17 - 03 - 2020
کرونا در تعقیب و گریز با تجارت خارجی ایران
مجید سلیمیبروجنی*- شاید اگر چند ماه پیش از ایرانیان سوال میشد که آیا روزهای پایانی سالشان با این همه نگرانی و استرس گره خواهد خورد، کمتر کسی جواب مثبت میداد. اسفندماه همیشه برای مردم ایران ماه خرید، جنب و جوش و رونق بازار و بساط دستفروشها بوده است اما امسال انواع و اقسام حوادث سرنوشت دیگری را برایمان رقم زده است. کمتر از یک هفته به پایان سال باقیمانده اما نه خبری از بهار است و نه کسی دل و دماغ بازار و خرید شب عید را دارد.
اقتصاد کشور بهگونهای است که انگار چتر خاموشی بر سرش کشیدهاند، وضعیت بازارها طوری است که انگار نه انگار که شب عید در راه است. این روزها مردم حتی دل و دماغی برای بیرون آمدن از خانههایشان ندارند. همه این مصیبتها سوغات یک مهمان ناخوانده چموش و بدقلق است. کرونا ویروسی که به یکباره سر از قم درآورد و به سرعت پایش به شهرهای دیگر باز شد و شروع به قربانی گرفتن از میان هموطنانمان کرد. بحران کرونا پدیدهای مثل زلزله و حتی سیل نیست که مناطق محدود و مشخصی از کشور را دچار خود کند و سایر مناطق بتوانند با خیال راحت به زندگی عادی خود ادامه دهند. کرونا در حال حاضر بسیاری از مناطق از شمال تا جنوب و شرق تا غرب کشور را درگیر خود کرده و جدای از حوادث و مصائب دیگر است. علاوه بر اقتصاد ایران، شیوع ویروس کرونا، اقتصاد جهان را نیز تحتتاثیر منفی قرار داده و به تبع آن ایران نیز که یکی از کانونهای اصلی آن شناخته شده، دچار یک بحران و فاجعه اقتصادی شده است. جدای از رکود سنگین در بازارهای داخلی، این ویروس بر تجارت خارجی کشور به شدت سایه افکنده است. بیشتر همسایگان طی هفتههای اخیر بلافاصله اقدام به بستن مرزهای خود با ایران کردند و نتیجه این اقدام نیز چیزی جز تعلیق فعالیتهای بازرگانی و صادرات نبود. در عین حال تکثر اخبار ضد و نقیض نیز موجب افزایش سردرگمی تجار و نگرانی آنها از آینده تجارت خارجی کشور شده است. بسته شدن مرزها به جز مسائل اقتصادی، موضوعات اجتماعی را هم دربر میگیرد. این موضوع تنها ایران را دچار مشکل نکرده است بلکه تجار کشورهای همسایه که این محموله را از ایران خریداری کردهاند را نیز با مشکل مواجه کرده است.واقعیت این است که نگرانی از شیوع ویروس کرونا نهتنها فضای جامعه را ملتهب کرده بلکه نگرانیهایی را برای تجارت خارجی کشور به دنبال داشته است. قطع صادرات و حتی کاهش آن خسارت جدی به اقتصاد آن هم در هفتههای پایانی سال وارد میکند.آلودگی ایران به ویروس کرونا به طور حتم بر صنعت توریسم و هتلداری، خدمات و حضور شرکتهای ایرانی در پروژههای فنی و مهندسی کشورهای همسایه نیز تاثیر خواهد گذاشت و بخشهای خدماتی و صادراتی کشور را با چالشهای جدی مواجه خواهد کرد. در صورتی که همه کشورهای همسایه هم درگیر این ویروس شوند، اقتصاد آنها هم درگیر رکود خواهد شد و به اجبار حجم واردات آنها از ایران کاهش خواهد یافت.در این میان شاهد آن هستیم که بخش خدمات نیز به شدت تحت تاثیر کرونا قرار گرفته است. صنعت هتلداری، رستورانها، مراکز تفریحی، صنعت هوایی و حملونقل و زمینی و هر آنچه که با گردشگر مرتبط است، به شدت تحتتاثیر این ویروس قرار گرفته به طوری که در صورت تداوم وضعیت موجود، صنعت خدمات کشور چه در بخش داخلی و چه در بخش خارجی متحمل خسارتهای سنگین خواهد شد.خوشبختانه عراق به عنوان شریک مهم تجاری ایران، واردات کالاهای ایرانی را به صورت کامل ممنوع نکرده و با آزمایش گرفتن از رانندگان کامیونها و تایید سلامت آنها، اجازه ورود کامیونها به عراق را داده است. اما چگونگی گسترش این ویروس در روزهای آینده، نقش بسزایی در افزایش یا کاهش صادرات کالاهای ایرانی به کشورهای همسایه خواهد داشت. اینکه در طول روزها و هفتههای آینده چه اتفاقی بیفتد، بستگی به افزایش یا کاهش گسترش ویروس کرونا در کشور و نحوه مبارزه با آن دارد. هر اندازه که دولتمردان در کنترل و مهار این ویروس موفق باشند، شرایط برای صادرات کالاها ایدهآلتر خواهد بود.مردم و مسوولان باید بدانند چیزی که امروز تجربه میکنند و چیزی که بعدا از این روزها به خاطر میآورند متفاوت است.بودجه ۹۹ امید زیادی به صادرات غیرنفتی دارد و به طور حتم دولت حسن روحانی وظیفه جدی دارد که با یک برنامهریزی دقیق و سریع از ریزش صادرات غیرنفتی در بحران کرونا جلوگیری کند. محکمتر کردن دیوار اعتماد بین مردم و دولت و بازگرداندن آرامش به بطن جامعه و همچنین کنترل بحران از بدیهیترین وظایف دولتمردان است که در شرایط حساس کنونی امیدواریم جدیتر گرفته شود.
* کارشناس اقتصادی
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد