14 - 03 - 2023
گذار پکن به اقتصاد امنیتی
«جهانصنعت»- گروه بینالملل
شی جینپینگ قدرتمندترین فرد چین پس از مائو تسه تونگ که حالا سومین دوره ریاستجمهوری خود را آغاز کرده، به اعضای کنگره خلق اعلام کرد اقتصاد و امنیت اموری جداییناپذیر از یکدیگرند.
در ابتدای امر شاید مخاطبان فکر کنند که منظور شی از پیوند اقتصاد و امنیت، اصل اساسی حمایت از امنیت سرمایهگذاران و محیط کسبوکار باشد؛ اما در واقع منظور اصلی شی تقویت نیروهای نظامی بوده است. او در نشست پایانی کنگره ملی خلق اعلام کرد که ارتش چین را به یک دیوار بزرگ فولادی تبدیل میکند تا قادر به حفظ منافع کشور در خارج و همچنین برقراری ثبات و امنیت بیشتر در داخل باشد.
صحبتهای اخیر رییسجمهوری چین در حالی مطرح میشود که وی با وجود اینکه اخیرا موقعیت خود را به عنوان یکی از قدرتمندترین رهبران معاصر چین تثبیت کرده، اما همزمان با چالشهای بسیاری نیز مواجه است. در واقع امروز دولت چین با دو مساله اساسی دستوپنجه نرم میکند. نخست کند شدن رشد اقتصادی پس از همهگیری کرونا و دوم روابط تنشآلود با غرب به ویژه ایالات متحده آمریکا. به همین منظور او روز گذشته به ۳ هزار نفر از اعضای کنگره خلق گفت که امنیت بستر توسعه محسوب شده و ثبات نیز پیشنیاز رفاه است.
طبق بررسیهای انجامشده، خلاصه کلام رییسجمهوری چین این است که کشور نیاز به بهبود در سیستم امنیتی و حفاظت از الگوی توسعه جدید با معماری نوین امنیتی دارد. به همین دلیل هم هست که کارشناسان معتقدند سخنرانی روز دوشنبه وی منعکسکننده نگرانیهای مطرحشده در بیستمین کنگره ملی حزب کمونیست چین در مهر ماه است؛ جایی که شی در سخنرانی خود ۹۱ بار از کلمه امنیت استفاده کرد.
دیوار بزرگ فولادی ارتش
طبق گزارشی که خبرگزاری الجزیره در این رابطه منتشر کرده است: در دوران شی امنیت مهمترین اهرم سیاسی در حزب کمونیست چین است. زیرا نزدیکان وی میتوانند با استفاده از این اهرم از موقعیت او محافظت کنند؛ امری که با توجه به مادامالعمر شدن دوره ریاستجمهوری شی جینپینگ برای وی اهمیت حیاتی دارد.
اما از منظر بیرونی شی تلاش میکند، تصویری از دولت و ارتش ترسیم کند که مردم چین خواهان دیدن آن هستند. به همین دلیل هم هست که در اغلب سخنرانیهای خود تاکید دارد که چین توسط آمریکا و غرب محاصره شده و به همین دلیل نیاز به تلاش سخت جهت محافظت از کشور وجود دارد.
در همین راستاست که چینیها یک برنامه گسترده جهت مدرنسازی ارتش در دستور کار دارند که قرار است به گفته شی جین پینگ تا سال ۲۰۳۵، نیروهای مسلح این کشور را به دیوار بزرگ فولادی تبدیل کرده و به طور موثر از حاکمیت ملی، امنیت و منافع توسعهای چین محافظت کنند. در این میان برخی از کارشناسان معتقدند این برنامه ۱۲ساله در شرایطی جزئی از راهبردهای اساسی دولت چین قلمداد میشود که چینیها امروز نیز با توجه به قدرت و وسعت ارتش و نیروهای مسلح خود، نفوذ قابل توجه و بیسابقهای را در منطقه به خصوص در دریای چین جنوبی اعمال میکنند.
مساله مهم این است که در سخنرانی روز گذشته شی، با توجه به تنشهایی که بر سر تایوان به وجود آمده است، شی به صراحت فرمان برخورد با فعالیتهای جداییطلبانه برای تایوان را صادر کرده و از مداخله خارجی در بحث تایوان یاد کرده است. برخی از تحلیلگران معتقدند دولت پکن قصد دارد در مورد تایوان نیز برنامه یک کشور، دو سیستم را اجرایی کند. موضوعی که در مقابل هنگکنگ و ماکائو نیز اجرایی شده است. با این حال هر چند با این سیستم خودمختاری تایوان تحت حاکمیت چین به رسمیت شناخته میشود، اما بعید است با توجه به تحولات رخداده مقامات تایوانی زیر بار چنین پیشنهادی بروند.
نگرانی امنیتی- اقتصادی
علاوه بر این برای شی جینپینگ، نگرانیهای امنیتی به بخش داخلی کشور نیز مرتبط میشود. اخیرا مقامات این کشور هدف تولید ناخالص داخلی را برای سالجاری میلادی ۵ درصد تعیین کردند که نشاندهنده اثرات و پیامدهای سه ساله همهگیری کرونا بر اقتصاد چین است. یکی از پیامدهای این موضوع بحث وقوع اعتراضات داخلی در مهر ماه امسال بود که به واسطه سیاستهای کووید صفر آغاز و در نهایت منجر به لغو این سیاست از سوی دولت شد. همچنین به گفته کارشناسان، چینیها با وجود رشد و توسعه خیرهکننده در طول دهههای گذشته، همچنان با مقولهای به نام توسعه نامتوازن بین مناطق شهری و روستای دست به گریبان هستند؛ امری که شکاف طبقاتی در این کشور را تشدید میکند.
از این رو شیجینپینگ و نزدیکان وی که به تازگی در راس هرم قدرت حزب کمونیست قرار گرفتهاند، برنامه ساختن یک کشور بزرگ و مدرن سوسیالیستی را در راستای جوانسازی ملی دنبال میکنند؛ موضوعی که شی معتقد است وظیفه تاریخی آن بر روی نسل فعلی گذاشته شده و از منظر اقتصادی لازم است از سیاست رشد اقتصادی به هر قیمت به سمت توسعه علم و فناوری گام برداشته شود. با این حال مشخص نیست با توجه به چالشهایی که چین از منظر داخلی (مانند کاهش جمعیت و کند شدن رشد اقتصادی) و نیز مخاطرات خارجی (مانند تنش روزافزون با آمریکا) با آنها مواجه است تا چه میزان بتواند چنین برنامههایی را به صورت متمرکز و از بالا به پایین اجرایی کند. مسالهای که به نظر میرسد آزمون بزرگ دوره ۵ساله ریاستجمهوری شی باشد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد