حکم جنایتکاران

«جهان‌صنعت»- پنجشنبه گذشته دادگاه بین‌المللی کیفری با صدور رایی تاریخی حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر و یوآو گالانت وزیر جنگ سابق اسرائیل را صادر کرد. مطابق این حکم نتانیاهو و گالانت به ارتکاب جنایت علیه بشریت و جنایات جنگی از 8اکتبر 2023 تا 20می‌2024 شناخته شده‌اند و دیگر قادر نیستند به 120‌کشور سفر کنند.
در همین رابطه کریم خان، دادستان دیوان کیفری بین‌المللی، از کشورهای عضو و غیرعضو دادگاه لاهه خواست تا در رابطه با حکم‌های بازداشت صادر شده علیه نتانیاهو و گالانت در زمانی که بسیاری از کشورهای جهان احترام خود را به نقش و استقلال دادگاه مورد تاکید قرار داده‌اند، همکاری کنند. خان گفت: من از همه کشورهای عضو می‌خواهم که به تعهدات خود نسبت به کنوانسیون رم پایبند باشند و همچنین از همکاری با کشورهای غیرعضو این کنوانسیون برای رعایت قوانین بین‌المللی استقبال می‌کنم.
از سوی دیگر در حالی که سخنگوی سازمان ملل تصریح کرده که به این حکم احترام می‌گذاریم، برخی کشورهای اروپایی که اتفاقا از متحدان رژیم اسرائیل نیز محسوب می‌شوند در اقدامی بی‌سابقه اعلام کردند که در صورت سفر نتانیاهو به کشورهایشان او را دستگیر خواهند کرد. به عنوان مثال کاسپار ولدکامپ وزیر خارجه هلند که قرار بود دوشنبه این هفته به تل‌آویو سفر کند، ضمن لغو سفرش به سرزمین‌های اشغالی اعلام کرد که کاملا به رای دادگاه بین‌المللی کیفری پایبند بوده و در صورت سفر نتانیاهو به هلند او را دستگیر خواهند کرد.
از سوی دیگر گیدو کروستو وزیر دفاع ایتالیا نیز روز پنجشنبه، بلافاصله پس از صدور حکم دادگاه تاکید کرده که در صورت سفر نخست‌وزیر اسرائیل به رم موظف به دستگیری وی هستیم. این در حالی است که جوزف بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز با اعلام اینکه این اتحادیه حکم دادگاه را پذیرفته است، گفت: از تمام طرف‌ها، از جمله کشورهای عضو اتحادیه اروپا می‌خواهیم تا این تصمیم را اجرا کنند.
به گزارش یورونیوز، بورل در یک کنفرانس خبری مشترک با ایمن صفدی، وزیر امور خارجه اردن در امان درباره این حکم بین‌المللی گفت: این یک تصمیم سیاسی نیست و باید محترم شمرده شده و اجرا شود. او همچنین تاکید کرد که این تصمیم الزام‌آور است و تمامی طرف‌های عضو دیوان کیفری بین‌المللی که شامل تمامی اعضای اتحادیه اروپا نیز می‌شود، باید آن را اجرا کنند.
رای دادگاه چیست؟
طبق گزارشی که خبرگزاری یورونیوز در این خصوص منتشر کرده، دیوان کیفری بین‌المللی گفته برای باور به اینکه نتانیاهو و گالانت مسوولیت کیفری در قبال جنایت جنگی گرسنگی به عنوان یک روش جنگی و جنایات علیه بشریت از جمله قتل، آزار و اذیت‌ و دیگر اعمال غیرانسانی دارند، دلایل منطقی وجود دارد.این دادگاه همچنین معتقد است که هر دو مقام کنونی و پیشین اسرائیلی به عنوان مقامات غیرنظامی، مسوولیت کیفری برای جنایت جنگی هدایت عمدی حمله علیه جمعیت غیرنظامی را بر عهده دارند. این احکام در حالی صادر شده که تهاجم اسرائیل به غزه به تازگی وارد دومین سال خود شده و تاکنون حدود ۴۴‌هزار نفر بر اثر حملات ارتش اسرائیل در این منطقه کشته شده‌اند، همچنین حمله اسرائیل تقریبا تمام جمعیت غزه را آواره کرده و منجر به کمبود شدید غذا، آب سالم و دارو شده، به‌ طوری که جمعیت ساکن این منطقه در آستانه قحطی قرار گرفته‌اند.
واکنش آمریکا و اسرائیل
در همین راستا و در حالی که چین از حکم دادگاه حمایت و اعلام کرده که پکن امیدوار است دیوان بین‌المللی کیفری از موضعی بی‌طرف و عادلانه حمایت و از اختیارات خود مطابق با قانون استفاده کند، جو بایدن رییس‌جمهوری آمریکا در واکنش به صدور حکم جلب بنیامین نتانیاهو از آن به عنوان اقدامی شنیع و مفتضحانه یاد کرد. رییس‌جمهوری ایالات‌متحده مدعی شد، هیچ قابلیت مقایسه‌ای بین حماس و اسرائیل وجود ندارد و کشورش همواره در برابر تهدیدهای امنیتی علیه اسرائیل در کنار این رژیم خواهد بود.
از سوی دیگر بنیامین نتانیاهو نیز پنجشنبه شب در واکنش به حکم دادگاه کیفری بین‌المللی علیه او و یوآو گالانت وزیر جنگ سابق ارتش این رژیم گفت: هیچ تصمیم ضداسرائیلی من را از ادامه دفاع از خودمان بازنمی‌دارد و تسلیم فشارها نمی‌شویم. او با بیان اینکه دادگاه کیفری بین‌المللی به ابزاری برای دعواهای سیاسی تبدیل شده، گفت: اسرائیل تصمیم دادگاه کیفری بین‌المللی را به رسمیت نخواهد شناخت. صحبت‌های نتانیاهو درخصوص حکم دادگاه بین‌المللی کیفری در حالی مطرح شده که دبیرکل عفو بین‌الملل، صدور حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر و یوآو گالانت، وزیر سابق جنگ رژیم صهیونیستی را به اتهام جنایات جنگی در نوار غزه از سوی دادگاه کیفری بین‌المللی یک نقطه عطف تاریخی خوانده است. همچنین در شرایطی که وزیر خارجه ایرلند اعلام کرده که کشورش قاطعنانه از حکم دادگاه لاهه حمایت می‌کند، دولت آفریقای جنوبی هم از این احکام استقبال کرد و آن را گامی مهم در راستای تحقق عدالت خواند.
گامی در جهت عدالت
در همین رابطه لازم به ذکر است که رژیم صهیونیستی عضو دادگاه بین‌المللی کیفری نیست و هر چند که احکام این دادگاه برای کشورهای عضو الزام‌آور است اما برخی کشورها می‌توانند از اجرای آن سر باز بزنند. با این حال موضوع مهمی که وجود دارد این است که اولا صدور چنین حکمی مقدمه‌ای برای اجرای عدالت است، از سوی دیگر هر چند ممکن است برخی کشورها این حکم را اجرا نکنند، اما نتانیاهو زمانی که از قدرت کنار برود، برای همیشه سایه چنین حکمی بر سرش باقی خواهد ماند و جامعه بین‌المللی این امید را دارد که سرانجام روزی او به جرم ارتکاب جنایت جنگی در نوار غزه محاکمه شود.
علاوه بر این چنین حکمی نشان‌دهنده افول جایگاه جهانی رژیم اسرائیل نیز محسوب می‌شود، به ‌طوری که روزنامه صهیونیستی معاریو به تازگی در گزارشی آورده است: تصمیم دادگاه بین‌المللی کیفری و واکنش‌های جهانی در حمایت از این تصمیم نشان‌دهنده پایین آمدن جایگاه بین‌المللی اسرائیل بوده و نشان می‌دهد که دنیا دیگر توان تحمل ما را ندارد. روزنامه‌ها آرتص نیز در این باره نوشت: تصمیم دادگاه بین‌المللی لاهه منجر به تحریم‌های گسترده تسلیحاتی خواهد شد.