20 - 09 - 2022
کاربرد تئوری بازیها در مذاکرات سیاسی تعیینکننده
احمد یزدانپناه*
چند سالی است هم در تدریس و هم پژوهش روی «نظریه بازی»ها کار میکنم. کتابی هم روی میز است که چشمانتظار چاپ است. در هشت یا نه سالی که در دانشگاه ایالتی ایوا فرصت پژوهش و تدریس و تعلم داشتم، توفیقی نصیب شد که در خدمت مایکل هلمر کارشناس ارشدی فاضلتر از دهها دکتر در زمینه ابعاد گوناگون، سازمان تجارت جهانی WTO، تلمذ کنیم. یکی از مباحث فنون مذاکره بود. گفتم شاید نگاهی به آن یادداشتها و مطابقت آن با منبع جدید و البته با حفظ سادگی بحث، برای ما که چشمانتظار نتایج مذاکرات هستهای هستیم مفید فایده باشد، نیویورک تایمز ماه گذشته در گزارشی نوشته بود مذاکرات ایران با آمریکا با واسطهگری اروپا دارد به سمت یک «بازی جوجه» (ترسو و بزدل) میرود. راستش نگران شده و بیشتر مصمم شدم- با آنکه سیاسی نیستم و از اکثر سیاستمداران دل خوشی ندارم- تا به این بازی و بازی دیگری که نقشآفرین در مدل مذاکرات هستند اشارهای کنم. بدون شک، حضور و ظهور و بروز مذاکرات یکی از متداولترین و از غالبترین نیازهای زندگی امروزه ما هستند. از معاملات و بدهبستانهای زندگی روزمره گرفته مثل رهایی از ترافیک و پرهیز از وقت تلفشده در راهبندانها و نشستن بر ترک موتور با مذاکره اینکه چقدر میگیرد و خطوط قرمز ما را مثل به کار نبردن پیادهرو و رعایت سرعت مطمئنه که جزو عناصر مذاکره با آن موتوری است رعایت میکند. البته قواعد بازی باید رعایت شود. اگر لیست بالابلندی از خطوط قرمز مطرح کنید احتمال اینکه بین فرمایشات شما موتور را به حرکت درآورد و از خیر معامله با شما درگذرد، بسیار است. از مذاکره با سوپر سر کوچه گرفته تا مذاکرات تجارت بینالملل و جنگ و صلح. مذاکره تعاملی است بین طرفهای مذاکره برمبنای منافع خود؛ هرچند این منافع میتوانند متقابل و متقاطع باشند. هدف از مذاکره تلاشهای سازنده برای خاتمه دادن به منازعات و تضادها و تنشها و برقراری صلح و امکان تسویهحساب به روش عقلایی و منطقی و برپایه منافع متقابل است. مذاکرات در اصل یک «بازی» به معنی استراتژیک آن است؛ یعنی رابطه و گفتوگوی تعاملی و همان چیزی که تئوری بازیها به عنوان بازی مطرح میکند. طرفهای مذاکره هم همان «بازیکنان» هستند که باید با هوشیاری تمام «انتخاب» و تصمیمسازی کنند یا به گفته نظریه بازیها برنامه عمل یا «استراتژی» داشته باشند تا مذاکره به نتایج مطلوب برسد.
ادامه در صفحه ۳
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد