به نرخ‌های داخلی و فاصله گرفتن از نرخ‌های جهانی، صادرکنندگان این صنعت را با چالش جدی مواجه کرده است.وی اظهار کرد: معمولا یک معدن زغال‌سنگ نیازمند شرایط زمین‌شناسی و ذخایر بسیار مطلوبی است تا بتواند به فعالیت خود ادامه دهد، در حالی که بسیاری از ذخایر ما به دلیل سیاستگذاری نادرست در این حوزه، قابلیت اقتصادی شدن ندارند.عضو کمیسیون معادن اتاق بازرگانی ایران گفت: با نابسامانی وضعیت قیمت‌ها و با فشار هزینه‌ای که به حوزه زغال‌سنگ وارد می‌شود، طبیعتا فعالان این صنعت به سختی به فعالیت می‌پردازند.
این کارشناس معدنی گفت: مادامی که چنین شرایطی ادامه داشته باشد، بسیاری از معادن قادر به تامین الزامات ایمنی کافی نخواهند بود و در نتیجه احتمال وقوع اینگونه حوادث افزایش می‌یابد.
لزوم احیای شوراهای تخصصی
در بخش‌های مختلف
سروش در پاسخ به سوال اقتصاد آنلاین درخصوص ارائه راهکارهای اساسی برای بهبود وضعیت معادن زغال‌سنگ در ایران گفت: در این شرایط، تعطیلی معادن و مقصر شمردن افرادی که کمترین دفاع از خودشان را دارند اصلا مطلوب نیست، بنابراین تعیین رویه‌ای که از اتفاقات اینچنینی جلوگیری کند و با موضوعاتی مانند حادثه معدن طبس مواجه نشویم، در اولویت است.
عضو کمیسیون معادن اتاق بازرگانی ایران توضیح داد: باید حمایت از حوزه زغال‌سنگ به ویژه درخصوص قیمت فروش، نوع تسویه، صادرات محصولات و احیای شوراهای تخصصی را در دستور کار قرار دهیم چراکه در گذشته در حوزه‌های مختلف شوراهای تخصصی داشتیم که با تعامل حاکمیت و بخش خصوصی می‌توانستند تصمیمات بهتری اخذ کنند اما متاسفانه در دو دوره اخیر ملغی شده و به آنها دسترسی نداریم.وی بیان کرد: به لحاظ تئوری به استانداردهای لازم در آموزشگاه‌ها و کارگاه‌ها رسیده‌ایم و مشکلی در این خصوص نداریم اما برای بالا بردن ایمن‌سازی محیطی، چه در سطح ملی و چه جهانی لازم است وضعیت اقتصادی معدنکاران به ویژه بخش زغال‌سنگ بهبود پیدا کند؛ حتی وزارت صمت با آگاهی از شرایط سخت معدنکاران حوزه زغال‌سنگ، حداقل حقوق دولتی معادن را برای این صنعت در نظر گرفته است.
ممنوعیت واردات تجهیزات، مانعی
در برابر ایمن‌سازی معادن
عضو کمیسیون معادن اتاق بازرگانی ایران افزود: حتی اگر تمام ملزومات ایمنی را رعایت کنیم به هر حال حدی از ریسک وجود دارد و به نظر می‌رسد فاجعه معدن طبس نیز با وجود رعایت کردن تمامی استانداردها دچار بداقبالی شده است.سروش ادامه داد: متاسفانه به دلیل تحریم‌ها و شرایط سخت به وجود آمده در کشور، به بسیاری از تجهیزات با قیمت مناسب دسترسی نداشتیم که این موضوع نیز نیاز به بررسی‌های لازم دارد.
وی در پایان گفت: برخی مواقع ادعای تولید داخل در بعضی محصولات باعث ایجاد تعرفه یا ممنوعیت وارداتی می‌شود که در نهایت مصرف‌کننده داخلی با قیمت بالاتری می‌تواند تجهیزات را به دست آورده و این موضوع نیز آسیب جدی به توانایی بهره‌بردار معدن در جهت ایمن‌سازی محیط خواهد زد.
استفاده تکنولوژی کهنه در معادن کشور
به گفته رییس سازمان نظام مهندسی معدن استان زنجان، تکنولوژی استفاده شده در معادن کشور کهنه بوده و در این حوزه شاهد عقب‌ماندگی هستیم.رضا خدایی‌فرد با اشاره به حادثه رخ داده در معدن طبس و جان‌باختن تعدادی از کارگران این معدن اظهار کرد: کار در معدن دشوار است، با این حال باید پذیرفت که امکانات موجود نیز فرسوده بوده و جوابگو نیست ولی طبق قانون معادن، معادنی که بیش از ۲۵ کارگر دارند باید مسوول ایمنی داشته باشند و همه نکات ایمنی از سوی این فرد مورد تایید قرار می‌گیرد.