9 - 05 - 2023
چراغ سبز اعراب به اسد
گروه بینالملل- وزرای خارجه اتحادیه عرب در پایان نشست روز یکشنبه خود در قاهره با بازگشت سوریه پس از ۱۲ سال به این اتحادیه موافقت کردند. در این رابطه شورای وزرای خارجه اتحادیه عرب در بیانیه پایانی نشست خود به صورت رسمی اعلام کرد: وزرای خارجه با اتخاذ تصمیم شماره «۸۹۱۴» رسما موافقت کرد که شرکت هیاتهای دولت سوریه در جلسات اتحادیه از امروز هفتم ماه می از سرگرفته شود. همچنین وزرای خارجه اتحادیه عرب تعهد خود به حفظ حاکمیت، تمامیت ارضی و ثبات سوریه براساس منشور اتحادیه عرب و اصول آن تاکید کردند.
علاوهبر این، احمد ابوالغیط دبیرکل اتحادیه عرب نیز روز یکشنبه در پاسخ به سوالی که آیا بشار اسد رییسجمهوری سوریه میتواند در نشست سران اتحادیه عرب که ۱۰ روز دیگر در ریاض برگزار میشود شرکت کند، تاکید کرد: اگر مایل باشد میتواند؛ زیرا از امروز کرسی سوریه در اتحادیه به این کشور بازگردانده شده است.
گفتنی است عضویت سوریه در اتحادیه عرب در سال ۲۰۱۱ و همزمان با وقوع اعتراضات و سپس جنگ داخلی در این کشور به حالت تعلیق درآمد و اکثر کشورهای عربی با دولت بشار اسد قطع رابطه کردند. با این حال نکته مهم این است که هر چند از مدتها قبل زمزمههایی برای احیای روابط دوباره با دمشق از سوی کشورهای عربی به گوش میرسید، اما همزمان با توافق میان ایران و عربستان و در حالی که کشورهایی نظیر قطر، کویت و مصر تقریبا مخالف بازگرداندن کرسی سوریه در اتحادیه عرب بودند، اما با تلاشهای انجام شده از سوی عربستان، امارات، لبنان، عمان و عراق این موضوع مهم برای سوریه محقق شد. حتی به نظر میرسد تلاشهای آمریکا مبنی بر اینکه متحدان عربش در ازای پذیرش مجدد اسد باید امتیازها و تضمینهایی از او بگیرند نیز نتیجه خاصی در بر نداشته است.
پذیرش دوباره سوریه در اتحادیه عرب در نوع خود حامل دو پیام مهم نیز هست؛ نخست اینکه کشورهای منطقه و جامعه جهانی به این نتیجه رسیدهاند که موقعیت بشار اسد در این کشور تثبیت شده و چارهای غیر از تعامل با وی وجود ندارد. مساله دوم این است که این موضوع میتواند مقدمهای برای کاسته شدن از درد و رنج مردم سوریه که ۱۲ سال است اسیر جنگ داخلیشده و در این مدت نزدیک به ۵۰۰ هزار نفر از آنها کشته و ۲۳ نفر نیز آواره شدند، باشد.
برگهای برنده اسد
در همین رابطه المانیتور در گزارشی آورده است: هر چند که عادیسازی روابط در طول سالهای اخیر شتاب بیشتری به خود گرفته است، اما نمیتوان مصیبت مردم این کشور را نادیده گرفت. اکنون در این کشور ۹۰ درصد زیر خط فقر زندگی میکنند و تحریمها فلجکننده آمریکا و غرب بر وخامت اقتصادی مردم افزوده است. با این حال وقوع زلزله در ترکیه و سوریه و نیز عادیسازی روابط میان ایران و عربستان باعث سرعت بخشیدن به چارچوبی شده که طی آن سوریه دوباره به جمع اتحادیه عرب بپیوندد.
همانطور که گفته شد علاوهبر قطر، کویت و مصر، ایالاتمتحده آمریکا نیز با پیوستن دوباره سوریه به جمع کشورهای عربی مخالفت کرده است؛ بهطوری که آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا پنجشنبه هفته گذشته در تماس تلفنی با وزیر خارجه اردن مخالفت خود را مبنی بر عادیسازی روابط با بشار اسد اعلام کرده بود. با این حال کارشناسان معتقدند نوعی واقعگرایی نیز نسبت به سیاست آمریکا در قبال سوریه وجود دارد. در واقع واشنگتن میداند تنشزدایی با بشار اسد در مسیر خود با شتاب دنبال میشود؛ به همین دلیل است که در پشت پرده ایالاتمتحده به همپیمانان عرب خود گفته حداقل سعی کنند از اسد امتیازهایی برای پذیرش مجددش در اتحادیه عرب بگیرند.از سوی دیگر هر چند اسد با کشوری ویرانشده، اقتصادی فروپاشیده و دولتی ضعیف مواجه است، اما به نوشته المانیتور چند برگ برنده نیز در اختیار دارد؛ نخستین مساله پیوند او با ایران است که سفر هفته گذشته سید ابراهیم رییسی به دمشق نشان داد که محور مقاومت یک پیروزی بزرگ به دست آورده و اکنون تهران آماده کمک به بازسازی سوریه است.اهرم دیگر اسد پناهندگان سوری هستند. تخمین زده میشود که علاوه بر ۵/۵ میلیون پناهنده خارج از کشور، حدود ۸/۶ میلیون آواره داخلی نیز در این کشور زندگی میکنند. همچنین برخی آمارها حاکی از آن است که در ترکیه ۶/۳ میلیون، در اردن ۸/۱ میلیون، در لبنان ۵/۱ میلیون، در عراق ۲۶۰ هزار نفر و در عربستان نیز بین ۷۰۰ هزار تا ۵/۲ میلیون پناهنده سوری وجود دارند.
به همین دلیل از آنجا که سازمان ملل و سایر کشورها به دنبال این هستند که آوارگان سوری در شرایطی مناسب به کشورشان بازگردند، این موضوع میتواند یک نقطه قوت برای بشار اسد و دولت او محسوب شود. زیرا از یک سو برای کشورهایی نظیر ترکیه، لبنان و اردن که با مشکلات اقتصادی دستوپنجه نرم میکنند، بازگشت سوریها به شدت مورد استقبال آنها واقع خواهد شد و از سوی دیگر عدم بازگشت برخی از آنها که مخالفان اسد هستند، برای او نعمتی دیگر خواهد بود.از اینرو به نظر میرسد دولت اسد با برگ پناهندگان و آوارگان قادر به مانور دادن جهت لغو برخی تحریمها باشد. همچنین ورود کشورهای عربی به بازسازی سوریه نیز نیازمند کاستهشدن از تحریمهای بینالمللی علیه دولت دمشق است که فعلا شرایط را مطابق میل بشار اسد پیش میبرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد