23 - 06 - 2022
دو قرن انتظار برای خانهدارشدن
گروه مسکن- خرید مسکن برای بخشی از مردم به یک رویای دستنیافتنی تبدیل شده است. در پایان دولت حسن روحانی شاخص دسترسی به مسکن برای ضعیفترین دهک جامعه به ۱۷۸ سال رسید. دهک دوم نیز وضعیت چندان متفاوتی نداشتند؛ مدت زمان انتظار برای خریدن خانه برای آنها به ۱۰۱ سال رسید. دهک سوم نیز در این شاخص وضعیت نامناسبی دارد و با صاحبخانه شدن حدود ۸۰ سال فاصله دارد. این در حالی است که طول دوره انتظار مطلوب برای این سه دهک ۲۵ سال است. از آنجایی که دهکهای اول تا سوم جامعه به کلی از خرید مسکن ناامید شدهاند، چارهای جز اجاره برای آنها نمیماند. این روزها مساله رشد شدید اجارهبهای مسکن نقل محافل شده و دولت نیز برای حل این مساله، طرحی را در شورای سران قوا تصویب کرد که بر اساس آن تقریبا تمامی قراردادهای اجاره به طور خودکار مشمول تمدید با حداکثر رشد ۲۵ درصدی اجارهبها میشوند.
موافقت مجلس با کلیات طرح دوفوریتی کنترل و ساماندهی اجارهبهای مسکن
به تازگی نمایندگان مجلس شورای اسلامی با کلیات طرح دوفوریتی کنترل و ساماندهی بازار اجارهبهای مسکن موافقت کردند.
روز اول تیرماه در صحن علنی مجلس، نمایندگان مجلس شورای اسلامی با کلیات طرح دوفوریتی کنترل و ساماندهی اجارهبهای املاک مسکونی موافقت کردند. کلیات طرح دوفوریتی کنترل و ساماندهی اجارهبهای املاک مسکونی با ۱۱۴ رای موافق، ۹۷ رای مخالف و ۵ رای ممتنع از مجموع ۲۲۴ رای به تصویب رسید.
به گفته قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی مقرر شده تا جزئیات طرح در کمیسیون عمران مجلس بررسی و نتیجه بررسیها برای تصمیمگیری مجدد به صحن علنی بیاید.
علی خضریان به عنوان پیشنهاددهنده طرح مذکور گفت: یکی از موضوعات مهمی که در شهرهای بزرگ بهویژه کلانشهر تهران به یک مساله اصلی برای مردم تبدیل شده است و لازم است مجلس نسبت به آن اقدام عاجل انجام دهد، موضوع کنترل اجارهبهای مسکن است.
او ادامه داد: البته این موضوع یکی از موضوعاتی است که اگر امروز تبدیل به معضل شده است، ناشی از نساختنها و کمکاریهایی است که طی ۹ سال گذشته در حوزه انبوهسازی مسکن توسط وزارت راهوشهرسازی ایجاد شده است، کما اینکه وقتی وزیر راه دولت قبل مسکن مهر را مزخرف میدانست و هیچ طرحی را هم بهعنوان جایگزین ارائه نداد تا جایی که کشور در حوزه عرضه دچار اختلال شد، امروز حتما در حوزه تقاضا این وضعیت را مشاهده میکنیم.
نماینده تهران در مجلس تصریح کرد: یکی از نکاتی که حتما باید کنار این طرح در مجلس مورد توجه جدی قرار گیرد، عمل به وعدههای دولت توسط وزارت راهوشهرسازی است، موضوعی که همچنان بعد از گذشت یک سال محقق نشده است و حتما لازم است وزیر راهوشهرسازی در کمیسیون عمران گزارش دقیقی در این حوزه ارائه دهد.
خضریان با اشاره به یکی دیگر از مواردی که در این طرح مورد توجه قرار گرفته است، افزود: ما با یک ظرفیت بالایی در حوزه مشاورین املاک در کشور مواجهایم که گرانکننده مسکن و اجارهبها در کشور هستند، به این دلیل که سود آنها در افزایش قیمت در این حوزه قرار داده شده است، بنابراین ما در این طرح بهدنبال این هستیم که این دو را مجزا کنیم، بهطوری که به تعداد قراردادهای نوشتهشده به آنها سود تعلق گیرد، یعنی مشاورین املاک تنها در ماه بهدنبال انعقاد دو قرارداد نباشند، بلکه تعداد بالای قرارداد آنها را به سود برساند، ضمن اینکه تحرک آنها را نیز افزایش دهد و تلاش کنند با قیمت پایین عرضه و تقاضا را به هم متصل کنند.
طول دوره انتظار برای خرید مسکن به بیش از ۱۰۰ سال رسیده است
بازار مسکن از جمله بازارهایی بود که مرداد ۱۴۰۰ در وضعیت بحرانی بود. رشد شدید قیمت و اجارهبها، تامین سرپناه برای مردم را بسیار سخت کرده بود. بحرانی که سالها با سوءمدیریت دولت گذشته ایجاد شده، به سادگی حلشدنی نیست و هنوز گریبان مردم را گرفته است.
دولت ابراهیم رییسی پس از آغاز به کار از اجرایی کردن طرح نهضت ملی و ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی سخن گفت. اما این موضوع هم منجر به آرامش و ثبات بازار مسکن نشد.
رشد شدید قیمتها اما تنها چالش به ارث رسیده از دولت قبل در بازار مسکن نبود. افت شدید قدرت خرید مردم، بحران دیگری بود که از دولت گذشته به ارث رسید. رشد شدید قیمت مسکن در کنار افت شدید قدرت خرید مردم، طول دوره انتظار برای تامین مسکن را به بیش از یک قرن رساند.
یکی از شاخصهایی که برای سنجش قدرت خرید مسکن در جوامع مختلف استفاده میشود، شاخص توانپذیری مسکن یا طول دوره انتظار برای خرید مسکن است. به بیان دقیقتر مدت زمانی که طول میکشد تا خانوار با کل یا بخشی از پسانداز خود، یک واحد مسکونی ۷۵ متری خریداری کنند.
آمارهای رسمی نشان میدهد این شاخص در پایان دولت گذشته برای برخی دهکهای درآمدی به بیش از ۱۰۰ سال رسیده است. یعنی برای برخی دهکهای درآمدی بیش از یک قرن طول میکشد تا بتوانند با پسانداز خود، صاحبخانه شوند. بررسیها نشان میدهد در پایان مدیریت دولت گذشته، مدت زمان انتظار فقیرترین دهک جامعه برای صاحبخانه شدن در سال ۱۴۰۰ معادل ۱۷۸ سال یعنی چیزی حدود دو قرن بوده است.
این شاخص همچنین برای دهک دوم نیز از مرز یک قرن گذشته و به عدد ۱۰۱ سال رسیده است. این یعنی خرید مسکن برای این دو دهک مطلقا غیرممکن شده است. دهک سوم نیز در این شاخص وضعیت مناسبی ندارد و با صاحبخانه شدن حدود ۸۰ سال فاصله دارد. این در حالی است که طول دوره انتظار مطلوب برای این سه دهک ۲۵ سال است. فاصله بسیار زیاد این سه دهک از وضع مطلوب، وضع بحرانی مردم به ویژه دهکهای پایین در تامین سرپناه را نشان میدهد.
دهک دهم نیز از استانداردها فاصله دارد
وضع دهکهای میانی هم در طول دوره انتظار خرید مسکن مطلوب نیست. آمارها نشان میدهد دهکهای میانی تا اواخر عمر باید منتظر صاحبخانه شدن بمانند. نمودارهای زیر طول دوره انتظار دهکهای چهارم تا دهم برای خرید یک واحد مسکونی ۷۵ متری را نشان میدهد. نکته عجیب دیگر، فاصله دهک دهم یعنی ثروتمندترین دهک جامعه از وضع مطلوب در این شاخص است. طبق آمارها دهک دهم برای صاحبخانه شدن نیازمند ۱۵ سال پسانداز هستند در حالی که رقم مطلوب برای این دهک ۱۰ سال است. این وضعیت نشاندهنده گسترش دامنه فقر در جامعه است تا جایی که بخشی از دهک بالای جامعه نیز از استاندارد تعیین شده در این شاخص فاصله دارد.
لزوم حل بحران مسکن
هشت سال درجا زدن اقتصاد کشور با وجود رشد جمعیت، درآمد سرانه را به شدت کاهش داده که به معنای رشد فقر در جامعه و کاهش قدرت خرید مردم است.
کاهش قدرت خرید مردم از یک سو و رشد شدید قیمت مسکن از سوی دیگر، خرید و حتی اجاره سرپناه برای بخشی از مردم را عملا غیرممکن کرده است.
طول دوره انتظار بیش از ۱۰۰ سال دو دهک جامعه برای خرید مسکن، عمق بحران سوءمدیریت دولت قبل در مدیریت و ساماندهی بازار مسکن را به وضوح نشان میدهد. در چنین شرایطی دولت سیزدهم میباید حل این بحران را از همه مسیرها پیگیری کند.
رونق ساخت مسکن، اعمال نظارت هرچه بیشتر بر بازار مسکن به منظور پالایش بازار از دلالان و تقاضاهای سوداگرانه، اعمال مالیاتهای تنظیمی برای تبدیل مسکن به کالایی صرفا مصرفی و نه سرمایهای و… از مهمترین محورهایی است که میتوان برای حل این بحران به کار برد.
دولت قبل در مدت زمان ۸ سال که سکان مدیریت کشور را در اختیار داشت، نهتنها اقدامی برای حل مشکل مسکن نکرد حتی وظیفه قانونی خود را کنار گذاشت که طرحی همچون مسکن مهر را نیز تکمیل نکرد که امروز همچنین واحدهای مورد بهرهبرداری قرار نگرفته مسکن مهر را شاهد هستیم.
دولت قبل به نساختن مسکن افتخار میکرد که حاصل آن را امروز جوانان و مستأجران در زندگی خود میبینند و بخش اعظمی از مشکلات امروز بازار مسکن و بهخصوص اجاره به دلیل سیاستهای دولت قبل است.
سیاستهایی که حاشیهنشینی را بیشتر کرد و حتی قشر متوسط جامعه را با بحران مسکن مواجه کرده است.
دولت سیزدهم نیز که یکی از شعارهای خود را حل مشکل مسکن اعلام کرده بود، هنوز قدم قاطعی برای تحقق این وعده برنداشته است. با توجه به شرایط نابسامان بازار مسکن کشور، ضرورت تدوین برنامهای با قابلیت اجرایی، مدون و منظم توسط مسوولان بیش از پیش حس میشود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد