27 - 02 - 2020
ضرورت پیروی از قوانین بازار سرمایه به زبان ساده
یک کارشناس حقوقی بازار سرمایه گفت: «از آنجایی که در بازار متشکلی مانند بورس، همه تابع مقررات معینی هستند و سازوکارها از پیش تعیین شده، فعالیت خارج از این ساختارها ممکن است سبب شود شما نتوانید مورد حمایت جدی قانون قرار بگیرید.»
کارشناس حقوقی بازار سرمایه در خصوص لزوم پیروی از قوانین بازار سرمایه به سنا گفت: همانطور که برای هر فعالیت اقتصادی و فراتر از آن فعالیتهای روزمره خود تابع قوانین و مقرراتی هستید، فعالیت در بازار سرمایه نیز تابع قوانین و مقررات خاصی است که رعایت نکردن این قوانین میتواند مشکلات و تبعات جدی به همراه داشته باشد. وی بازار سرمایه را محلی برای انجام دادوستد دانست که افراد مختلف در آن فعالیت میکنند و افزود: شما به عنوان یک سرمایهگذار بالقوه در بازار سرمایه مایل به خرید داراییهای اقتصادی یا فروش داراییهایی هستید که قبلا از همین بازار تهیه کردید، پس مانند هر بازار دیگری در بازار سرمایه نیز شما به دنبال خرید و فروش هستید، اما این خرید و فروش با معاملاتی که در بازارهای عادی انجام میشود متفاوت است، به طوری که در بازار سرمایه دخالت مستقیم شما در بازار امکانپذیر نیست و شما از یک واسطه مالی تحت عنوان کارگزار بورس استفاده میکنید.
متولیان بازار
واشقانی اضافه کرد: علاوه بر این در بازار سرمایه با نهادی درگیر هستید که وظیفه تسویه را انجام میدهد، پایاپای و تسویه در بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس ایران و بورس انرژی و اوراق مبتنی بر کالای بورس کالا در شرکتی به نام شرکت سپردهگذاری مرکزی (سمات) انجام میشود. بر این اساس ورود به بازار سرمایه نیازمند درگیری و ارتباط با نهادهایی است که در معاملات و مبادلات روزمره ما دخالتی ندارند.
واشقانی بیان کرد: بازار سرمایه ایران سابقه ۵۰ ساله دارد اما آنچه که امروز در بازار سرمایه با آن سروکار داریم ساخته و تولید شده قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۴ است به این معنی که بورس با قوانین کنونی خود از حدود ۱۴ سال پیش ایجاد شده و ساختارهایی که با آن سروکار داریم زاییده قوانین نسبتا تازهای است.
وی مهمترین نکته در خصوص بورس و بازار سرمایه را «معاملات» عنوان کرد و گفت: معاملاتی که در بازار سرمایه جریان دارد، تابع مقرراتی است که توسط «شورای عالی بورس» در مورد هر کدام از چهار بورس کشور، تصویب و اجرا میشود. زیر نظر این شورا، تشکیلات دیگری به نام «سازمان بورس و اوراق بهادار» وجود دارد که به عنوان نهاد متولی و سیاستگذار در مقام سیاستهای جزئیتر فعالیت میکند.
شرکت کارگزاری چیست
واشقانی ادامه داد: شاید شما به عنوان یک سرمایهگذار، ارتباط زیادی با سبدگردانها، شرکتهای مشاور سرمایهگذاری و تامین سرمایهها نداشته باشید و ارتباطتان با بورسها، شرکت سپردهگذاری و سایر بخشهای بازار سرمایه نیز همواره از چارچوب و کانال یک شرکت «کارگزاری» انجام شود. شرکت کارگزاری جایی است که شما به عنوان یک مشتری، احراز هویت شده و درخواستهای خرید و فروشتان را به آن شرکت ارائه میدهید، در واقع، وجوه را به حساب آن شرکت واریز کرده و در نهایت عایدی و درآمدهای احتمالی خود (از بازار سرمایه) را از آن شرکت دریافت میکنید. این حقوقدان افزود: نهاد دومی که در بازار سرمایه میتوانید با آن سروکار داشته باشید، ناشران بورسی هستند. ممکن است شما به واسطه شرکت در مجامعِ آن ناشران بورسی یا به واسطه تعلق سود به اوراق منتشر شده توسط آن ناشران با آنها سروکار داشته باشید.
همیشه همه چیز بر وفق مراد نیست
وی تاکید کرد: نکته مهم دیگر در خصوص بازار سرمایه و قوانین حاکم بر آن است که در نظر داشته باشید همواره همه چیز بر وفق مراد پیش نمیرود بلکه گاهی اوقات به واسطه اتفاقات مختلفی که ممکن است در بازار سرمایه روی دهد، بین شما به عنوان سرمایهگذار و نهادهای فعال در بازار سرمایه اختلافاتی پیش میآید. شاید متداولترین این اختلافات، مسائلی باشد که بر اثر «معاملات» روی میدهند، یعنی شما به عنوان مشتری مدعی هستید که کارگزاری دستور شما را به درستی انجام نداده و مطابق دستور شما رفتار نکرده است یا اینکه در اجرای دستورات شما مرتکب تخلفاتی شده است. ممکن است حتی کارگزاری علیه شما مدعی باشد که شما بدهی خود را به کارگزار پرداخت نکردهاید. در واقع به واسطه قراردادهای اعتباری یا به واسطه خرید و فروشهایی که به نام شما انجام شده، شما به شرکت کارگزاری بدهکار شده و آن را پرداخت نکنید.
واشقانی توضیح داد: اختلاف دیگری که ممکن است در بازار سرمایه رخ دهد، اختلافی است که بر سر «پرداخت سود» پیش میآید. در واقع شما مدعی هستید که به واسطه اوراق بهادار در تاریخ معینی مستحق دریافت سودهای تقسیمشده یا ازپیش اعلامشده هستید، اما ناشر اوراق بهادار در پرداخت سود به شما تخلف کرده و سود را به موقع به شما پرداخت نکرده است یا اینکه اساسا منکر تحقق سود به شماست.
مدیر حقوقی سابق کانون کارگزاران رسیدگی به اختلافات بازار سرمایه را در چارچوبی خارج از دایره دادگاههای عمومی رسیدگی دانست و افزود: برخلاف سایر موارد که شما برای حل اختلافات خود باید به دستگاه قضایی مراجعه کنید، در بازار سرمایه فرآیند رسیدگی به اختلافات مستقل از تشکیلات قضایی است و در خود بازار سرمایه به اختلافات بین شما و فعالان دیگر بازار سرمایه رسیدگی میشود.
فرآیند رسیدگی به اختلافات در بازار سرمایه
وی فرآیند رسیدگی به اختلافات در بازار سرمایه را دومرحلهای عنوان کرد و گفت: در مرحله نخست باید به یکی از کانونهای کارگزاران یا کانونهای نهادهای سرمایهگذاری مراجعه کرده و با پر کردن فرم مربوط به آن، درخواست کنید آن اختلاف در کمیته سازش کانون مربوطه رسیدگی شود و اگر طرف مقابل، رضایت شما را حاصل نکرد، باید به هیاتمدیره مستقر در سازمان بورس مراجعه کنید و طی فرآیند دادرسی، در نهایت داورانی که منتخب شورایعالی بورس هستند و یک نفر قاضی به انتخاب رییس قوه قضاییه هم در بین آنها حضور دارد، به اختلاف شما رسیدگی کرده و رای قطعی در خصوص پروند شما صادر میکنند.
واشقانی در ادامه گفت: از طرف دیگر ممکن است مجددا بین شما و فعالان بازار سرمایه اختلافی با جنبه مجرمانه روی دهد، به طور مثال شما مدعی باشید که مدیران شرکت در نگهداری اموال شرکت مرتکب تقصیر شدهاند و از منابع و اموال شرکتی که شما سهامدار آن هستید به نفع خود و در راستای منافع شخصی خود استفاده کردهاند. بر این اساس به آن دسته از اختلافات و عدم توافقهایی که بین شما و طرف مقابل وجود دارد و ممکن است جنبه مجرمانه داشته باشد دادگاههای عمومی دادگستری رسیدگی میکنند.
از فعالان بدون مجوز تبعیت نکنید
وی توجه به نکاتی را در بازار سرمایه ضروری دانست و افزود: بازار سرمایه یک بازار متشکل است. در واقع بازاری نیست که هر کسی با هر روش و کیفیتی که دلش بخواهد در آن فعالیت کند. رعایت قوانین و مقررات این بازار برای تمامی فعالان بازار سرمایه ضروری است. از طرف دیگر تنها افرادی میتوانند در بازار سرمایه به شما خدمت کنند که دارای مجوز از سازمان بورس باشند. بنابراین کارگزاران، ناشران بورسی و مشاوران سرمایهگذاری و سبدگردانها همه باید دارای مجوز و تاییدیه فنی از سازمان بورس باشند.
این حقوقدان تصریح کرد: مطابق قوانین و مقررات، اشخاص حقیقی دارای مجوز سبدگردانی، کارگزاری و مشاور سرمایهگذاری نیستند. مطابق قوانین کنونی تنها شرکتها میتوانند این خدمات را ارائه کنند. همچنین ارائه اطلاعات در بازار سرمایه به شکل رسمی در چارچوبهای مقرر انجام میشود.
اطلاعات واقعی فقط در سامانه کدال وجود دارد
واشقانی تاکید کرد: ناشران باید اطلاعات خود را در مورد فعالیتهای آینده یک سهم از طریق سامانه کدال منتشر کنند. یک ناشر اگر اطلاعاتی خلاف واقعیت در سامانه کدال منتشر کند، شما میتوانید با مراجعه به آن ناشر به دلیل انتشار اطلاعات غیرواقعی مدعی شوید، اما اگر به واسطه شایعاتی که از کانالهای غیررسمی یا غیرمجاز تصمیمگیری کنید، امکان مراجعه و پیگیری حقوق تضییعشده خود نخواهید داشت.
حمایت قانونی در بستر فعالیتهای قانونی انجام میشود
وی در پایان گفت: سامانهها و پایگاههای اطلاعاتی که دامنه آنها در ایران ثبت نشده، فاقد نمادهای مربوطه هستند که اطمینان دهند مرتبط با شرکتهای کارگزاری هستند. حسابهای بانکی که توسط شرکتهای کارگزاری اعلام نشدهاند و به نام اشخاص هستند و کانالهای تلگرامی که فاقد مجوز مشاور سرمایهگذاری هستند نیز همگی از مصادیق رفتارهای خارج از چارچوبهای مقرراتی هستند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد