11 - 01 - 2020
چرایی عقبنشینی ترامپ
دکتر صلاحالدین هرسنی*
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا پس از حمله انتقامجویانه سپاه پاسداران علیه مواضع آمریکا در عراق، طی یک سخنرانی که در آن مارک اسپر وزیر دفاع، مایک پنس معاون رییسجمهور و پمپئو وزیر خارجه آمریکا حضور داشتند اظهار کرد: «آغوش این کشور به روی صلح باز است و آمریکا از همه کسانی که خواستار صلح هستند، استقبال میکند. او همچنین گفت: وقت آن رسیده است که بریتانیا، آلمان، روسیه، چین و فرانسه، آمریکا را برای دستیابی به یک توافق جامع با ایران با هدف پایان دادن به رفتارهای کنونی ایران یاری دهند.»
در نگاه نخست، چنین نگرشی را باید نوعی عقبنشینی و همچنین تعقیب رویکرد مسالمتآمیز و مماشات ترامپ و همفکرانش در قبال ایران دانست. از منظر نشانهشناسی، مهمترین پیامی که از چنین نگرش و رویکردی مخابره میشود آن است که نظامیگری و حمله به ایران از سوی ترامپ و حلقههای نزدیک به او منتفی است. به نظر میرسد که ترامپ و همفکرانش تحت تاثیر سه عامل گزینه مماشات و رویکرد مسالمتآمیز را در دستور کار قرار دادهاند.
اولین عامل، قطعنامهای است که مجلس نمایندگان تحت تسلط دموکراتها برای محدود کردن اقدامات ترامپ در مورد ایران تصویب کرد. این قطعنامه به منظور حفظ جان آمریکاییها و همچنین حفظ ارزشهای آمریکا و در نتیجه کاهش تنش و خشونت، دست ترامپ را در نظامیگری و حمله به ایران کوتاه کرده است. لاجرم ترامپ و جمهوریخواهان باید از این پس، برای هر اقدام نظامی دیگر علیه ایران تایید و مجوز کنگره را در دست داشته باشند.
دومین عامل، متاثر از مخالفت برخی از اعضای جمهوریخواه کنگره است. در این ارتباط بسیاری از اعضای مجلس سنا موافقتی با رادیکالیسم ترامپ ندارند و برعکس اینگونه اقدامات او را مایه وهن و شکست ارزشهای حزب جمهوریخواه به حساب میآورند. در این ارتباط برخی از اعضای مجلس سنا اجازه نمیدهند رادیکالیسم ترامپ و رفتارهای غیرقابل پیشبینی او، عامل تنزل جایگاه حزب جمهوریخواه در ساختار سیاسی و افکار عمومی آمریکا باشد به ویژه آنکه در شرایط حاضر ماجرای استیضاح ترامپ و از طرف دیگر فشارهای منطقهای و احتمالا کشورهای اروپایی و عربی برای اجتناب از درگیری و جنگ در منطقه جدی است.
سومین عامل، تراس و هراس از آسیبپذیری بیشتر بر اثر واکنش و اقدام متقابل ایران است که همین آسیبپذیری موجب به چالش گرفتن اعتبار جمهوریخواهان و در نهایت موجب به خطر افتادن موقعیت ترامپ در انتخابات پیش روی آمریکاست. در واقع ترامپ به این نتیجه رسیده که اگر جنگی رخ دهد، آمریکا از سوی ایران متحمل ضرر و زیان خواهد شد. در حال حاضر همین ترس از آسیبپذیری از سوی ایران، موجب عقبنشینی و اتخاذ رویکرد مسالمتآمیز در قبال ایران شده است.
اما با این همه این عقبنشینی و مماشات نسبتا معنادار ترامپ و حلقههای نزدیک به او را نباید به معنای مذاکره دانست چراکه ترامپ نزد تصمیمگیران و تصمیمسازان ایران، یک فرد غیرقابل اعتماد و پیشبینیناپذیر است. ترامپ در شرایطی رویکرد مماشات را در دستور کار قرار داد و همچنین در شرایطی پیام صلح و دوستی را میفرستد که هفته گذشته دست به ترور سردار سلیمانی زده است و همزمان با ارسال پیام صلح و دوستی در سخنرانی جدید خود اعلام کرده است که هرگز اجازه نمیدهد ایران به سلاح هستهای دست یابد. این وضعیت موجب راهبرد مقاومت ایران در برابر خواستههای واشنگتن به ویژه امر مذاکره میشود.
* کارشناس مسائل بینالملل
S.Harsani.k@gmail.com
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد