10 - 08 - 2023
۱۰۰ میلیون هزینه بازسازی دندان‌ها!
میزان خرابی دندان‌های ایرانی‌ها به قدری زیاد است که معمولا پوسیدگی دندان‌ها از همان دوران کودکی و حتی قبل از رفتن به مدرسه نیز نمایان است. آمارهای رسمی وزارت بهداشت نشان می‌دهد اوضاع خرابی دندان‌های افراد جامعه به شدت نگران‌کننده و لازم است تدابیری برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها اتخاذ شود. در طول چند دهه گذشته، بارها از زبان وزرای بهداشت شنیده‌ایم که یکی از اولویت‌های حوزه بهداشت، بحث پیشگیری است تا بیماری ایجاد نشود. موضوع دندان‌های پوسیده نیز در همین مقوله می‌گنجد و همواره از مقامات ارشد این وزارتخانه شنیده‌ایم که برنامه‌های عریض و طویلی برای بهداشت دهان و دندان دارند، اما آنچه در واقعیت می‌بینیم، افزایش آمار دندان‌های خراب و پوسیده و کاهش شاخص سلامت دهان و دندان است. بررسی‌ها و گزارش‌های جامعه دندانپزشکی کشور نشان می‌دهد که در شرایط کنونی، بیش از ۹۰ درصد از هزینه‌های دندانپزشکی از جیب مردم پرداخت می‌شود و بیمه‌های پایه، آن‌طور که باید و شاید، در این حوزه خوب عمل نکرده‌اند. این در حالی است که همه ما خوب می‌دانیم، پیشگیری در حوزه سلامت به معنای سرمایه‌گذاری برای آینده است. اگر قرار باشد امروز برای جلوگیری از پوسیدگی و خرابی دندان‌ها، بودجه‌ای در حد یک A هزینه کنیم؛ قطعا در آینده نه‌چندان دور و شاید در کمتر از یک دهه، سود این سرمایه‌گذاری چندده برابر خواهد شد و آن موقع می‌توان از محل صرفه‌جویی در حوزه بهداشت دهان و دندان، در جای دیگری هزینه کرد.
حرف‌هایی از جنس وعده و توصیه
«زهرا سیدمعلمی» مدیرکل دفتر سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت، معتقد است که باید روی آموزش مواردی که مورد نیاز مراکز جامع خدمات سلامت و مردم است در حوزه خدمات دندانپزشکی تاکید
بیشتری شود.
وی افزود: آموزش عملی و توانمندسازی فارغ‌التحصیلان دندانپزشکی برای ارائه خدمات بهتر به مردم ضروری است. به ویژه در خدماتی که مربوط به حوزه پیشگیری و خدمات پایه دندانپزشکی است، این مساله اهمیت بیشتری دارد.
معلمی ادامه داد: بررسی وضعیت موجود حوزه سلامت دهان و دندان می‌تواند یکی از حوزه‌های پژوهشی باشد و بانک اطلاعاتی خوبی در راستای پیمایش‌هایی که در سطح ملی انجام می‌شود، در این زمینه ایجاد شود. همچنین مداخلات سلامت دهان و دندان از نقطه‌نظر اقتصادی می‌تواند ارزیابی و آنالیزشده و مورد پژوهش دانشگاه‌ها قرار گیرد. بنابر اعلام معاونت بهداشت وزارت بهداشت، ۳۴۰۰ مرکز خدمات جامع سلامت در کشور وجود دارد که نزدیک به ۲۸۰۰ دندانپزشک در این مراکز مشغول به کار هستند.
نرخ‌های نجومی دندانپزشکی و جیب خالی مردم
با نگاهی به نرخ خدمات دندانپزشکی در مطب‌ها و کلینیک‌های دندانپزشکی، متوجه هزینه‌های سنگین دندانپزشکی می‌شویم. به طور نمونه، معمولی‌ترین خدمت دندانپزشکی، عصب‌کشی است که حداقل هزینه یک واحد عصب‌کشی دندان، بین ۵/۳ تا ۴ میلیون تومان آب می‌خورد. ناگفته نماند که این هزینه در برخی کلینیک‌های دندانپزشکی، تا دو برابر هم بالا می‌رود.
از سوی دیگر، هزینه یک واحد ایمپلنت دندان از ۷ میلیون آغازشده و تا ۱۵ میلیون هم ادامه پیدا می‌کند. این تفاوت نرخ‌ها، با توجه به نوع جنس، کیفیت و البته محل جغرافیایی کلینیک‌ها، بالا و پایین می‌شود.
برنامه‌های کاغذی وزارت بهداشت برای کاهش هزینه‌های دندانپزشکی
سعید کریمی معاون درمان وزارت بهداشت، با عنوان این مطلب که مواد مصرفی دندانپزشکی گران است، گفت: حدود ۳۰۰ مورد از خدمات دندانپزشکی کاملا تعرفه دارد، ولی کمتر از ۲۰ مورد آنها تحت پوشش بیمه است.
وی افزود: عدم‌پوشش بیمه‌ای خدمات دندانپزشکی، باعث می‌شود پرداخت از جیب بیمار افزایش یابد. برنامه وزارت بهداشت این است که مراکز دندانپزشکی دولتی گسترش یابد. کار دیگری که وزارت بهداشت انجام داد این است که ما تشویق می‌کنیم بخش خصوصی هم بیاید مراکز دندانپزشکی بزرگ راه‌اندازی کند. این کار باعث کاهش هزینه‌های مراکز دندانپزشکی خواهد شد.
کریمی توضیح داد: وقتی یک مرکز دندانپزشکی به جای یک یونیت، ۲۰ یونیت داشته باشد موادی که می‌خرد عمده می‌خرد، پزشکی که آنجاست نیروی پشتیبانی که آنجاست همه باعث می‌شود هزینه‌ها کم شوند. بنابراین هم بخش خصوصی را تشویق می‌کنیم که بیاید و هم بخش دولتی را داریم و برحسب میزان منابعی که باشد خدمات دندانپزشکی را از طریق شورای‌عالی بیمه پیشنهاد می‌دهیم که برود تحت پوشش بیمه که پرداخت از جیب بیمار کمتر شود. اصولا چنین برنامه‌ها و طرح‌هایی که وزارت بهداشت ارائه می‌دهد، روی کاغذ می‌ماند و به مرحله عمل نمی‌رسد، زیرا گسترش مراکز دولتی هزینه‌بر است و وزارتخانه هم همیشه کمبود بودجه دارد و همراهی بخش خصوصی هم با برنامه‌های وزارت بهداشت، کلید نمی‌خورد، چون ایده‌آل بخش خصوصی نیست.
آمار فاجعه‌بار دندان‌های خراب ایرانی‌ها
از ۲۸ دندان هر ایرانی در سنین ۳۵ تا ۴۴ سال، ۹ تا ۱۳ مورد آنها پوسیده و خراب شده است. البته وضعیت خرابی دندان‌های کودکان، دست کمی از والدین آنها ندارد؛ به طوری که هر کودک ۵ ساله ایرانی دست‌کم ۵ دندان شیری پوسیده، کشیده‌شده یا ترمیم‌شده دارد. هزینه‌های خدمات دندانپزشکی پس از هزینه‌های بستری دومین رتبه را در هزینه‌های درمانی و دارویی کشور به خود اختصاص داده است.
دندانپزشکی قسطی و چکی
گران بودن هزینه‌های دندانپزشکی، باعث شده تا میل و رغبت برای بازسازی دندان‌های خراب، در بین اقشار کم‌درآمد جامعه کمرنگ شود، زیرا هزینه‌های سنگین زندگی، آنها را مجاب می‌کند با دهان بدون دندان یا دندان‌های خراب، زندگی کنند و هزینه‌های دندانپزشکی را به زخم زندگی بزنند. همین موضوع، باعث کاهش مراجعات به کلینیک‌های دندانپزشکی شده و در نتیجه شاهد روی آوردن مطب‌ها و کلینیک‌های دندانپزشکی به ارائه خدمات قسطی و چکی هستیم.
این روزها، با انواع تبلیغات دندانپزشکی مواجه هستیم که به دنبال جذب مشتری برای مطب‌ها و کلینیک‌های دندانپزشکی هستند، زیرا هزینه بازسازی دندان‌های خراب و پوسیده برای افراد بزرگسال و سالمند، بسته به نوع خدمتی که می‌خواهند دریافت کنند؛ بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان آب می‌خورد. حالا چه کسی جرأت دارد به فکر بازسازی دندان‌های خراب خود باشد، مگر اینکه جیب پُر پولی داشته باشد.