15 - 12 - 2019
چالش برگزیت
گروه جهان- همزمان با آغاز به کار بوریس جانسون به عنوان رهبر حزب محافظهکار و نخستوزیر بریتانیا، حزب او درگیر شکاف است و اکثریت آن متزلزل شده است. همچنین بحرانی در تنگه هرمز در جریان است که یک نفتکش بریتانیایی را گرفتار خود کرده است. خدمات اجتماعی روندی رو به زوال را تجربه میکنند، اقتصاد در حال رکود است و ارزش پوند متزلزل شده است. علاوه بر همه اینها بریتانیا قرار است تنها طی ۹۹ روز از اتحادیه اروپا خارج شود که این احتمالا بزرگترین بحران این کشور از زمان جنگ جهانی است.
همزمان با روی کار آمدن بوریس جانسون به عنوان نخستوزیر بریتانیا واکنشها متفاوت بوده است؛ اتحادیه اروپا هشدار داده که با چالشهای جدی روبهرو خواهد بود، صاحبان صنایع در آلمان نسبت به سیاستها و رویکرد جانسون هشدار داده، گفته میشود رویکرد جانسون درباره برگزیت سخت طی یک سال نه تنها به اقتصاد بریتانیا بلکه اتحادیه اروپا هم ضربه خواهد زد و ارزش پوند به میزان ۱۰ درصد کاهش مییابد.
فاقد نقشه راه برای برگزیت
شبکه تلویزیونی سیانان در گزارشی با اشاره به انتخاب بوریس جانسون به عنوان نخستوزیر جدید بریتانیا اعلام کرد که او فاقد هرگونه راهبرد و نقشه راه برای برگزیت است و پیشبینی میشود در صورت خروج بدون توافق بریتانیا از اتحادیه اروپا این کشور با رکود اقتصادی و کاهش ارزش پوند مواجه شود.
بورسهای اروپایی برخلاف بازار ارز از انتخاب بوریس جانسون به عنوان نخستوزیر جدید انگلیس استقبال کردند. هر چند که انتظار میرفت واکنش شاخصها به انتخاب بوریس جانسون منفی باشد، اما در قاره سبز شاخصها سبزپوش شدند. به گفته تحلیلگران موسسه انایبی احتمالا دلیل استقبال معاملهگران از انتخاب یکی از طرفداران سرسخت برگزیت به عنوان نخستوزیر بریتانیا آن است که آنها امیدوارند مجلس این کشور دست دولت جدید را در خروج بدون توافق خیلی باز نگذارد.
هشدار اتحادیه اروپا
اتحادیه اروپا همزمان با تبریک به بوریس جانسون برای کسب رهبری حزب محافظهکار و نخستوزیری بریتانیا هشدار داد که او با چالشهای جدی روبهرو خواهد بود. سخنگوی کمیسیون اروپایی گفت این کمیسیون تمایل دارد تا با بوریس جانسون همکاری کند، اما محدودیتها مشخص و واضح هستند.
میشل بارنیه، مذاکرهکننده برگزیت گفت: زمانی که بوریس جانسون زمام امور بریتانیا را به دست بگیرد، ما به دنبال همکاری سازنده با او هستیم تا تایید شدن توافق خروج این کشور از اتحادیه اروپا را تسهیل کنیم و به یک برگزیت منظم دست یابیم. او با اشاره به یک اعلامیه سیاسی که با این توافق قانونی خروج همراه میشود، گفت: ما همچنین آماده بازنگری این اعلامیه پذیرفته شده درباره یک شراکت جدید هستیم. پیش از آنکه پیروزی جانسون در رقابت رهبری حزب محافظهکار بریتانیا اعلام شود، فرانس تیمرمانز، معاون رییس کمیسیون اروپایی گفت: اتحادیه اروپا با تغییر این توافق که با ترزا می بسته شد، موافق نیست. این توافق از سوی پارلمان بریتانیا سه بار رد شده است.
تیمرمانز در یک نشست خبری گفت: بریتانیا به توافقی با اتحادیه اروپا دست یافت و این اتحادیه به این توافق پایبند است. این بهترین توافق ممکن است. اتحادیه اروپا در راستای برگزیت عمل میکند و شخصیت یا رویکرد جانسون هیچ تغییری در این توافق ایجاد نمیکند. چنانچه جانسون به وعدههای خود به عنوان رهبری بریتانیا عمل کند، اتحادیه اروپا آماده یک برگزیت بدون توافق یا یک تاخیر دیگر در خروج بریتانیا از این اتحادیه است.
تیمرمانز همچنین گفت: زمانی که نخستوزیر جدید بریتانیا به بروکسل بیاید، ما به آنچه که باید بگوید گوش میدهیم، اما او نسبت به مخربترین سناریوی خروج این کشور از اتحادیه اروپا بدون هیچ توافقی هشدار داد و گفت: یک برگزیت بدون توافق یا سخت یک تراژدی برای همه و نه فقط بریتانیا خواهد بود.
جانسون وعده داده تا در ۳۱ اکتبر برگزیت را بدون توافق یا با توافق اجرایی کند. جانسون بیش از هر چیز باید بر کامل کردن برنامه خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا تا پیش از ضربالاجل ۳۱ اکتبر تمرکز کند. او گفته میخواهد با کنار گذاشتن بخشهای بزرگی از توافق خروج که ترزا می سال پیش بر سر آن با اتحادیه اروپا به توافق رسیده بود، بار دیگر با اتحادیه اروپا به مذاکره بنشیند، اما رهبران اتحادیه اروپا میگویند توافق خروج قابل مذاکره مجدد نیست.
با این حال اورزولا فوندرلاین، رییس جدید کمیسیون اروپا، گفته اگر لندن دلایل خوبی ارائه کند، مایل است فرصت گفتوگوها را یک بار دیگر تمدید کند. او ضمن تبریک به جانسون گفت: موضوعهای مختلف و دشوار زیادی هست که باید با هم حل کنیم. دوره سختی را پیش رو داریم. فکر میکنم خیلی مهم است که یک رابطه کاری خوب و قوی ایجاد کنیم چون وظیفه داریم به نتیجهای خوب برای مردم اروپا و مردم بریتانیا برسیم.
جانسون و دولتی که او در روزهای آینده معرفی میکند حدود ۱۰۰ روز وقت دارند که با اتحادیه اروپا مذاکره کنند و قرارداد جدیدی ببندند. البته این قرارداد باید در پارلمانهای ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا به امضا برسد. کارشناسان بر این باورند آنچه را که در سه سال گذشته ناموفق بوده، نمیتوان در این مدتزمان نسبتا کوتاه به سرمنزل رساند.
صدراعظم آلمان مانند بسیاری از سران اتحادیه اروپا هر گونه مذاکره جدید بر سر پیماننامه خروج بریتانیا را منتفی میداند.
به باور آنگلا مرکل پیشنویس قرارداد برگزیت، با موافقت دولت ترزا می و با دقت و فرصت لازم تهیه شده است و نیازی به بازنگری ندارد.
او البته تصریح کرد که میتوان بر سر مسائل آینده، مذاکره کرد اما بعد از خروج.
میشل بارنیه، سرپرست هیات نمایندگی اتحادیه اروپا برای مذاکرات برگزیت هم ضمن رد هر گونه مذاکره برای تغییر قرارداد خروج گفت که چشم به راه پیشنهادهای جدید جانسون است. بارنیه تاکید کرد که خروج بریتانیا تنها یک موضوع اقتصادی نیست بلکه باید درباره همکاریهای دو طرف در زمینههای سیاسی هم راهکارهای مشخصی تعیین شود.
نخستوزیر جدید بریتانیا بارها تاکید کرده که کشورش در صورت نیاز، بدون توافق با اتحادیه اروپا از آن خارج خواهد شد. اکثر کارشناسان و سیاستمداران اروپایی معتقدند که خروج بدون قرارداد برای بریتانیا زیانآور خواهد بود. بوریس جانسون وعده داده که پس از خروج از اتحادیه اروپا، با ایالات متحده بر سر یک پیمان تجاری توافق خواهد کرد. اقدامی که به اعتقاد بسیاری از مسوولان بریتانیایی از جمله فیلیپ هاموند وزیر دارایی این کشور، زمانبر خواهد بود و با ریسکهای زیادی همراه است.
نگرانی صاحبان صنایع آلمان
احزاب و صاحبان صنایع آلمان هم نسبت به سیاستهای پوپولیستی نخستوزیر جدید بریتانیا و تصمیم او مبنی بر برگزیت بدون توافق با اتحادیه اروپا ابراز نگرانی کردند. تنها حزب پوپولیست راستگرای این کشور از انتخاب جانسون خرسند است. سیاستمدار ۵۵ساله با سخنان پوپولیستی خود نگرانی احزاب و صاحبان صنایع آلمان را برانگیخته است.
عوامگرا و عوامفریب
برند ریکسینگر، رهبر حزب چپ آلمان جانسون را یک فرد عوامگرا و عوامفریب نامید و اظهار کرد که انتخاب جانسون به ریاست دولت بریتانیا برای مردم این کشور، بهویژه برای اقشار متوسط به پایین زیانآور است. کریستیان لیندنر، رهبر حزب دموکراتهای آزاد آلمان نیز از انتخاب جانسون ابراز تاسف کرد و گفت: او از دونالد ترامپ هم غیرقابل پیشبینیتر است. لیندنر بر این باور است که با وجود جانسون همپیوندی اروپا وارد دوارنی ناآرامتر میشود.
کاتیا لایکرت، نایبرییس فراکسیون احزاب مسیحی در پارلمان آلمان ابراز امیدواری کرد که جانسون به خاطر منافع بریتانیای کبیر با مسوولیت بیشتری کشورداری کند. او تصریح کرد که خروج بدون توافق بریتانیا از اتحادیه اروپا به نفع هیچ کس نخواهد بود.
دروغگوی حرفهای
نایبرییس فراکسیون حزب سوسیالدموکرات در پارلمان آلمان گفت، فرهنگ دموکراتیک بریتانیا از این پس با آزمایشی سخت مواجه خواهد شد. فرانسیسکا براتنر از حزب سبزها ابراز تاسف کرد از اینکه اعضای حزب محافظهکار بریتانیا یک دروغگوی حرفهای و بیمسوولیت را به رهبری خود انتخاب کردهاند. او ضمن تاکید بر اینکه دوران سختی در انتظار اروپاست خواستار آن شد که اتحادیه اروپا اکنون بیش از پیش اتحاد بهخرج دهد. تنها حزب حاضر در پارلمان آلمان که از انتخاب جانسون ابراز خرسندی کرد، حزب راستگرای پوپولیستی آلترناتیو برای آلمان است. نهتنها سیاستمداران آلمان بلکه بخش اقتصاد این کشور نیز با انتخاب جانسون انتقادی برخورد کرده و آن را برای بریتانیا و دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا زیانآور ارزیابی کرده است. هولگر بینگمن، رییس اتحادیه صاحبان صنایع و شرکتهای صادراتی آلمان معتقد است که خطر خروج بریتانیا بدون توافق نهایی با اتحادیه اروپا بالا رفته و در این میان هیچ کس نفعی نخواهد برد.
اریک شوایتسر، رییس اتحادیه اتاقهای صنایع و بازرگانی آلمان هم ضمن اشاره به اینکه هماکنون سنگینی برگزیت بر اقتصاد آلمان حس میشود، هشدار داده که بریتانیا و اتحادیه اروپا باید به جای بدتر کردن اوضاع، به فکر راهحلی برای مشکلات کنونی باشند. بسیاری از کارشناسان اقتصادی اروپایی بر این باورند که خروج بدون قرارداد بریتانیا از اتحادیه اروپا بهویژه به اقتصاد بریتانیا آسیب میزند.
ایران، آزمون نخست جانسون
از طرفی توقیف نفتکش ایرانی توسط بریتانیا و به دنبال آن توقیف نفتکش بریتانیایی توسط ایران میراثی است که از دولت قبل به جانسون رسیده، باید دید بوریس جانسون در نخستین آزمون خود در برابر ایران چگونه عمل میکند.
نخستوزیر جدید بریتانیا در مورد ایران مواضع متفاوت و گاه متناقضی داشته؛ نخستین آزمون او در مقابل ایران موضوع نفتکشهاست و چگونگی مواجهه او با این آزمون در آینده روابط ایران و بریتانیا بسیار تاثیرگذار است. هرچند به عنوان طرفدار دوآتشه جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا شناخته شده است، اما کارشناسان بوریس جانسون را قربانی بعدی برگزیت میدانند. شبکه خبری انبیسی، دوره جانسون را از منظر چالشهای پیش رو به زمان وینستون چرچیل در دوران جنگ جهانی دوم تشبیه کرده است. اصلیترین چالشی که جانسون پیش روی خود در حکم مقام ارشد دولت انگلیس میبیند برگزیت و فرآیند جدا شدن از اتحادیه اروپاست، اما بریتانیا طی روزهای اخیر با ایران هم چالشهای جدی پیدا کرده است؛ چالشی که البته تبعی است و به نحوی نشانهای از دنبالهروی لندن از سیاستهای آمریکا آن هم در دوران انتقال قدرت است. بوریس جانسون به استفاده از کلمات تند و تیز مشهور است، بسیاری او را فردی غیرقابل پیشبینی میدانند و برخی میگویند جانسون، دونالد ترامپ کوچک است. هرچند ترامپ از آمدن بوریس جانسون استقبال کرده با این حال رابطه این دو از اول مثبت نبود. هنگامی که ترامپ درگیر مبارزات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بود، جانسون هم در راس شهرداری لندن قرار داشت. در آن زمان بارها سخنان تندی میان آن دو در رسانهها رد و بدل شد، حتی جانسون در آن زمان گفته بود تنها دلیلی که به نیویورک نمیرود خطر دیدار احتمالی با دونالد ترامپ است. اما در حال حاضر روابط این دو بسیار خوب است. ترامپ در ماههای اخیر از نخستوزیری جانسون حمایت کرده است و معتقد است رابطه لندن و واشنگتن با انتخاب جانسون بهتر از گذشته خواهد شد. جانسون بارها با جملات تند از ایران انتقاد کرده است. از زمانی که بحث نخستوزیری او مطرح شد در مورد ایران یکی به نعل زده و یکی به میخ.
اما گذشته از سخنرانیها در موضع عمل، نخستین آزمون بوریس جانسون در مقابل ایران بحث نفتکشهاست. چند روز پیش آلیستر برت، معاون پیشین وزارت خارجه و نماینده کنونی پارلمان بریتانیا گفت که نخستوزیر جدید این کشور باوجود اینکه بحران بزرگی به نام برگزیت را از هماکنون روی دوش خود حس میکند، اما در روزهای آغازین با بحران بینالمللی بزرگتری مواجه میشود که یک طرف آن ایران است. گاردین هم در گزارشی نوشت که مقامات بریتانیایی درباره توقیف نفتکش بریتانیایی توسط ایران و بحرانی که میتواند در صورت عدم مدیریت صحیح، ایجاد شود به جانسون توصیههایی کردهاند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد