26 - 01 - 2023
چگونه میتوان تحول دیجیتالی را پیادهسازی کرد
محمدرضا غفوری* تحول دیجیتال پاسخی حیاتی به اختلالات سریعی است که فناوری برای شرکتها در سراسر جهان به ارمغان آورده است. برای اکثر کسبوکارها، تحول دیجیتال با فرصتهای رشد تقویت شده است، در حالی که ۴۱ درصد به افزایش فشارهای رقابتی اشاره میکنند و ۳۸ درصد تغییر خود را به مقررات امنیت دادهها مانند GDPR نسبت میدهند. در حال حاضر و پس از همهگیری کووید۱۹، تحول دیجیتال نه تنها به یک استراتژی برای کسبوکارهای رقابتی و آیندهنگر، بلکه به یک نیاز اجباری و سریع برای بقا تبدیل شده است. ۷۰درصد از شرکتها سرمایهگذاری خود را در تحول دیجیتال در طول همهگیری با هدف تقویت انعطافپذیری افزایش داده یا حفظ کردهاند. در حالی که تغییرات سریع ناشی از کووید۱۹ بسیاری از مشاغل را در مسیر درست راهاندازی کرده است و این سازمانها باید یک استراتژی تحول دیجیتال قوی را اجرا کنند تا از اختلالات آینده جلوتر بمانند.
یکی از محوریترین موضوعات داووس ۲۰۲۳، دیجیتالی شدن و اهمیت آن بود که در اواخر دی ماه جاری مطرح و اعلام شد که تقسیمبندی کشورها از این به بعد به درصد دیجیتالی شدن جامعه و اقتصاد آنها ارتباط پیدا خواهد کرد. در این مسیر، چین، آمریکا، هند، آسیای شرقی، اروپا و کشورهای عربی خلیج فارس به ترتیب دیجیتالیترین مناطق جهان هستند. بقیه کشورها با سرعت به مراتب کمتری این مسیر را طی میکنند.
تغییر دیجیتالی چیست؟
تحول دیجیتال وسیلهای است که از طریق آن کسبوکارها پیشنهادات مشتری خود را با استفاده از فناوری و آخرین شیوههای کسبوکار برای پاسخ به فشارهای بازار دوباره اختراع میکنند یا تطبیق میدهند. این موضوع میتواند شامل یافتن راههای جدید برای تعامل با مشتری، فروش محصولات یا خدمات جدید (معمولا دیجیتال)، یا خودکارسازی فرآیندهای داخلی برای بهبود تجربه مشتری باشد. به طور کلی، تحول دیجیتال میتواند از یک شرکت به شرکت دیگر بسیار متفاوت به نظر برسد، زیرا باید منحصر به ارزشها، اهداف و پیشنهادات شرکت باشد. دگرگونی دیجیتال یک رویکرد یکسان نیست، بلکه یک نقشه راه یا سفری است که از شرکتها میخواهد به درون نگاه کنند و فرصتهای بهبود را در افراد، فرآیندها و فناوری خود شناسایی کنند.
شروع با تحول دیجیتالی
شرکتها باید ابتدا چشمانداز خود را قبل از شروع یک تحول دیجیتال شناسایی کنند. برای شروع سرمایهگذاری فعال در این سفر، ابتدا باید بدانید که کسبوکار شما در حال حاضر کجاست و میخواهید کجا باشد. این به این معنی است که استراتژی و آرزوهای خود را ترسیم و نتایج را اولویتبندی کنید. چشمانداز شما باید یک نتیجه کلی و بزرگتر را نشان دهد که در آن شرکت شما دارای فرهنگ توسعه مستمر و ابزارها و فرآیندهای مورد نیاز برای دستیابی به آن باشید. به کسبوکار خود از نظر افراد، فرآیندها و فناوری نگاه کنید و بپرسید کسبوکار من برای دستیابی به چشماندازم به چه استعدادها/مهارتهای انسانی نیاز دارد؟ چه فرآیندهای دستی را میتوان خودکار کرد؟ چه فرآیندهایی بیش از آنچه که از بین میبرند موانعی ایجاد میکنند؟ چه ابزارهای فناوری در دسترس تیم من است؟ چگونه فناوری میتواند برای تیم و مشتریان من ارزش ایجاد کند؟ چه دادههایی را میتوانیم برای اطلاع از تصمیمات استراتژیک جمعآوری کنیم؟ چگونه میتوانیم از فناوری برای جمعآوری این دادهها استفاده کنیم؟ با داشتن یک استراتژی میتوانید از یک چارچوب تحول دیجیتال قوی پیروی کنید. یک چارچوب قوی ساختاری را برای بررسی، تقویت و در نهایت تغییر قابلیتهای کلیدی کسبوکار شما به موازات یکدیگر فراهم میکند. دو گام عملی که میتوانید فورا برای شروع تحول بردارید:
۱- فرصتهای کاری از راه دور را در سازمان خود بررسی کنید. چه ابزارهایی در دسترس شماست؟ آیا افراد شما زیرساختی در خانه دارند که بتوانند از دورکاری پشتیبانی کنند؟ آیا میتوانید عادتهای روزمره (مانند ایستادن یا سایر گردهماییها) را طوری تغییر دهید که کاملا مجازی باشند؟
۲- دوباره به اهداف کوتاهمدت و میانمدت سازمانی خود نگاه کنید. آیا هنوز هم میتوانید آنها را در یک محیط همهگیر یا پس از همهگیری به دست آورید؟ ممکن است لازم باشد آنها را دوباره تعریف کنید.
قابلیت اول: افراد و نیرو
دو زمینه کلیدی برای پیشرفت در توسعه افراد وجود دارد: مدیریت استعداد و مدیریت تغییر. مدیریت استعداد با تعریف استعدادها و مشخصات مهارتهای مورد نیاز در شرکت شما و بررسی مهارتهایی که از دست رفتهاند شروع میشود. این منجر به شناسایی نامزدها برای توسعه حرفهای، آموزش مهارتهای دیجیتال در سطح شرکت و فرصتهایی برای ایجاد نقش جدید میشود. در نهایت، هدف ایجاد استعدادهای با کیفیت بالا در سراسر شرکت و ایجاد رهبران دیجیتال در پستهای مدیریتی کلیدی است. مدیریت تغییر در عین حال، مدیریت تغییر برای رسیدگی فعالانه به پاسخهای منفی یا واکنشهای درونی به تحول در کسبوکار ضروری است. همانطور که نقشهای جدید را معرفی میکنید، توسعه حرفهای را اختصاص میدهید، فرآیندها را دوباره اختراع میکنید و فناوریهای جدید را به کار میگیرید، این احتمال وجود دارد که افراد درون شرکت شما با ترس، سردرگمی یا عدم اطمینان پاسخ دهند. مدیریت تغییر مستلزم ارتباط مستمر و توانمندسازی افراد برای تقویت روشهای جدید کار است. افراد شما باید بدانند تحول دیجیتال در مورد تکامل و افزایش تواناییهای انسانی است نه جایگزینی آنها. به گفته مک کینزی، تقریبا دو برابر تعداد سازمانهایی که شیوههای نیروی کار و استعداد زیر را اتخاذ کردهاند، در تحول دیجیتالی خود موفق بودهاند، در مقایسه با سازمانهایی که موفق به این کار نشدهاند، برنامههای توسعه رهبری را با تمرکز بر تیمهای بینعملکردی پیشرو ارائه دهید. برنامههایی را برای توسعه مهارتهای مربیگری دیگران در شیوههای جدید کار ارائه دهید. شناسایی مهارتهای مورد نیاز برای ارائه محصولات و خدمات دیجیتال در مجموعه سازمان. اهداف استخدام را براساس نیازهای مهارتی خاص تعیین کنید. از طریق مدیریت استعداد و تغییر، میتوانید فرهنگ بهبود مستمر را ایجاد کنید؛ جایی که کارکنان به جای ترس از تغییر، هیجانزده هستند.
گامهای عملی برای تغییر افراد: با تعریف نقشها و مسوولیتهای مورد نیاز جدید شروع کنید. مهارتهای دیجیتال را در تیم رهبری خود ارتقا دهید. با سرمایهگذاری در ارتقای مهارت در قابلیتهای دیجیتال، افراد خود را برای کار به روشهای جدید توانمند کنید. افراد خود را به استفاده از ابزارهای دیجیتال ارتقا یافته برای کارهای روزمره راهنمایی کنید. به طور مکرر در مورد تغییرات از طریق روشهای سنتی و دیجیتالی ارتباط برقرار کنید.
قابلیت دوم: فرآیند
فرآیندهای شما کارایی و ناکارآمدی شرکت شما را کنترل میکنند. ورودیها و خروجیهای یک فرآیند ساده را در نظر بگیرید: آیا درخواست برای خرید جزئی یا فاکتور نیاز به تاییدیههای بیشماری از بخش مالی شما دارد؟ آیا مقدار کار با ارزش نتیجه نامتناسب است؟ شرکتها باید یک مدل بهینهسازی فرآیند را اتخاذ کنند که هدف آن تبدیل فرآیندهای استاندارد به فرآیندهای تطبیقی است. این امر مستلزم ارزیابی مجدد دائمی فرآیندها در طول مراحل دیجیتال است. به فرآیندهای موجود شرکت دقت کنید، به ورودیها و خروجیهای مورد انتظار و نحوه ارتباط فرآیندها در سراسر شرکت نگاه کنید. از طریق این مدل، میتوانید مناطقی را برای بهبود شناسایی کنید که در آنها فرآیندها، ناکارآمد یا بیش از حد پیچیده هستند. هدف این است که بفهمیم چه چیزی را میتوان خودکار کرد و کجا فرآیندها را میتوان برای کارایی بیشتر به هم متصل کرد. همچنین مهم است بدانیم ابزارها در کجا میتوانند در فرآیندها برای بهبود فعالیتهای عملیاتی ادغام شوند. مراحل عملی برای تغییر فرآیندهای خود: با شناسایی و درک فرآیندهای موجود خود شروع کنید. شروع به اتخاذ روشهای چابک برای بهبود سازگاری و استحکام نمایید. توسعه مدلهای عملیاتی مبتنی بر پلتفرم با پشتیبانی فناوری را در دستور کار قرار دهید.
قابلیت سوم: فناوری
وقتی به فناوری فکر میکنید، مانند هر قابلیت دیگری شروع کنید: آنچه را که در حال حاضر وجود دارد ارزیابی کنید و فضای بهبود را مشخص کنید. بسته به بلوغ شرکت شما، ممکن است فناوری موجود را داشته باشید یا از ابزارهای بدون مشکل مانند صفحات گسترده متفاوت یا حتی حسابداری دستی استفاده کنید. بخش اصلی توسعه قابلیت فناوری شما نیازمند جستوجو برای پیشرفتهای تکنولوژیکی مناسب برای فرآیندها و ارزش پیشنهادی شما است. بپرسید چه فناوری ارزش سریع ایجاد و در عین حال از دیدگاه شما برای تحول دیجیتال پشتیبانی میکند. ابزارهای مثال عبارتند از راهحلهای ابری، روباتیک، فناوریهای موبایل و وب، ساخت سهبعدی و اتوماسیون.
استفاده از SAMR برای شناسایی: فناوری مناسب مدل SAMR به سازمانها کمک میکند تا پلتفرمهای IT مناسبی را که برای کسبوکار کاربردی هستند شناسایی و آنها را بدون شکستن زنجیره افراد و فرآیندهای شما یکپارچه کنند، بنابراین SAMR به چه معناست؟
– جانشینی: (Substitution) در این مرحله، فناوری مستقیما جایگزین کارهای سنتیتر میشود. این یک جایگزینی ساده و شفاف است. فناوری در جریان کار ادغام شده و به عنوان جایگزینی برای حجم کار عملیاتی عمل میکند.
– تقویت: (Augmentation) فناوری را در این مرحله جایگزین روشهای سنتی کردهایم و باید روشهای توسعه این کار را تقویت کنیم. کاربران شروع به کار با فناوری میکنند و متوجه پیشرفتهای عملکردی در فعالیتهای روزمره خود و شرکت میشوند.
– اصلاح: (Modification ) تشخیص دهید که مدل کسبوکار شما باید تغییر کند. برای شروع ارائه محصولات یا خدمات خود به صورت دیجیتال، فناوری را معرفی کنید. با معرفی محصولات یا خدمات اضافی، پیشنهاد دیجیتال خود را بیشتر توسعه دهید.
– تعریف مجدد: (Redefinition) اتوماسیون کامل/ گردش کار دیجیتال با فناوری که امکان ایجاد وظایف جدید را فراهم میکند به دست آمده است. نشانگر اوج چگونگی تغییر و تحول فناورانه در تجربه کاربران است. در این حالت، از خود میپرسید که آیا ابزارهای فناوری به مدیران اجازه میدهند تا یک کار سنتی را به گونهای تعریف کنند که بدون فناوری امکانپذیر نباشد و یک تجربه جدید ایجاد کنند.
قابلیت چهارم: هوش مصنوعی و علم داده
در حالی که هوش مصنوعی و علم داده بر ارائه فرصتهای تکامل مستمر برای شرکت شما متمرکز است که توسط علم داده پشتیبانی میشود و از Al (Artificial intelligence) به عنوان یک ابزار پشتیبانی میشود. با فناوریهای Al که دادههای کلیدی، جمعآوری و تجزیه و تحلیل میکند، میتوانید فرصتهای جدیدی را برای کسبوکار خود کشف کنید که شاید قبلا تصورش را هم نمیکردید. علاوه بر شناسایی روندهای بازار و تجزیه و تحلیل رفتار مشتری، Al میتواند پیشبینیهایی ایجاد کند، بنابراین مسیر کسبوکار و مشتریان خود را ببینید. از آنجا میتوانید تقاضای مشتری را پیشبینی کنید و تصمیمات و شراکتهای استراتژیک تجاری را بهتر اطلاع دهید.
مراحل عملی برای ادغام هوش مصنوعی و علم داده در شرکت شما:
– مجموعه دادههای مورد نیاز شرکت خود را جمعآوری و آماده کنید.
– ایجاد مدلهای داده و اطلاعرسانی به یادگیری ماشین.
– پلتفرمهای هوش مصنوعی را ایجاد کنید که قادر به ارائه پیشبینیهای تجاری دقیق باشد.
چه زمانی تغییر شکل دیجیتالی به پایان میرسد؟
پاسخ کوتاه به این سوال این است که اینطور نیست. تعیین تاریخ پایان برای تحول دیجیتال شما اساسا مانند توقف کامل آن است. در حالی که ممکن است شما پایههای اساسی ایجاد یک کسبوکار دیجیتال را پشت سر گذاشته باشید، تحول دیجیتال خود با فرهنگ بهبود مستمر تعریف میشود.
برای دستیابی به دگرگونی دیجیتال واقعی، باید آماده سازگاری، تکامل و رشد باشید، زیرا تقاضاهای بازار تغییر میکند و دادهها فرصتهای جدیدی را نشان میدهند. به یاد داشته باشید، زمانی که تصمیم میگیرید تحول دیجیتال را «متوقف» کنید، بقیه جهان و رقبای شما همچنان پاسخگوتر، مشتری محورتر و در نهایت رقابتیتر رشد میکنند. عقب نمانید و با توسعه قابلیتهای کلیدیتان و هوش مصنوعی که بینش مبتنی بر دادهها را در مورد مسیر کسبوکارتان ارائه میکند، باید آماده باشید که به طور نامحدود به پیشبرد کسبوکارتان در آینده ادامه دهید.
گام بعدی را برای تحول دیجیتالی واقعی بردارید. رقابت ماندن فقط در مرحله یک تصمیم هوشمندانه نیست. از بسیاری جهات، این تنها تصمیم است. در دیجیتال، ما درک میکنیم که تحول دیجیتال فرآیندی است که نیاز به رهبری قاطع، برنامهریزی استراتژیک و چشماندازی روشن دارد.
از نزدیک با شرکتها کار میکنیم تا سفرهای مشتریانشان را سازماندهی کنیم و قابلیتهای دیجیتالی آنها را برای رقابت با بومیهای دیجیتال توسعه دهیم و رهبری آنها را با چارچوب و ابزارهایی برای رشد مداوم تجهیز کنیم.
در نهایت شاید در ابتدا بسیاری از صاحبان کسبوکارها و مدیران شرکتها با شنیدن اصطلاح تحول دیجیتال یا دیجیتالی شدن این ذهنیت را دارند که تنها قرار است از فناوریها، نرمافزارها و فرآیندهای جدید که کارآمدتر از شیوههای قدیمی و سنتی هستند، در کسبوکار خود استفاده کنند و با بهکارگیری تصادفی فناوریهای نوظهور یکی میدانند اما واقعیت این است که دیجیتالی شدن راهکار جدید و نوآورانه است.
در هر حال تحول دیجیتال چیزی فراتر از استفاده از ابزارهای نوین است.
تحول دیجیتال بازسازی اساسی فرآیندهای کسبوکار است که برای افزایش کارایی و بیشینهسازی سود با استفاده بهینه از فناوریهای قدیمی و نوین انجام میشود.
زمانی که شما تصمیم میگیرید کسبوکارتان را به سمت تحول دیجیتال هدایت کنید، حتما به خاطر داشته باشید که قرار است بسیاری از تفکرات، فرآیندها، اقدامات، ارزشها، اهداف و… را با استفاده از یک تفکر دیجیتال مناسب متحول کنید که این مهم در نهایت روی خروجی کار شرکت شما، هزینهها، زمان و روابطی که با مشتریان خود دارید تاثیر مستقیم خواهد داشت. قطعا در ارزیابیهای بعدی شرکتهای برتر سال یکی از مهمترین شاخصهای اثرگذار دیجیتالی شدن شرکتها و حرکت در این مسیر خواهد بود.
* مشاور کسبوکار
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد