40همت در انتظار مجوز مجلس

«جهان‌صنعت»- مطالبات گندمکاران از سال زراعی 1403 به مبلغ 40‌هزار‌میلیارد تومان همچنان پرداخت نشده است. دلیل اصلی این تاخیر، محدودیت‌های بودجه‌ای عنوان شده است و مسوولان در تلاش هستند تا با رایزنی با نمایندگان مجلس، راهکاری برای پرداخت این بدهی پیدا کنند.
در حالی که گندم یکی از محصولات استراتژیک همواره محسوب می‌شود کلیه کشورها بر کشت این محصول تاکید دارند و از سوی دیگر بازار صادرات و واردات این محصول همواره گرم است. این در شرایطی است که ایران نیز سالانه تا ۱۲میلیون تن تولید گندم دارد و در برخی مواقع نیز بخشی از نیاز خود را از طریق واردات تامین می‌کند. با این وجود یکی از مسائل پیرامون کشت گندم بحث پرداخت پول گندم به گندمکاران است که طی سال‌های اخیر هیچ‌گاه وعده‌های داده شده از سوی بخش دولتی در مورد زمان به موقع پرداخت پول گندمکاران محقق نمی‌شود.
براساس داده‌های اعلام شده از سوی سازمان برنامه و بودجه، در سال جاری حدود ۱۷۰‌هزار میلیارد تومان از مطالبات پرداخت و حدود ۴۰‌هزار میلیارد تومان دیگر از مطالبات باقی مانده که به گفته رییس سازمان برنامه‌و‌بودجه دلیل آن بسته بودن سقف بودجه بوده و برای رفع این مشکل با نمایندگان مجلس جلساتی داشتیم تا اجازه بگیریم باقی مطالبات گندمکاران را که ۴۰‌همت است، پرداخت کنیم.
رییس سازمان برنامه‌و‌بودجه در ادامه با اشاره به اینکه در مدت کوتاهی که از عمر دولت چهاردهم گذشته، اقداماتی در زمینه اجرای برنامه هفتم توسعه انجام شده و شخص رییس‌جمهور روزانه موضوعات برنامه را پیگیری می‌کند، ادامه داد: این اقدامات شامل تشکیل شورای عالی راهبری برنامه پنج ساله، تفکیک وظیفه هر دستگاه و ابلاغ تمامی وظایف توسط رییس‌جمهور، ایجاد برنامه زمانبندی برای تکالیف ابلاغی و ایجاد سامانه نظارت و رصد می‌شود.
معاون رییس‌جمهور افزود: براساس برنامه هفتم توسعه حدود دوهزار حکم باید انجام شود که برای همه دستگاه‌ها ابلاغ شده و به سرعت آیین‌نامه برنامه هفتم توسعه در حال تدوین است. همچنین بخشی از موضوعات برنامه هفتم به امنیت غذایی و حوزه کشاورزی اختصاص دارد، تاکید دولت و مجلس این است که امنیت غذایی برای کشور جزو اولویت‌ها باشد.
پورمحمدی با بیان اینکه گندم یکی از موارد مصداقی امنیت غذایی محسوب می‌شود، گفت: خوشبختانه در سال جاری نزدیک به ۱۲‌میلیون تن گندم خریداری شده و حدود ۱۷۰‌هزار میلیارد تومان از مطالبات پرداخت و حدود ۴۰‌هزار میلیارد تومان دیگر از مطالبات باقی مانده است.
پورمحمدی اظهار کرد: همچنین یکی از موضوعات مهم، سرشماری در بخش کشاورزی است، هر 10 سال یک بار دولت اقدام به سرشماری در بخش کشاورزی می‌کند و تمام اطلاعات مورد نیاز سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان و تصمیم‌گیران در مورد بخش کشاورزی را از سراسر کشور جمع می‌کند. این سرشماری از اول آبان‌ماه انجام می‌شود.
وعده‌هایی که عملیاتی نمی‌شود
در حالی که قرار بود دولت تا پایان شهریورماه بدهی خود را به گندمکاران پرداخت کند، ‌هاشمی، رییس بنیاد ملی گندمکاران با انتقاد از عدم تحقق این وعده گفت: در حال حاضر دولت حدود ۴۰همت به گندمکاران بدهکار است.
عطاءلله ‌هاشمی ،رییس بنیاد ملی گندمکاران کشور در این خصوص گفت: در حال حاضر گندمکاران کشور حدود ۴۰همت از دولت طلبکار هستند در حالی که سازمان برنامه و بودجه وعده داده بود تا پایان شهریور با گندمکاران تسویه کند اما این وعده عملیاتی نشد و همین امر موجب شده گندمکاران اعتماد خود را نسبت به دولت از دست بدهند.
هاشمی افزود: مشکل امسال در پرداخت پول گندمکاران این بود که سازمان برنامه بودجه سال قبل خوب عمل نکرده و به نوعی این سازمان و دولت فعلی وارث عدم برنامه‌ریزی دولت قبل بودند. وی خاطر‌نشان کرد: امسال بیش از ۱۲‌میلیون تن گندم از گندمکاران خریداری شد و نیاز به واردات نیست و به طور کامل نیاز کشور تامین شده است.
تبلیغات گسترده برای ضرورت واردات گندم از سوی واردکنندگان
هاشمی درخصوص گلایه نانوایان درخصوص کیفیت گندم و نیاز به ترکیب با گندم‌های وارداتی نیز گفت: این موضوع در واقع القائات کسانی است که تمایل دارند تحت هر شرایطی واردات انجام شود چرا‌که حاشیه سود بالایی دارد و لذا به نانوایان اینگونه تلقین می‌کنند که برای داشتن آرد با کیفیت حتما باید گندم تولید داخل با وارداتی‌ها ترکیب شود. این در حالی است که به هیچ وجه گندم درجه یک وارد کشور نمی‌شود و غالبا گندم با کیفیت‌های پایین وارد کشور می‌شود و لذا کیفیت نان را باید در خبازی‌ها پیگیری کرد.
وی درخصوص تفاوت قیمت‌های جهانی نیز گفت: باز هم تاکید می‌کنم اینکه تبلیغ می‌کنند گندم وارداتی ارزان‌تر از گندم وارداتی است کاملا جنبه تبلیغاتی دارد. در واقع گندم درجه سه وارداتی حتی اگر از نرخ داخلی هم ارزان‌تر باشد در نهایت با احتساب هزینه‌های حمل‌ونقل از قیمت داخلی گران‌تر می‌شود.
رشد ۱۸درصدی تولید گندم نسبت به سال قبل
هاشمی درخصوص میزان افزایش تولید گندم نسبت به سال قبل نیز اظهار داشت: از نظر تولید رشد ۱۸درصدی داشتیم و همچنین از نظر میزان گندمی که از گندمکاران خریداری شده نیز رشد ۱۸درصدی امسال رقم خورد.
وی افزود: نکته قابل تامل در مورد این رشد تولید، اینکه کشاورزان وظیفه خود را انجام می‌دهند اما بخش دولت هیچ‌گاه وعده‌های خود را عملی نمی‌کند و شاهد هستیم در حالی که در برخی استان‌ها دوهفته است فصل کشت شروع شده و در تهیه نهاده‌ها و بذر دچار مشکل هستند هنوز پول آنها پرداخت نشده و لذا دولت باید سریعا تجهیز منابع کرده و پول گندمکاران را پرداخت کند.
تولید ۴۱درصد گندم جهان توسط سه کشور چین، هند و روسیه
ایران در حالی امسال تولیدی بیش از ۱۲میلیون تن گندم رقم زده است که داده‌های آماری منتشر شده نشان می‌دهد: کشورهای چین، اتحادیه اروپا، هند، روسیه، ایالات متحده، کانادا، پاکستان، استرالیا، اوکراین و ترکیه 10 کشور برتر در حوزه تولید گندم هستند. به طوری که در سال ۲۰۲۳-۲۰۲۴ کشور چین با حجم تولید بیش از 6/136‌میلیون تن پیشرو در تولید گندم بود. پس از آن اتحادیه اروپا با حجم تولید بیش از ۱۳۴‌میلیون تن قرار گرفت. از سوی دیگر طبق این آمارهای جهانی در مدت نامبرده کشور هند نیز تولیدی بیش از ۱۱۰‌میلیون تن رقم زده است و روسیه نیز تولیدی ۹۱‌میلیون تنی داشته است. نکته قابل تامل اینکه اوکراین که در درگیر جنگ است نیز در مدت نامبرده تولیدی بیش از ۲۳‌میلیون تن داشته و در جایگاه نهم تولید جای گرفته است. نکته قابل تامل اینکه گندم دومین دانه غلات تولید شده پس از ذرت است و تجارت جهانی گندم از مجموع همه محصولات دیگر بیشتر است. به این ترتیب در سال ۲۰۲۳-۲۰۲۴ کل تولید جهانی گندم ۷۸۵‌میلیون تن بود و کشورهای چین، هند و روسیه سه تولیدکننده انفرادی گندم در جهان هستند و در مجموع حدود ۴۱درصد از کل تولید گندم جهان را به خود اختصاص می‌دهند.
ادامه روند افزایشی قیمت گندم از سال ۲۰۲۲
از سوی دیگر داده‌های آماری منتشر شده در statista حاکی از این است که قیمت‌ها در سراسر جهان از سال ۲۰۲۲ افزایش یافته است و بسیاری معتقدند که جنگ روسیه و اوکراین عامل اصلی افزایش قیمت گندم است و برخی دیگر معتقدند که این گمانه‌زنی در مورد یک بحران قریب‌الوقوع غذایی است که تقاضا را افزایش می‌دهد. به طوری که قیمت رایج‌ترین نوع گندم کشت شده در ایالات متحده، یعنی گندم زمستانه قرمز سخت، در ماه می ‌۲۰۲۲ به بالاترین حد خود رسید و به بیش از ۵۲۲دلار در هر تن رسید!از سوی دیگر در سطح جهانی، انتظار می‌رود که درآمد واقعی خانوار به دلیل افزایش هزینه گندم و ذرت، حدود 57/1‌درصد کاهش یابد. برخی از کشورها کاهش بیش از پنج‌درصدی را تجربه خواهند کرد که نشان‌دهنده تاثیر واقعی افزایش قیمت‌ها بر مصرف‌کنندگان در سراسر جهان است.