8 - 12 - 2019
فرار دیپلماتیک از زندان
گروه سیاسی- تنها کانال ارتباطی ایران و آمریکا در شرایط فعلی، تبادل زندانیان میان دو کشور است، موضوعی که میتواند بهانهای برای مذاکره بیشتر با طرف مقابل قلمداد شود اما واقعیت آن است که بهخاطر موضع صریح ایران در رابطه با آمریکا این ارتباط محدود به حل مناقضات دو کشور کمکی نمیکند.
بعد از خروج آمریکا از برجام و اعمال شدیدترین تحریمها به ایران، حداکثر مجوز دولت روحانی برای تماس با دولت دونالد ترامپ در حد تبادل زندانیان بود که در این مدت نیز چندین بار پیشنهاد ایران برای تبادل زندانیان از جانب آمریکا بیپاسخ گذاشته شد و در عمل با مخالفت ایران روبهرو شد. اما مساله تبادل زندانی بین ایران و آمریکا همچنان دغدغه دولت و دستگاه دیپلماسی بوده و هست از این رو در سفر اخیر حسن روحانی به نیویورک و شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل موضوع تبادل زندانیها مطرح شد. روحانی در جریان سفر به نیویورک گفته بود: «در دولت ترامپ هم یکی دو بار این بحث شد و ما راجع به زندانیان با هم حرف زدیم و حتی یک دوتابعیتی آمریکایی- لبنانی آزاد شد اما آمریکاییها به جای اینکه به وعده خود عمل کنند، تنها به تشکر کردن اکتفا کردند.» او گفته بود که اگر آمریکا در این زمینه قدمی بردارد، ایران هم آماده مبادله زندانیان است.
طی این سالها چندین ایرانی دوتابعیتی یا شهروندان کشورهای خارجی با اتهامهای امنیتی در ایران بازداشت و در مواردی به مجازاتهای زندان طولانی محکوم شدهاند. در مقابل نیز آمریکا به دلایلی چون نقض تحریمها افرادی را به زندان انداخته و مقامهای ایرانی نیز خواهان این افراد شدند. اما در خصوص اختلافات دو کشور در گروگانگیری شهروندان، دولتهای خارجی و فعالان حقوق بشر ایران را متهم میکنند و معتقدند که با زندانی کردن اشخاص به دنبال اهرم فشار روی کشورهای طرف مذاکره و گرفتن امتیاز از مقامات این کشورهاست. برخی نیز مدعی هستند که پیام ایران در پیشنهاد دستگاه وزرات خارجه برای تبادل زندانیان، نشان از تمایل تهران برای مذاکره مستقیم با آمریکاست اما حتی اگر این ادعا نیز صحت داشته باشد واقعیت آن است که موضع حاکمیتی ایران برداشتن تحریمها از جانب آمریکا برای فراهم شدن شرایط مذاکره است از این رو تبادل زندانیان و پیشنهاد ایران به آمریکا در این رابطه تنها میتواند بهعنوان چراغ سبزی برای واشنگتن قلمداد شود تا با برداشتن تحریمها راه خود را برای انجام مذاکره با ایران در خصوص مسائل هستهای و موشکی باز کند.
اکنون با سفر وزیر خارجه کشورمان به زوریخ و با تلاشها و پیگیریهای وزارت امور خارجه و همکاری نهادهای امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی ایران و در یک فرآیند دیپلماتیک با همکاری دولت سوییس، مسعود سلیمانی استاد دانشگاههای ایران که به اتهام واهی دور زدن تحریمهای غیرقانونی آمریکا بازداشت و بیش از یکسال در آمریکا زندانی بود آزاد شد و به مهین آمد.
ظریف در این رابطه در صفحه شخصی توئیتر خود نوشت: «خوشحالم که پروفسور مسعود سلیمانی و آقای «ژیو وانگ» به زودی به خانوادههای خود ملحق خواهند شد. از کسانی که در این امر شریک بودند، مخصوصا دولت سوییس، بسیار متشکرم.»
در این روند همچنین با تصویب شورایعالی امنیت ملی و همکاری و موافقت نهادهای قضایی و امنیتی ژیو وانگ شهروند آمریکایی که به جرم جاسوسی در حال گذراندن دوران محکومیت خود در ایران بود با رافت اسلامی آزاد و تحویل مقامات سوییسی برای بازگشت به آمریکا شد. پیشتر به اتهام جاسوسی در ایران دستگیر و در حال سپری کردن دوران محکومیت خود بود.
اکنون میتوان آزادی مسعود سلیمانی را حاصل تلاشها و پیگیریهای دستگاه دیپلماسی ایران، همکاری نهادهای امنیتی و قضایی و ماحصل یک فرآیند دیپلماتیک با همکاری دولت سوییس دانست. سلیمانی، پژوهشگر حوزه سلولهای بنیادی و دانشیار دانشگاه تربیت مدرس است که به گزارش منابع ایرانی در رشته خونشناسی و سلولهای بنیادی تحقیق میکند. وی سال گذشته با ویزای تحقیقاتی وارد فرودگاه شیکاگو آمریکا شد اما در بدو ورود بازداشت و به زندان منتقل شد. گفتنی است که وزیر امور خارجه ایران سپتامبر گذشته به صورت تلویحی معاوضه مسعود سلیمانی، دانشمند بازداشت شده ایرانی در آمریکا با ژیو وانگ، محقق آمریکایی- چینی که در ایران زندانی بود را به مقامات آمریکایی پیشنهاد کرده بود.
استقبال پمپئو از رویکرد سازنده ایران
اما وزیر خارجه ایالات متحده از آزادی یکی از زندانیهای آمریکایی در ایران ابراز خرسندی کرد. «مایک پمپئو» وزیر خارجه ایالات متحده با تایید آزادی یکی از زندانیهای آمریکایی در ایران، از رویکرد سازنده ایران استقبال کرد. وی در پیامی توئیتری عنوان کرد: «یک آمریکایی دیگر به خانه بازمیگردد. ژیو وانگ که به اتهامهای اشتباه بیش از سه سال در ایران زندانی بود، آزاد شده و در راه بازگشت به آمریکاست.» پمپئو ادامه داد: «وانگ بهزودی به همسر و پسرش میپیوندد که بسیار دلشان برای او تنگ شده است. ما تا زمانی که تمامی آمریکاییهای زندانی در ایران و دیگر کشورها به عزیزانشان نپیوسته باشند، آرام نخواهیم گرفت. از دولت سوییس برای تسهیل آزادی وانگ ممنونیم و از اینکه ایران رویکردی سازنده در این زمینه داشت نیز خوشحالیم.»
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد