گلایه از سیطره دولت بر اقتصاد

«جهان‌صنعت»- نشست مشترک هیات‌رییسه و جمعی از روسا و اعضای کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران با اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس به فرصتی تبدیل شد تا نمایندگان بخش‌خصوصی مهم‌ترین دغدغه‌های اقتصادی خود را با نمایندگان مجلس در میان بگذارند. «خصوصی‌سازی واقعی»، «اعلام آمادگی بخش‌خصوصی برای مشارکت جدی در واگذاری‌ها»، «احیای اعتماد در فضای اقتصادی کشور»، «لزوم حمایت واقعی از بنگاه‌های تولیدی»، «دولتی شدن اقتصاد و حتی دولتی شدن تشکل‌ها»، «نقد سیاست‌های ارزی دولت»، «هشدار نسبت به پیامدهای ناترازی‌های برق و گاز و استفاده از برخی رویکردها برای رفع این مشکلات» محور مهم‌ترین اظهارات اعضای اتاق بازرگانی ایران در این نشست مشترک بود.
خصوصی‌سازی واقعی
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در نشست مشترک با اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی که در محل اتاق ایران برگزار شد، با اشاره به حضور در جلسات هیات واگذاری در وزارت امور اقتصادی و دارایی طی دو سال اخیر، تصریح کرد: رویکرد در واگذاری‌ها باید اصلاح شود. انتظار می‌رود رویکرد واگذاری‌ها به‌سمت خصوصی‌سازی واقعی پیش برود؛ این در حالی است که تمرکز واگذاری‌ها بر اموری نظیر رد دیون قرار دارد.
صمد حسن‌زاده با اعلام آمادگی بخش‌خصوصی برای مشارکت جدی در واگذاری‌ها گفت: اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران آمادگی دارد در واگذاری واحدهای تولیدی که به‌دلیل مدیریت‌های ناصحیح زیان‌ده شده‌اند، کمک کند.
او در این باره توضیح داد: مدیران بخش‌خصوصی از بهترین‌های مدیریتی در کشور هستند و حداقل در کسب‌وکار خودشان آزمون خود را پس داده‌اند. بنابراین برای پشت سر گذاشتن مشکلات اقتصادی در کشور نیاز داریم به تجربه‌های مدیران بخش‌خصوصی اعتماد کنیم. مدیران و سرمایه‌گذاران شایسته‌ای داریم که می‌توانند مسائل و مشکلات را حل کنند.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران به شرایط اقتصاد ایران اشاره کرد و گفت: مشکلات کشور به‌گونه‌ای است که باید به‌صورت تمام‌وقت تلاش کنیم و گره از کار صنعتگران برداریم.
به گزارش پایگاه خبری اتاق ایران‌آنلاین، حسن‌زاده احیای اعتماد در فضای اقتصادی کشور را گامی مهم در بهبود وضعیت اقتصادی عنوان کرد و گفت: طبق تجربه‌های گذشته هرگاه نرخ ارز و طلا بالا می‌رفت، بورس هم پیشرفت می‌کرد اما امروز این روند برعکس شده است. این نشانگر بی‌اعتمادی‌ها و بیانگر ناخوشی اقتصاد است.
تغییر رویکرد در سیاست‌های ارزی و رسیدگی به وضعیت تامین سوخت و انرژی واحدهای تولیدی، از دیگر محورهای نشست هیات‌رییسه و روسای کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران با اعضای کمیسیون صنایع مجلس بود.
در نشست هیات‌رییسه و جمعی از روسا و اعضای کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران با اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس درباره وضعیت واحدهای تولیدی، صنعتی و معدنی، لزوم حذف شکاف در نرخ ارز، تغییر رویکرد در سیاست‌های ارزی و رسیدگی به وضعیت تامین سوخت و انرژی واحدهای تولیدی صحبت شد.
اتحاد بین مجلس و بخش‌خصوصی
محمدرضا بهرامن، نایب‌رییس اتاق ایران از شرایط اقتصادی ایران و ضرورت اتحاد بین مجلس و بخش‌خصوصی جهت رفع چالش‌ها و مشکلات اقتصادی صحبت کرد و گفت: تعامل و گفت‌وگو بین فعالان اقتصادی که از نزدیک با مشکلات و نواقص دست‌وپنجه نرم می‌کنند و نمایندگان مجلس، یک امر ضروری است و باید افزایش پیدا کند.
بسته حمایتی مناسب نیست
در ادامه کیوان کاشفی، عضو هیات‌رییسه اتاق ایران نیز گفت: نمایندگان مجلس از نزدیک با تمام چالش‌های اقتصادی آشنا هستند و درباره بحران انرژی، تداوم قطعی‌های برق و گاز و به‌دنبال آن بحران نیروی کار اطلاع دارند. بدون شک در وضعیت حاکم باید به‌سمت گشایش‌هایی برویم ولی رویکردها متفاوت است.
او ادامه داد: بسته حمایتی برای صنایع و مقابله با قطع انرژی از طرف دولت منتشر شده است که راهکار مناسبی محسوب نمی‌شود در واقع باید این‌گونه گفت که محیط کسب‌وکار کشور براساس واقعیت‌های اقتصادی برنامه‌ریزی نمی‌شود. افق پیش‌روی واحدهای تولیدی به‌ویژه در بخش تامین انرژی چندان روشن و امیدبخش نیست.
عضو هیات‌رییسه اتاق ایران تعاملات و مذاکرات در راستای حل چالش‌ها را بین فعالان اقتصادی و نمایندگان مجلس، قدمی موثر ارزیابی کرد.
بدون مشورت با بخش‌خصوصی
علیرضا کلاهی، رییس کمیسیون صنعت اتاق ایران نیز درباره بسته حمایتی وزارت صنعت، معدن و تجارت از صنایع به‌دلیل آسیب‌هایی که از قطعی انرژی دیدند انتقاد کرد که بدون مشورت با بخش‌خصوصی و غیرقابل اجرا تنظیم شده است.
او ادامه داد: بازارهای صادراتی از جمله عراق در حال از دست رفتن است. دلیل این امر بالا بودن هزینه‌های صادرات به‌دلیل مشکلات ارزی است. سیاست‌های ارزی حذف شرکت‌های بزرگ و شناسنامه‌دار که تولیدکننده و صادرکننده کالاهای باکیفیت هستند را درپی دارد. چون بازار، خود را با نرخ آزاد هماهنگ می‌کند و عرضه ارز به نرخ پایین‌تر که در سامانه مرکز مبادله ارز و طلا طراحی شده است، در عمل منطقی نیست.
حمایت از تولید موفقیت‌آمیز نبوده است
آریا حقیقی، عضو کمیسیون صنعت اتاق ایران به مجموعه‌ای از ناترازی‌ها در اقتصاد اشاره کرد و گفت: حمایت از تولید و صنعت در مرحله اجرا چندان موفق نیست. امروز تولید ایران درگیر ناترازی مالی است و در اجرای پروژه‌هایی که یک طرف آن دولت است، دولت بدعهدی کرده و مطالبات را پرداخت نمی‌کند. علاوه بر آن با ناترازی انرژی مواجه هستیم که به صنایع آسیب می‌زند و با وجود تاکید قانون، هیچ راهی برای جبران این خسارت‌ها تعریف نمی‌شود.
این فعال اقتصادی از سیاست‌های ارزی و الزام به عرضه ارزان‌قیمت ارز صادراتی انتقاد کرد و گفت: با شرایطی که به وجود آمده، صادرات باکیفیت و صادرکنندگان قدیمی و شناخته‌شده را از دست خواهیم داد.
شاهد دولتی‌تر شدن اقتصاد هستیم
فرج‌الله معماری، رییس اتاق سمنان از افزایش فشارهای اقتصادی در دوران سخت و پیچیده امروز انتقاد کرد و گفت: قرار بود در دولت چهاردهم، بخش‌خصوصی دیده شود اما برعکس عمل شد و هرروز شاهد دولتی‌شدن اقتصاد هستیم. تولید برق تجدیدپذیر قرار بود خصوصی شود که در نهایت عملیاتی نشد.
این فعال اقتصادی تعطیلی واحدهای تولیدی را به‌دلیل افزایش هزینه‌های تولید با توجه به لزوم پرداخت‌های هزینه بالاسری و حذف تولیدات ایرانی از بازار رقابت جهانی و عدم امکان به‌روز شدن فناوری‌های تولید مورد توجه قرار داد و گفت: بخش‌خصوصی بلاتکلیف است. شرایط به‌گونه‌ای شده که احساس می‌کنیم بدون حمایت رها شده‌ایم و باید هزینه‌های ناشی از سوءمدیریت‌ها را هم بپردازیم.
این عضو هیات نمایندگان از رفتن نیروی ماهر آموزش‌دیده سخن گفت و از نمایندگان مجلس درخواست حمایت و همراهی کرد.
بهرام شکوری، رییس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق ایران از نبود انباشت مولد برای افزایش بهره‌وری و توسعه کسب‌وکار سخن گفت و تصریح کرد: امکان استفاده از سرمایه‌گذاران خارجی را نداریم. مسیر استفاده از منابع صندوق‌ها هم بسته است. از طرفی هم حقوق دولتی معادن افزایش می‌یابد. برای تامین بخشی از هزینه‌ها به کمک صادرات نیز به‌دلیل پیمان‌سپاری ارزی و عرضه ارز صادراتی با نرخ پایین‌تر دچار مشکل هستیم، در این وضعیت چطور می‌توانیم انتظار رشد و توسعه در کسب‌وکار را داشته باشیم.
او ادامه داد: مشکل تامین سوخت داریم و در عین حال مالیات‌های سنگین را هم باید پرداخت کنیم، با این حجم از چالش، رشد ۱۳‌درصدی در برنامه هفتم توسعه شدنی نیست. این اتفاق نمی‌افتد مگر اینکه همه بخواهیم و رویکردها را تغییر دهیم.
این فعال اقتصادی از نمایندگان مجلس درخواست کرد: نظارت بر اجرای قوانین را مجدانه دنبال و به بخش‌خصوصی اعتماد کنند. اجازه دهید محدودیت‌ها از پای فعالان اقتصادی برداشته شود و ظرفیت فعالان اقتصادی را که تجربه کافی دارند به کار بگیرید.
نگرانی از دولتی شدن تشکل‌ها
مرتضی میری، رییس کمیسیون فرش اتاق ایران درخواست کرد: مرکز ملی فرش احیا و این امکان فراهم شود که مرکز به جایگاه قبلی خود برگردد. در این فرآیند هیچ مشورت و نشستی از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت با بخش‌خصوصی در حوزه فرش و قالیبافان انجام نشده است.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران یادآور شد: دولتی‌شدن اقتصاد و حتی دولتی‌شدن تشکل‌ها که در نفس باید خصوصی باشد، وضعیت نگران‌کننده‌ای را رقم زده است.
سادینا آبایی، رییس کمیسیون فاوا، اتاق ایران از تعدد مراکز تصمیم‌گیری به‌ویژه در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات سخن گفت و تلاش نهادهای مختلف در تدوین اسناد متنوع در حوزه هوش‌مصنوعی را اقدامی غیرمنطقی و نادرست خواند.
به باور او باید در این بخش رگولاتوری اتفاق بیفتد و تنها یک سند در حوزه فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات و هوش‌مصنوعی تدوین شود. نباید همه بخش‌ها سند بنویسند و هیچ بخشی مجری نباشد.
آبایی افزود: موضوع ایجاد زیرساخت‌ها روی زمین مانده و هیچ نهاد و سازمانی در ایجاد زیرساخت‌ها قدمی برنمی‌دارد. در این رابطه مجلس باید رگولاتور حوزه قانون‌گذاری باشد و اجازه ندهد بخش فناوری اطلاعات با قوانین متعدد و بدون مجری تنها بماند.
این فعال اقتصادی همچنین از لغو قانون‌های قدیمی بعد از وضع قوانین جدید در همان حوزه صحبت کرد و افزود: وقتی قانون جدیدی تهیه و تصویب می‌شود باید علت آن مشخص شود. پابرجا بودن قوانین قدیمی با وجود تصویب قوانین جدید برای بخش‌خصوصی که محل اصابت قوانین هستند، چالش‌ساز شده است.
هشدار درباره غیرحرفه‌ای‌گرایی در تولید برق
آرش نجفی، رییس کمیسیون انرژی اتاق ایران نیز گفت: ۲۰سال قبل در مجلس تصمیمی گرفته شد که صنعت برق را ورشکسته کرد. باید هر چند وقت یکبار قوانین را تغییر دهیم و به‌روز کنیم. تثبیت قیمت برق که ۲۰سال قبل اجرا شد، شرایط تولید برق را به اینجا کشاند. امروز هم تصمیم گرفتیم صنایع را به تولید انرژی ترغیب کنیم، این‌هم نتیجه خوبی ندارد چون صنعت برق یک تخصص است و نمی‌توان همه صنعتگران در همه حوزه‌ها را در بخش صنعت برق فعال کنیم. این غیرحرفه‌ای‌گری هزینه‌های کشور را بالا می‌برد.
ابوالفضل حجازی، رییس انجمن موتورسیکلت و دوچرخه نیز تاکید کرد: متاسفانه فرزندان ما راضی به ادامه فعالیت پدران خود نیستند و ۱۰سال دیگر کارخانه‌هایی داریم که تعطیل هستند. دلیل این امر فشارهایی است که بر تولید وارد شد و صنعت را زمین زد. صنعت موتورسیکلت از ۶۰‌درصد تولید داخل به ۵‌درصد رسیده است.
۵‌هزار همت؛ کل بدهی دولت
رضا علیزاده، رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس کل بدهی دولت ناشی از اضافه برداشت‌ها را دو‌هزار و 500 همت عنوان کرد و گفت: در مجموع کل بدهی دولت ۵‌هزار همت از بابت اضافه برداشت از بانک‌ها و سایر بخش‌ها محسوب می‌شود و یک‌دلار هم بدهی خارجی نداریم البته پرداختی به ایران نمی‌شود که بدهی خارجی داشته باشیم.
این نماینده مجلس درباره موضوعاتی که به بازگشت ارز اشاره داشت نیز پرداخت و نسبت‌به این سیاست‌های ارزی انتقاد کرد و گفت: این سیاست‌ها درحال بستن راه‌های تجارت است. این مباحث را با رییس‌جمهور مطرح کردیم و گفتیم مگر می‌شود صادرکننده ارز صادراتی خود را ارزان‌تر از قیمت اصلی در سامانه عرضه کند؛ باید اینطور گفت که ایران دچار مشکل ارزی است و در مقابل راه تامین ارز را بر خود بسته است.
علیزاده ادامه داد: این سیاست ارزی فساد و رانت در پی دارد. بازگشت ارز به غیر از واحدهای دولتی که مستقیم از منابع ملی استفاده می‌کنند باید در تامین و عرضه آزاد باشد.
در بخش بعدی شهباز حسن‌پور، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: هر هفته سه‌شنبه‌ها تنقیح قوانین انجام می‌شود و همچنین متناسب با خواست بخش‌خصوصی موضوع تک‌نرخی شدن ارز را مطرح و دنبال کردیم. هرچند مشکلات وجود دارد اما کارها در دست پیگیری است.
صمد حسن‌زاده، رییس اتاق ایران نیز در ادامه سخنان حسن‌پور، به عملکرد مرکز مبادله ارز و طلا و شکاف موجود بین نرخ توافقی و نرخ آزاد اشاره کرد و گفت: سیاستی در مرکز مبادله ارز در پیش گرفته شد تا به کمک آن، نرخ ارز نیمایی با نرخ بازار آزاد برابر شود. کار خوبی شروع شد ولی واحدهای خصولتی که باید ارزهای حاصل از صادرات خود را با نرخ ۴۲‌هزار تومان عرضه می‌کردند، چند ماه تعلل کرده و بعد از افزایش قیمت ارز، ارزها را به بازار عرضه کردند.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با بیان اینکه «سود این تعلل چندماهه در زمینه عرضه ارز حاصل از صادرات، به چند شرکت خاص رسید و آسیب به جامعه اصابت کرد»، خاطرنشان کرد: اما همچنان معتقدیم با تلاش دولت و بخش‌خصوصی می‌توانیم شکاف موجود بین نرخ توافقی و نرخ آزاد را برداشته و تک‌نرخی شدن ارز را محقق کنیم.