9 - 03 - 2020
نامه پشت نامه
با شیوع ویروس کرونا همه مجموعههای فرهنگی و هنری با دستور وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همراهی هنرمندان تعطیل شد. سالنهای تئاتر هم با شروع قرنطینه خانگی دست از کار کشیدند و تا اطلاع ثانوی تئاتر تعطیل هستند. اما این تعطیلیهای ضروری، ضرر و زیان گاه جبرانناپذیری هم برای هنرمندان و هم سالنهای خصوصی تئاتر به همراه داشته است.
اغلب تماشاخانههای خصوصی کشور استیجاری هستند و بنابراین مالکان آنها که بیشترشان خود از خانواده تئاترند، با این قطع درآمد از پرداخت اجارههای چند ده میلیونی بازماندهاند. در روزهای اخیر انجمن صنفی تماشاخانههای ایران در واکنش به این زیان مالی، نامهای برای اطلاع و درخواست همراهی به مجتبی حسینی، (معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) فرستادند و حالا شاهین چگینی (رییس این صنف) به ایلنا میگوید در حال تدوین نامهای دیگر اینبار خطاب به محمد نهاوندیان مشاور اقتصادی رییسجمهور هستند.
در نامه پیشین به نقل از ۱۶ تماشاخانه خصوصی تهران شامل «ایران تماشا، مستقل، نوفللوشاتو، مهرگان، شهرزاد، هامون، استاد مشایخی، عمارت روبرو، دیوار چهارم، همای سعادت، شانو، سپند، گندم، دا، ملک و آژمان» نوشته شده بود: «تماشاخانههای تئاتر در بخش خصوصی برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا از زمان اعلام تاکنون تعطیل بوده و پیشبینی میشود این روند حداقل تا پایان سال ادامه یابد. این تعطیلیها زیان مستقیم از لحاظ مادی به این بخش مهم از تئاتر وارد کرده که در صورت عدم برنامه مشخص به منظور جبران آن، آسیب جدی به این بخش وارد خواهد شد.»
چگینی درباره نامه جدیدی که در دست تدوین است، به ایلنا میگوید: «پیش از این نامهای خطاب به معاون هنری وزیر ارشاد نوشتیم و روز چهارشنبه به دفتر ایشان رسید که در آن به طور کامل توضیح داده بودیم که چگونه قرنطینه کرونا و تعطیلی تئاتر به ۱۶ تماشاخانه خصوصی تهران که عضو این صنف هستند، خسارت زده است. نحوه محاسبه خسارت هم بر مبنای سه شاخص بود؛ به طوری که از تماشاخانهها خواستیم به ما اعلام کنند که نخست مبلغ اجارهبهای سالنشان برای اسفند چقدر بوده، دوم اینکه جمع حقوق یک ماه پرسنل آنها چند تومان شده و همچنین بخش سوم که خیلی برایمان اهمیت داشت محاسبه درآمد حاصل نشده ناشی از لغو قرارداد با گروههای نمایشی بود. به تازگی از سالنها خواستیم که تعداد اجراهای لغو شدهشان را در اسفند بهعلاوه تعداد نفرات عضو این گروهها به ما اعلام کنند که بدانیم به واسطه لغو شدن اجراها در این یک ماه، چقدر متضرر شدهاند تا بتوانیم براساس این اطلاعات دقیق و جزئیات، نامهای را خطاب به آقای محمد نهاوندیان مشاور اقتصادی رییسجمهور تنظیم کنیم.»
رییس انجمن صنفی تماشاخانههای ایران یادآور میشود: «بند سوم که مربوط به لغو قرارداد با گروههای اجرایی است به همین مساله مرتبط میشود چرا که تعدادی از گروهها پیشاپیش مبالغی را برای اجاره سالن تئاتر به مدیران تماشاخانهها پرداخت کردند و اکنون که اجرا لغو شده سالنها باید این پول را به گروههای هنری بازگردانند اما از آنجایی که سالنهای تئاتر هم از این لغو قرارداد خسارت دیده و دچار ضرر و زیان مالی قابل توجهی شدهاند برخی از آنها از پس بازپرداخت این هزینه برنمیآیند و این شرایط به گروههای تئاتری بسیار آسیب میزند اما اگر بتوانیم حمایتهایی مالی برای تماشاخانهها جذب کنیم ضرر و زیان گروهها و همچنین سالنها تا حدی جبران میشود. بنابراین نحوه محاسبه خسارت براساس همین سه شاخص بود که بر پایه آن به رقم حدود ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان خسارت لغو اجرا در ۱۶ تماشاخانه خصوصی تهران رسیدیم.» داود نامور (مدیر عمارت نوفللوشاتو) هم به ایلنا از ضرر جبرانناپذیر خسارت تعطیلی برنامههای هنری به تماشاخانههای خصوصی میگوید و معتقد است در صورت تامین نشدن هزینهها، برخی از سالنها ورشکست میشوند و خاطرنشان میکند: «سالنهای نمایشی علاوه بر اینکه مسوولیت چند گروه را برعهده دارند، مسوولیت کارمندان نیز برعهدهشان است و هزینههای جاری ملک، آب، برق، گاز و کرایه را هم باید پرداخت کنند.»
نامور با اشاره به اینکه «نمیدانیم سال آینده چه اتفاقی میافتد به همین دلیل نمیتوانیم برنامهریزی مشخصی داشته باشیم.» تصریح میکند: «از طرف دیگر گروههای نمایشی بیاعتماد شدهاند و اجرایشان را کنسل کردهاند و اینها باعث نگرانی ما شده است. اگر تا آخر فروردین ماه وضعیت به همین منوال باشد احتمال ورشکستگی تعدادی از تماشاخانهها وجود دارد و این اتفاق برای ما هم دور از انتظار نیست. چون علاوه بر اجرا تمرین گروههای مختلف و کلاسهای آموزشی مجموعه هم کنسل شده و هیچ درآمدی نداریم.»
چگینی هم درباره این احتمال تعطیلی سالنها میگوید: «متاسفانه در روزهای اخیر تعدادی از هنرمندان واکنشهای عجیبی نسبت به ضرر و زیان تماشاخانههای خصوصی نشان دادند. شاید برخی آگاه نیستند که صحبت از بخش خصوصی و نگاه اقتصاد سیاسی حاکم بر مناسبات ماست که همه در شرایط سرمایهداری زندگی میکنیم؛ اگر منِ هنرمند دغدغهام این است که مساله زیان مالی را حل کنم باید بدانم اگر مشکل مالی تماشاخانه حل نشود ضررش به خود من هم برمیگردد. اگر دولت از سالنی که دچار ضرر و زیان شده حمایت نکند یکسری از سالنها ممکن است زورشان نرسد فعالیتشان را ادامه دهند بنابراین ممکن است تعطیل شوند؛ اتفاقا به طور عمده این هنرمندان معترض واکنششان نسبت به این سالنهای خصوصی که از نظر اقتصادی تحت فشارند نبوده چون این سالنها اغلب میزبان گروههای تئاتری دانشجو و جوان هستند و گردش مالی بالایی هم ندارند. اما همین سالنها اولین بخشی هستند که از عدم حمایت آسیبدیده و از دور خارج میشوند.»
چگینی با اشاره به سالنهایی که از نظر مالی قویتر هستند و به اعتقاد او اتفاقا نوک پیکان حمله تعدادی از هنرمندان خطاب به آنهاست، میگوید: «به ما میگویند چرا میخواهید به این سالنها که در طول سال خوب پول در آوردهاند کمک کنید؟ اما نمیدانند اگر این سالنها آسیب ببینند چه کار میکنند؟ انواع مختلف مشکل را نه حل، که به بخش ضعیفتر منتقل میکنند؛ مثل همان اتفاقی که در چند روز گذشته برای یکی از شرکتهای فروش بلیت هواپیما رخ داد و دیدیم که ۱۸۰ نفر از پرسنل خود را به دلیل ضرر و زیان اسفند ماه اخراج کرد چون یک بنگاه اقتصادی است و میخواهد مشکل زیان مالیاش را با حذف نیروی انسانی حل کند. بنابراین آسیب دوباره به جامعه برمیگردد. در مورد سالن خصوصی تئاتر هم اگر حمایتی از آن نشود، فردا روز که دوباره درش باز شود مدیر سالن از طریق گرفتن پول از همین مردم، خسارتش را جبران میکند؛ مثلا بلیت تئاتر را گرانتر کرده یا کف فروش اجراها را بالاتر میبرد. یا ممکن است از همین الان به این فکر باشد که وقتی دوباره سالن خود را باز کرد تنها سراغ نمایشهای پرفروش و با حضور چهرهها برود و دیگر کیفیت اجرا برایش اهمیتی نخواهد داشت.»
او با تاکید بر اینکه عدم حمایت از سالنها انواع آسیبهای جدیدی در پی خواهد داشت که تبعاتش دامن هنرمندان یا پرسنلشان را هم خواهد گرفت، تصریح میکند: «اگر حرف از حمایت دولت برای کمک به جبران خسارت سالنهای خصوصی میزنیم دنبال سود بیشتر یا امتیاز گرفتن از دولت نیستیم، بلکه میخواهیم جلوی آسیبهای بیشتر گرفته شود و سالنی از این چرخه حذف نشود. فکر میکنم در این زمان باید یک همگرایی اتفاق بیفتد تا هم مشکل گروههای تئاتری حل شود و هم سالنهای خصوصی.»
رییس انجمن صنفی تماشاخانههای ایران یادآور میشود که چندی پیش جلسهای هم با شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی داشتهاند و کرمی قول مساعدت برای همکاری در این زمینه و جبران خسارت وارده به سالنهای خصوصی تئاتر داده است.با ایندهمه چگینی به نکتهای مهم اشاره کرده و میگوید: «یادمان باشد بحران به وجود آمده در لحظه حل نمیشود؛ حتی اگر فرض کنیم در اردیبهشت ماه دیگر خبری از کرونا نیست، بازهم تا مخاطب اعتماد کند و از این فضای وحشتناکی که چند ماه در حال تحملش بوده، خارج شود و دوباره به سالنها برگردد و با خیال آسوده تئاتر، فیلم و موسیقی تماشا کند، مدتی زمان میبرد. چون آسیبها دامنهدار است و باید در نظر داشته باشیم به محض بازگشایی سالنها، این مشکل حل نخواهد شد. برای همین گروه و سالن باید در ماههای آتی مساعدت دو طرف نسبت به هم داشته باشند. وقتی سالنها باز شود هم گروه و هم تماشاخانه نگران مخاطب و فروش هستند بنابراین حمایتهای دولتی امری ضروری است. بنابراین باید دولت نگاهی ویژه و کارشناسی به حمایت از تئاتر در این شرایط داشته باشد چون آسیبهای این بازه زمانی دامنهدار خواهد بود و باید کاری کرد که بعدها چالشی میان سالن و گروه به وجود نیاید.»
چگینی تاکید میکند: «صددرصد مطمئن باشید اگر دولت از مجموعههای خصوصی حمایت کند آنها هم از گروههای اجرایی حمایت میکنند.»
اهدای وام در حد توانمندی اداره کل هنرهای نمایشی
مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اعلام تشکیل شورای مبارزه با کرونا در تئاتر تاکید کرد: اهدای وام به مدیران تماشاخانههای دولتی و خصوصی و تلاش برای عبور از بحران مخاطب و بازگشت به شرایط عادی و سابق؛ دو گام اصلی فعالیتهای این شورا به شمار میرود.به گفته کرمی از روز گذشته – شنبه ۱۷ اسفندماه – که این شورا به شکل رسمی فعالیت خود را آغاز کرد، در همین بازه زمانی کوتاه راهکارهای مختلفی را دنبال کرده است تا بتوانیم کمکهای خود را در حد بضاعت و توانمندیهای اداره کل هنرهای نمایشی نسبت به بدنه هنرمندان تئاتر و مدیران تماشاخانهها ارائه کنیم.
وی افزود: همچنین تلاش میکنیم در این میان آرا و نظرات هنرمندان تئاتر و مدیران تماشاخانهداران را نیز جویا شویم و درنهایت امیدواریم تا بتوانیم از طریق وامهایی که به مدیران تماشاخانهها پرداخت خواهد شد تاحدودی زیان و آسیبهای این تعطیلات را جبران کنیم.
مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره شیوه کمکهای مالی این اداره کل به مدیران تماشاخانهها یادآور شد: تلاش داریم تا در حد اعتبار اداره کل؛ کمکهای خود را به مدیران تماشاخانهها برای جلوگیری از آسیبها و ضررهای هرچه بیشتر برسانیم.
تلاش میکنیم اعتباری برای سال آینده پیشبینی کنیم و امیدواریم باتوجه به تنگناهای مالی بتوانیم برای سال آینده بخشی از بودجه تئاتر را در حوزه کمک به مدیران تماشاخانهها که به سبب تعطیلی فعالیتهای فرهنگی هنری طی ماه اسفندماه به دلیل شیوع ویروس کرونا متضرر شدهاند جبران کنیم.
پیشبینی بودجه حمایتی در سال آینده از بودجه کل تئاتر هم کمک میگیریم
این نمایشنامهنویس و کارگردان تئاتر با بیان آنکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت امور هنری نیز برای برطرف ساختن آسیبها و زیانهای گروههای نمایشی و مدیران تماشاخانههای دولتی و خصوصی به سبب تعطیلی فعالیتهای فرهنگی پای کار آمدهاند و طرحها و پیشنهادهایی نیز مطرح شده است یادآور شد: مساله مهم آن است که نباید فراموش کنیم اعتبار سال جاری به پایان رسیده و در بودجه امسال به دلیل غیرقابل پیشبینی بودن این اتفاق اعتباری برای حمایت در نظر گرفته نشده است. اما تلاش داریم در بودجه سال ۹۹ برای کمک به هنرمندان خانواده تئاتر و مدیران تماشاخانهها اعتباری ویژه را در نظر بگیریم.
مساله دیگر آن است که نباید فراموش کنیم سقف بودجه حمایتی تئاتر در کشور ما طی دو ساله اخیر تغییری نکرده و عدد آن نیز مبلغ حدود چهار میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان است و بناست در سراسر کشور توزیع شود.
به همین مناسبت این شکل و شیوه اعتباری برای حمایت از گروهها نمیتواند عدد قابلتوجهی به شمار آید؛ هرچند که تلاش داریم برای برطرف ساختن تمامی آسیبها و زیانهای مالی هنرمندان و مدیران تماشاخانههای دولتی و خصوصی در کنار بودجه اعتباری و کمک هزینههای تئاتری، سهمی از بودجه کلی تئاتر در سال آینده را به این مورد اختصاص دهیم.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد