7 - 09 - 2020
چرا نورداستریم۲ تهدیدی علیه امنیت ملی آمریکاست
خط لولهای که از زیر دریای بالتیک به سمت سواحل آلمان کشیده میشود ژئوپولیتیک منطقه را به هم میریزد. نوراستریم ۲ نگرانیهای ایالات متحده و دیگر کشورهای مرتبط با آمریکا را در پی دارد. آنها نگرانند که کرملین در حال توسعه نفوذ سیاسی خود به آلمان و دیگر کشورهای ناتو است. همانطور که این پروژه به پایان خود نزدیک میشود، تحریمهای ایالات متحده و اعلام محدودیتهای بیشتر بر کشورها و شرکتهای مشارکتکننده در این خط لوله بیشتر میشود و در نتیجه ساخت این خط لوله حالا تبدیل شده است به برزخی سیاسی که روسیه در راس آن قرار دارد. اما چرا این خط لوله تا این حد سیاسی شده است؟
شاید هیچ خط لولهای در دنیا به این اندازه نامش بر سر زبانها نباشد. نورداستریم۲ خط انتقال گاز روسیه است به اروپا به ویژه آلمان. این خط لوله قرار است از زیر دریای بالتیک رد شود، همان جایی که رقیبش «خط لوله دریای بالتیک» از نروژ تا لهستان رد میشود. با موفقیت خط لوله نورد استریم، ساخت خط لوله نورداستریم۲ هم رقم خورد. با این خط لوله گازپروم به طور مستقیم به اروپا وصل میشود. طول این خط لوله به ۱۲۰۰ کیلومتر میرسد. ظرفیت کلی این خط لوله سالانه ۵۵ میلیارد مترمکعب گاز است.
به گزارش انرژی امروز، مناقشه بر سر این خط لوله مناقشهای سیاسی است بازمانده از زمان جنگ سرد. ایالات متحده معتقد است نورداستریم۲ نقشهای است که مسکو کشیده با هدف وابستهتر کردن اروپاییها به روسیه. اروپا اما میگوید به گاز این خط لوله نیاز دارد.
دونالد ترامپ، رییسجمهور ایالات متحده، تحریمهایی برای این خط لوله وضع کرده است که ساخت این پروژه ۱۱ میلیارد دلاری متعلق به غول گازی گازپروم به ریاست الکساندر میلر، متحد سنتی ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه را با تاخیر مواجه کرده است.
چرا نورداستریم۲ مهم است؟
این خط لوله به آلمان کمک خواهد کرد تا امنیت انرژی خود را با هزینهای نسبتا کمتر تامین کند. از سویی این پروژه به گازپروم کمک خواهد کرد تا گزینههای خطوط صادراتی خود به اروپا را تغییر دهد. قبل از نورداستریم، روسیه از طریق اوکراین به اروپا گاز میفرستاد. اما از همان زمانی که اتحاد جماهیر شوروی از هم پاشید منازعه بر سر قیمت گاز باعث شد که روسیه در سال ۲۰۰۹ به مدت ۱۳ روز جریان گاز به اوکراین را قطع کند. از آن زمان روابط دو کشور هر سال بدتر از سال گذشته میشود. پس از آن هم اوکراینیها با کنار گذاشتن رییسجمهور اوکراین که وابسته به روسیه بود، دشمنی با روسیه را تشدید کردند.
چه کسی مخالف نورداستریم۲ است؟
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان مدتهاست از موضع خود در حمایت از خط لوله گازی ۱۱ میلیارد دلاری با روسیه دفاع کرده و معتقد است که سیاست باید از اقتصاد تفکیک شود. اما این رویکرد روز پنجشنبه ۱۳ شهریورماه زیر فشار شدیدی قرار گرفت آن هم زمانی که یکی از مخالفان مسموم شده دولت روسیه در بیمارستانی در این کشور بستری است. الکساندر ناوالنی با گازی مسموم شده که «نظامی» بوده و ارتش روسیه از آن استفاده گستردهای میکند. اگرچه مرکل از تفکیک سیاست با اقتصاد سخن میگوید اما گویی خودش در میانه این دو گیر افتاده است.شامگاه چهارشنبه، ۱۲ شهریور صدراعظم آلمان درباره وضعیت الکسی ناوالنی، موضعگیری کرد. مرکل ضمن بیان اینکه منتقد سرسخت رییسجمهوری روسیه با ماده عصبی «نوویچوک» مسموم شده است گفت: ناوالنی «قربانی یک جنایت» شده است. مرکل افزود: کسانی قصد سر به نیست کردن او را داشتهاند و از این طریق میخواستند او را به سکوت وا دارند. مرکل در ادامه تصریح کرد: اکنون سوالاتی مطرح است که «فقط دولت روسیه میتواند به آنها پاسخ دهد.» پیشتر اشتفان زایبرت، سخنگوی دولت فدرال آلمان هم گفته بود، یک آزمایشگاه ویژه نیروهای مسلح این کشور به این نتیجه رسیده که ناوالنی با یک ماده عصبی شیمیایی از گروه «نوویچوک» مسموم شده است.
بسیاری در آلمان و اروپا و ایالات متحده از مرکل انتقاد میکنند که نورداستریم۲ موجب افزایش اهرم نفوذ مسکو در آلمان شده و کمک میکند که جیب دولت روسیه پر شود. اما این خط لوله تا ۹۴ درصد تکمیل شده است و او هم از ضرورت اتمام آن دفاع کرد. قرار بود این خط لوله جمعه گذشته افتتاح شود. در آن زمان ناوالنی در برلین بستری بود اما هنوز «نوویچوک» رسما اعلام نشده بود. با شناسایی سم یادشده اما، بار دیگر بحث در مورد خط لوله نورداستریم۲ داغ شده است.برای مدتی طولانی، مرکل حامی مشارکت تجاری و دیپلماتیک با روسیه و چین بود هرچند این دو کشور در «سرکوب داخلی» و «پرخاشگری خارجی» ید طولایی دارند. استدلال مرکل این است که روسیه بسیار نزدیک به اروپاست و چین هم به لحاظ اقتصادی بسیار قدرتمند است و نمیتوان آنها را منزوی کرد. برای مرکل پیش بردن هر دو روش سخت است. سیاست خارجی آلمان پس از اشغال کریمه از سوی روسیه و سقوط هواپیمای مسافری مالزی آشکارا رویکردی قاطعانه بوده و در مورد چین هم به خاطر سرکوب و بیپروایی داخلی و خارجیاش در دوران رهبری «شی» چنین بوده است.
نورداستریم۲- که از سوی شرکای ائتلافی مرکل تبلیغ میشود- به جایی رسیده که دفاع از آن مشکل میشود چرا که مالک گازپروم و کنترلکننده اصلی آن در حقیقت کرملین و شخص پوتین است. اکنون مرکل باید آن دو راهی را حل کند؛ آیا میتواند امر اقتصاد را از امر سیاست تفکیک کند؟ با این حال، بسیاری از آلمانیها میپرسند چگونه است که مرکل از یک سو روسیه را «دولتی شرور» جلوه میدهد و از سوی دیگر به این کشور به چشم یک «شریک تجاری مشروع» در آینده مینگرد؟
آمریکا کجای ماجراست؟
دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا و اعضای کنگره میگویند نورداستریم۲ اروپا را وابسته به روسیه میکند. ترامپ میگوید آلمان به «گروگان روسیه تبدیل خواهد شد».
اما ترامپ تنها نگران گروگان شدن آلمان نیست. ایالات متحده به دنبال بازار فروش LNG است و چه کشوری بهتر از بزرگترین اقتصاد اروپا؟ ترامپ عنوان فروش گاز LNG به اروپا را «گاز آزادی» گذاشته است.
در ماه ژوئن هر دو حزب در ایالات متحده بر سر تحریمهای نورداستریم۲ به توافق رسیدند. سناتور تد کروز، از سرکردگان این تحریمها، میگوید: «نورداستریم۲ تهدیدی جدی علیه امنیت ملی آمریکاست و نباید تکمیل شود.»
معنی تحریمها علیه نورداستریم۲ چیست؟
از سال ۲۰۱۹ به این طرف بخش ساحلی این پروژه متوقف شده و نه شرکت بهرهبردار خط لوله Nord Stream 2 AG و نه گازپروم هیچ کدام برنامه جدیدی برای ادامه کار ارائه ندادهاند.
روسیه اوایل امسال شناور لولهگذار در بستر دریا را با نام Akademik به بندر بالتیک آلمان فرستاد. در ماه آگوست، دانمارک کار تست فشار، پاکسازی و پر کردن خط را با گاز بیخطر آغاز کرد که تا شش تا هفت هفته به طول میانجامد. گازپروم گفته است از اواخر ۲۰۲۰ یا اوایل ۲۰۲۱ کار انتقال گاز در نورداستریم۲ را آغاز خواهد کرد اما تمامی این اقدامات را تحریمهای ایالات متحده متوقف کرده است.
آیا اروپا با نورداستریم۲ واقعا گروگان روسیه میشود؟
با کاهش تولید گاز در دریای شمال و هلند، بازار گاز اروپا با ورود LNG بسیار رقابتی شده است. گازپروم میگوید در سال ۲۰۱۹ سهم این شرکت از بازار گاز اروپا ۵/۳۵ درصد بوده است. این شرکت به دنبال توسعه فروش LNG به اروپاست. اما همه کشورها به یک اندازه به گازپروم وابسته نیستند. این شرکت یک تامینکننده سنتی گاز در کشورهایی چون فنلاند، لیتوانی، بلاروس و کشورهای بالکان است، اما در غرب اروپا تامین گاز از گزینههای مختلفی صورت میگیرد. مثلا از کشورهایی چون قطر، نروژ، آفریقا و تیرینیداد.
بیشتر کشورها از آلمان گرفته تا کرواسی، به دنبال ساخت بنادر و ترمینالهای LNG هستند تا بتوانند از سراسر دنیا LNG وارد کنند.
آیا ایالات متحده گاز بیشتری به اروپا میفروشد
قبل از شیوع کرونا و کاهش قیمت گاز، ایالات متحده به عنوان عمدهترین منبع تامین گاز در شمال غرب اروپا بود. اما سوختی که از آمریکا میآید باید از گاز به مایع تبدیل شود، بار کشتیهای LNG پر شود، از اقیانوس اطلس عبور کند تا به اروپا برسد. اما روسیه گاز را با بزرگترین شبکه گاز دنیا به اروپا میرساند.
امسال حتی واردات گاز از آن سوی اقیانوس اطلس غیراقتصادیتر هم شده است.
حالا تامینکنندگان آمریکایی به دنبال قراردادهای بلند مدتتر هستند. مثلا در قرارداد با لهستان به موفقیتهایی هم رسیدهاند. اما جنگ تجاری بین آمریکا و چین هم مشکلی بر مشکلات تامینکنندگان آمریکایی افزوده است.
بنابراین ورود هر چه گستردهتر به بازار گاز اروپا برای ایالات متحده اهمیتی بسیار بیشتر مییابد.
آژانس بینالمللی انرژی انتظار دارد در سال ۲۰۲۵ ایالات متحده به بزرگترین فروشنده LNG دنیا تبدیل شود.
دولت ترامپ و بسیاری از اعضای کنگره تلاش کردهاند تا این خط لوله را از طریق تحریمهای ثانویه یعنی هدف قرار دادن شرکتهایی که در این پروژه همکاری دارند، متوقف سازند. آنها همچنین میکوشند مانع دسترسی آنها به بازار آمریکا و نظام بانکی این کشور شوند. مرکل و اتحادیه اروپا این اقدام آمریکا را مورد انتقاد قرار داده و میگویند این کار در برابر دشمنان مشروع است نه برای متحدان.
دانیلا شوارتزر، مدیر شورای روابط خارجی آلمان اظهار کرد: اگرچه خانم مرکل تمایلی به تسلیم شدن در برابر فشارهای آمریکا ندارد، اما مسمومیت ناوالنی «اکنون دلیل دیگری برای این کار به او میدهد. او میتواند این کنار گذاشتن احتمالی خط لوله را به گردن روسها بیندازد، نه به گردن آمریکاییها.»
دونالد ترامپ، رییسجمهور ایالات متحده
مرکل در دفاع از پروژه تنها نیست. برخی دیگر از اعضای حزب وی از موضع وی حمایت کردند و دلیل آن را حفظ اهرم فشار بر مسکویی میدانند که به درآمد این خط لوله نیاز دارد. آنها بر این باورند که از این طریق میتوان بر روسیه اعمال فشار کرد. یورگن هاردت، سخنگوی سیاست خارجی محافظهکاران در پارلمان، گفت: «ما نیازمند یک پاسخ مشترک اروپایی هستیم و باید اهرمی داشته باشیم که پاسخ قوی را تضمین کند و این اهرم میتواند اقتصاد باشد.»
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد