10 - 02 - 2020
ناتوانی در توسعه بازار صادراتی
گروه بازرگانی- از زمان اجرای توافقنامه اوراسیا تاکنون حجم تجارت خارجی با این اتحادیه از مرز یک میلیارد دلار گذشته است اما با وجود اینکه به تعبیر برخی از کارشناسان این منطقه بهشت صادرات کالاست، ایران به دلایلی همچون فراهم نبودن زیرساختهای لجستیکی و همچنین نقص در کیفیت و استاندارد کالاهای صادراتی نتوانسته عملکرد قابل توجهی در زمینه صادرات به اوراسیا داشته باشد. این در حالی است که چشمانداز بسیار خوبی برای اوراسیا دیده میشود، به خصوص اینکه برخی کشورها مانند هند مذاکراتی برای پیوستن به این اتحادیه آغاز کرده و پیشبینی شده این کشور در آینده اقتصاد دنیا (سال ۲۰۲۵) تبدیل به کشور دوم اقتصاد دنیا پس از چین شود. با این حال در شرایط فعلی تنها حدود سه درصد صادرات غیرنفتی ایران تحت پوشش چند توافقنامه انجام میشود و عملکرد صادراتی ایران پس از موافقتنامه با اوراسیا نیز رضایتبخش نبوده است که در این خصوص میتوان به پراکنده تولید کردن و فقدان سازماندهی مناسب در حوزه صادرات محصولات کشاورزی به این کشورها اشاره کرد. موضوعاتی که میتواند در نهایت فرصت طلایی صادرات به اوراسیا را نیز همچون دیگر فرصتهای از دست رفته ایران، به رقبا واگذار کند.
در تعیین قیمت شکستخورده هستیم
بر همین اساس دستیار وزیر نیرو در کمیسیون دائمی همکاری ایران و روسیه گفت: روسیه تنها ۲۰ میلیارد دلار محصولات کشاورزی شامل ۵۳۰ میلیون دلار سیب و ۱۴۰ میلیون دلار خیار وارد میکند اما پراکنده تولید کردن و فقدان سازماندهی مناسب باعث شده نتوانیم صادرات محصولات کشاورزی مناسبی به این کشور داشته باشیم.
داوود میرزاخانی با اشاره به اهمیت جایگاه روسیه در توافقنامه اوراسیا اظهار کرد: روسیه به لحاظ سهم مساحت، جمعیت و تولید ناخالص داخلی بین پنج کشور عضو توافقنامه سرآمد است. تا آنجا که از ۸۶۶ میلیارد دلار حجم تجارت اوراسیا، سهم روسیه در صادرات ۴۹۹ میلیارد دلار در و در واردات ۲۳۸ میلیارد دلار است.وی ادامه داد: سهم صادرات روسیه از تجارت با ایران ۶۸ درصد و سهم واردات آن از ایران نیز ۵۸ درصد است. در مجموع روسیه بیش از ۸۰ درصد اقتصاد کشورهای اوراسیا را شامل میشود و باید به این بازار نگاه ویژهای داشته باشیم.
میرزاخانی با بیان اینکه بازار روسیه ۲۵۰ میلیارد دلار واردات دارد، تصریح کرد: با این حال نهتنها در تعیین قیمت شکستخورده هستیم بلکه در گرفتن سهم از این بازار تاکنون برعکس ترکیه ناتوان بودهایم. زمانی که روسیه با آمریکا و اروپا دچار مشکل شدند ترکیه توانست از این فرصت استفاده کند اما زمان مشکلدار شدنش با ترکیه ما نتوانستیم از این فرصت استفاده کنیم.
تجربه ناموفق
دستیار وزیر نیرو در کمیسیون دائمی همکاری ایران و روسیه با اشاره به پتانسیلهای این کشور گفت: روسیه حدود ۲۰ تا ۲۵ میلیارد دلار دارو وارد میکند، در حالی که ما ۹۰ درصد داروها را خودمان تولید میکنیم اما نتوانستیم سهمی از صادرات این محصول به روسیه داشته باشیم.به گفته ویریال نمیتوانیم ورود مستقیم دارو به روسیه داشته باشیم مگر اینکه بخشی از تولید را در همان کشور انجام دهیم.میرزاخانی با بیان اینکه روسیه پنج میلیارد دلار واردات محصولات لبنی دارد، افزود: خوشبختانه بعد از امضای پروتکل قرنطینه دامی توانستیم برای پنج شرکت لبنیاتی مجوز صادرات محصولات لبنی بگیریم و اکنون ۴۰ شرکت مجوز صادرات محصولات لبنی و آبزی به روسیه را دارند.وی همچنین با اشاره به ورود سالانه ۵۰ میلیون متر مربع کاشی و سرامیک توسط روسیه گفت: ایران تجربه ناموفقی در این زمینه داشته است و کیفیت محصولات صادراتی به این کشور همان بود که به عراق میفرستادیم. این در حالی است که رعایت استانداردهای روسیه بسیار مهم است اما اینگونه نیست که نتوانیم وارد این بازار شویم. به گفته میرزاخانی همچنین روسیه واردات شش میلیارد دلاری کیف و کفش انجام میدهد که سهم ایران از این بازار ۱۴۰ هزار دلار است.
صادرات کالای بیکیفیت
عضو کمیته دائمی اتاقهای بازرگانی اوراسیا نیز در این خصوص اظهار کرد: بازار اوراسیا فرصت طلایی برای اقتصاد ایران است ولی به دلیل عدم توجه صادرکنندهها به کیفیت و استاندارد کالا این فرصت را از دست خواهیم داد.
یوسف حسینی با اشاره به اینکه بزرگترین مشکل صادرکنندگان به کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا سیستم لجستیک ایران است، گفت: ما نباید فرصتهای صادراتی خود را به دلیل کیفیت نامناسب کالا از دست بدهیم بلکه باید به این فرصت در سطح ملی توجه شود نه به شیوه فرصتطلبانه.
وی با تاکید بر اینکه نباید تاجر ایرانی اعتبار کالای خود را ارزان بفروشد، بیان کرد: نتیجه این رفتار غیرحرفهای، از دست دادن بازارهای منطقه است. ما اگر این فرصت را از دست بدهیم حتما به ضرر کل کشور خواهد بود و به نظر میرسد که چنین خواهد بود.
وی دلیل این مساله را عدم توجه صادرکنندههای ایرانی به کیفیت کالای صادر شده خود میداند؛ مشکلی که هیچکس پاسخگو نیست.
لنگه دمپایی در کیسه پسته!
حسینی در این خصوص گفت: باید بخش خصوصی خود در برندسازی محصول خود کوشا باشد، بخش دولتی نمیتواند در این مسیر برای ما همیار خوبی باشد. بخش خصوصی در حق کار خود خیانت نمیکند، چون زندگیاش از این مسیر میگذرد ولی تاوان خطای بخش دولتی را باید خود دولت بپردازد نه خود فرد.به گفته حسینی، باید دولت با کمک بخش خصوصی بتواند مشکلات حوزه اوراسیا را برطرف کند وگرنه ما این بازار را باختهایم.
وی افزود: ما در پسته حرف اول دنیا را میزنیم ولی اخیرا در کیسه پسته لنگه دمپایی دیده شده است. یا چرا باید ساعت ۱۰ نصف شب کارشناس استاندارد برای تایید استاندارد کالا به خانه من مراجعه کند؟ آن هم نه برای نمونهبرداری بلکه برای امضای نهایی. آیا با این وضعیت میتوان مشکلات حوزه استاندارد را برطرف کرد؟ هرگز این اتفاق نمیافتد.
حسینی در مورد مشکلات لجستیکی نیز گفت: باری که من از مسیر کشتی به روسیه فرستادهام حدود ۴۲ روز معطل مانده است؛ بار ۲۲۰ تنی که از طریق قطار ترانزیت شده در گرگان ۱۷ روز معطل مانده، ترکمن واگن نمیدهد و مسوول ایرانی آن اهل مشهد است و اولویت با بار مشهدیهاست.
وی ادامه داد: راه نهایی ما ترانزیت بار با کامیون است. در مرز آذربایجان یک هفته ماشین معطل میماند و همه اینها هزینه اضافه بر صادرکننده است. این در حالی است که در آن مسیر کیفیت بار واقعا پایین میآید. در مرز آذربایجان کلیه بارها را سیخ میزنند به این معنی که اگر این کالایی مثل فرش ماشینی باشد حتما سوراخ میشود.
عضو اتاق بازرگانی با بیان اینکه کنترل کردن به معنی معطل کردن بار صادرکننده و تخریب کیفیت کالا نیست، افزود: باید این مشکلات برطرف شود که در این خصوص گذاشتن دستگاه x-ray در گمرک میتواند کمک کند تا بارهای صادر شده در داخل ایران به دقت کنترل کیفیت شود.
سهم سه درصدی از توافقنامههای تجاری
مشاور امور بینالمللی سازمان توسعه تجارت نیز با بیان اینکه ایران تاکنون در عقد توافقها کامیابی نداشته است، گفت: تنها حدود سه درصد صادرات غیرنفتی ایران تحت پوشش چند توافقنامه انجام میشود.میرهادی سیدی اظهار کرد: ۷۲ درصد صادرات ترکیه و ۶۷ درصد صادرات هند تحت توافقهای تجاری انجام میشود و میانگین جهانی این عدد ۵۰ درصد است، یعنی نصف تجارت جهان تحت توافقهای تجاری است. وی با بیان اینکه در این حوزه شکافی با جهان داریم، تاکید کرد: باید توافقنامه اوراسیا را مغتنم شماریم.
سیدی با اشاره به تغییرات اقتصادی در سه دهه اخیر افزود: ضرورت دارد اقتصاد داخلی با اقتصاد کشورهای دیگر همکاری داشته باشد اما ایران به دلیل تحریمها و تغییرات داخلی نتوانسته در این زمینه موفق باشد.مشاور امور بینالمللی سازمان توسعه تجارت خاطرنشان کرد: توافقهایی مانند اوراسیا به خصوص وقتی کشوری تحت هدف تحریمها قرار دارد، بسیار ضروری است.وی ادامه داد: ربع قرن است که میخواهیم عضو سازمان تجارت جهانی باشیم تا سهل و آسان با یکدیگر کار کنیم و با ۱۶۴ کشور عضو WTO هماهنگ شویم.
سیدی با اشاره به انواع توافقهای تجاری گفت: عالیترین سطح این توافقها همان است که اتحادیه اروپا دارد. خود اوراسیا در دستهبندی سوم یعنی اتحادیه گمرکی است و پنج کشوری که عضو اتحادیه اوراسیا هستند، بین خودشان تعرفه را از بین برده و به یک قلمرو گمرکی واحد تبدیل شدهاند و همچنین با جهان خارج تعرفه مشترک دارند.
سیدی حذف موانع غیرتعرفهای، انضباط تجاری، بهبود فرصتهای سرمایهگذاری و کسب تجارب دیگر کشورها را مهمترین اهداف موافقتنامه اوراسیا دانست و گفت: از فعالان تجاری میخواهیم نگاه بلندمدت به اوراسیا داشته باشند. اینجا بازاری نیست که تنها به صادرات دو کانتینر اکتفا کنیم بلکه اگر ورود اصولی به آن داشته باشیم تضمین صادرات بسیاری از اقلام خواهد بود چرا که حجم نیاز این بازار بسیار بالاست.
به گفته وی، اگر تمام پرتقال ایران به روسیه صادر شود، تنها ۲۰ درصد نیاز وارداتی پرتقال روسیه را تامین میکند و به همین دلیل باید نگاه سنجیده به این بازار داشت.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد