کمر‌درد غیراختصاصی

دکتر الهام باقری‌یکتا*- اگر تا به حال به پزشک مراجعه کرده‌اید و گفته‌اند که «کمرتان درد می‌کند اما دلیل خاصی برای آن پیدا نکردیم!» مشکل شما احتمالا کمر‌درد غیراختصاصی بوده است. این نوع کمر‌درد یک معماست؛ درد وجود دارد اما هیچ مشکل جدی مانند دیسک کمر، شکستگی یا بیماری خاصی در ارزیابی‌ها پیدا نمی‌شود. در واقع کمر‌درد غیراختصاصی مانند آن دوستی است که همیشه در مهمانی‌ها حاضر می‌شود اما هیچ‌کس نمی‌داند چرا آنجاست!
کمر‌درد غیراختصاصی چیست؟
کمر‌درد غیراختصاصی به دردی گفته می‌شود که در ناحیه کمر احساس می‌شود اما دلیل مشخصی مانند آسیب‌های ساختاری (مثل دیسک یا آرتروز) یا بیماری‌های خاص (مثل عفونت یا تومور) ندارد. این درد معمولا ناشی از عوامل ساده‌تری مانند کشیدگی عضلات، فشار روی رباط‌ها یا حتی استرس و اضطراب است. به عبارت دیگر، کمر شما درد می‌کند اما هیچ ‌چیز «خطرناکی» در کار نیست.
چرا کمر‌درد غیراختصاصی شایع است؟
کمر‌درد غیراختصاصی مانند یک مهمان ناخوانده است که تقریبا برای همه پیش می‌آید! حدود ۸۰ تا ۹۰‌درصد از موارد کمر‌درد غیراختصاصی هستند. دلایل این همه‌گیری عبارتند از:
1. سبک زندگی کم‌تحرک: زندگی مدرن ما پر از نشستن‌های طولانی است، پشت میز کار، داخل خودرو یا روی مبل. این کم‌تحرکی باعث ضعیف شدن عضلات کمر و افزایش فشار روی ستون فقرات می‌شود.
2. بلند کردن اجسام به روش نادرست: گاهی اوقات فکر می‌کنیم قوی‌تر از آنیم که واقعا هستیم! بلند کردن اجسام سنگین بدون رعایت اصول صحیح، می‌تواند باعث کشیدگی عضلات و رباط‌های کمر شود.
3. استرس و اضطراب: بله، استرس هم می‌تواند باعث ایجاد کمردرد شود! وقتی استرس دارید، عضلات بدن شما به حالت منقبض‌شده باقی می‌مانند و فرصتی برای استراحت پیدا نمی‌کنند که این مساله می‌تواند به کمر‌درد منجر شود.
علائم کمر‌درد غیراختصاصی چیست؟
کمر‌درد غیراختصاصی معمولا با علائم زیر همراه است:
– درد در ناحیه پایین کمر که ممکن است به باسن یا ران‌ها هم انتشار پیدا کند.
– دردی که با حرکت کردن بدتر می‌شود اما معمولا با استراحت بهبود می‌یابد.
– احساس سفتی یا گرفتگی در عضلات کمر.
نکته مهم این است که در کمر‌درد غیراختصاصی معمولا علائم خطرناکی مانند بی‌حسی، گزگز یا ضعف در پاها دیده نمی‌شود. اگر چنین علائمی دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
چطور از کمردرد جلوگیری کنیم؟
1. صندلی‌تان را دوست داشته باشید!
اگر شغل‌تان طوری است که باید ساعت‌ها پشت میز بنشینید، حتما به صندلی‌تان توجه کنید. صندلی که از کمر شما حمایت نمی‌کند، مانند دوستی ناجور است که فقط دردسر درست می‌کند! سعی کنید صندلی با پشتی مناسب انتخاب کنید و هرازگاهی بلند شوید و کمی حرکت کنید.
2. وزن‌تان را کنترل کنید.
اضافه وزن می‌تواند فشار زیادی به کمر شما وارد کند، پس سعی کنید وزن‌تان را در حد متعادل نگه دارید. به قول معروف، «کمر شما یک جرثقیل نیست!»
3. ورزش کنید اما با احتیاط!
ورزش منظم می‌تواند به تقویت عضلات کمر شما کمک کند اما مراقب باشید، بعضی حرکات ورزشی اگر به درستی انجام نشوند، می‌توانند باعث آسیب بیشتر شوند، پس قبل از شروع هر برنامه ورزشی، حتما با یک متخصص مشورت کنید.
چطور با کمر‌درد غیراختصاصی مقابله کنیم؟
خبر خوب این است که کمر‌درد غیراختصاصی معمولا خودبه‌خود بهبود می‌یابد اما اگر می‌خواهید سریع‌تر از شر آن خلاص شوید، این راهکارها را امتحان کنید:
1. فعال بمانید! برخلاف تصور قدیمی که استراحت مطلق را توصیه می‌کرد، امروزه ثابت شده که فعالیت سبک می‌تواند به بهبود کمر‌درد کمک کند. پیاده‌روی، شنا یا حرکات کششی ملایم می‌توانند معجزه کنند.
2. گرم کردن: یک کیسه آب گرم می‌تواند به شل شدن عضلات و کاهش درد کمک کند. به قول معروف، «گرما دوست کمر شماست!»
3. تمرینات تقویتی: تقویت عضلات کمر و شکم می‌تواند از بروز دوباره کمر‌درد جلوگیری کند. البته این تمرینات باید تحت نظر یک متخصص انجام شود تا مشکلی ایجاد نکند.
4. مراقبت از روان: از آنجایی که استرس می‌تواند باعث کمر‌درد شود، سعی کنید با روش‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا یا حتی صحبت با یک دوست استرس خود را کاهش دهید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر کمر‌درد شما بیش از چند هفته طول کشید یا اگر علائمی مانند بی‌حسی، گزگز یا ضعف در پاها داشتید، حتما به پزشک مراجعه کنید. اگر درد شما با تب، کاهش وزن ناگهانی یا مشکلات ادراری همراه بود، این می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد.
سخن آخر
کمر‌درد غیراختصاصی ممکن است آزاردهنده باشد اما معمولا خطرناک نیست. با کمی مراقبت و توجه می‌توانید از شر آن خلاص شوید. به قول معروف، «کمر شما یک قهرمان است، فقط گاهی نیاز به استراحت دارد!» پس سعی کنید با رعایت نکات ساده‌ای که در این مقاله گفته شد، از کمر‌درد غیراختصاصی دوری کنید.
* دکترای تخصصی فیزیوتراپی و توانبخشی