5 - 03 - 2025
چالش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان
سیدمحسن میرصدری*
چالش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان از طریق مکاتبه با تشکل‌ها و اتاق‌های بازرگانی شهرستان‌ها به جمع‌بندی رسیده و یک دسته‌بندی پنج‌گانه شامل تامین مالی، سیاستگذاری و حکمرانی، زیرساخت‌ها و انرژی، صادرات محصولات دانش‌بنیان و در نهایت مهاجرت نخبگان و منابع انسانی حاصل شده است. در خصوص تامین مالی باید گفت دارایی‌های نامشهود شرکت‌های دانش‌بنیان تا به اینجای کار در بانک‌ها به‌عنوان وثیقه پذیرفته نمی‌شود و از آنجایی که شرکت‌های دانش‌بنیان به طور معمول محدودیت‌هایی در زمینه فراهم ساختن وثیقه دارند برای گرفتن وام با مشکل مواجه می‌شوند. گفتنی است روش‌های نوین تامین مالی نیز مانند سرمایه‌گذاری خطرپذیر، تامین مالی جمعی و اعتبار مالیاتی براساس ماده11 و 13 قانون جهش تولید دانش‌بنیان وجود دارد اما موانعی هم هست. برای مثال میزان سود تامین مالی جمعی برای بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان به صرفه نیست. استفاده از مشوق‌های مالیاتی نیز پیچیدگی‌های مخصوص به خود را دارد که تلاش کردیم با برگزاری دوره‌های آموزشی در اتاق بازرگانی ایران تا حدودی این مشکل را برطرف سازیم. شرکت‌های دانش‌بنیان برای تامین مالی از طریق بازار سرمایه، مشکل ورود به بازار سرمایه را دارند. این موضوع اگر به شورای‌عالی دانش‌بنیان یا کارگروه شورای‌عالی دانش‌بنیان سپرده شود می‌تواند تاثیر بسیار مثبتی داشته باشد، همچنین سرمایه‌گذاری خارجی نیز به علت شرایط تحریم بسیار دشوار است. در زمینه حکمرانی و سیاستگذاری می‌توان به ناپایداری قوانین خصوصا در حوزه بیمه و مالیات اشاره کرد. قیمت‌گذاری دستوری نیز از مواردی است که سود بسیاری از شرکت‌ها را از بین می‌برد. برای برخی تجهیزاتی که تولید داخل دارند تعرفه‌ها نامناسب بوده و ضروری است تعرفه آنها بالاتر رود؛ تغییرات نرخ ارز نیز به این شرایط دامن زده است. در بخش نهاده‌ها و زیرساخت‌ها متاسفانه مشکلات اساسی در حوزه تامین برق و گاز وجود دارد و بسیاری از شرکت‌ها مجبور هستند از روش‌های دیگر برق را تامین کنند و این قضیه قیمت تمام‌شده را بالاتر می‌برد. در حوزه ماشین‌آلات و مواد اولیه مشکلات فراوانی وجود دارد و دلیل اصلی آن هم تخصیص ارز است. در زمینه صادرات مشکلاتی چون اف‌ای‌تی‌اف، تحریم‌ها و پیمان‌سپاری ارزی وجود دارد. برای پیشرفت ضروری است از پیمان‌های منطقه‌ای نظیر بریکس و اوراسیا نهایت استفاده را برده و بحث رایزن‌های مرتبط با دانش‌بنیان در کشور‌های دیگر راه‌اندازی شود. از طرفی در زمینه مهاجرت نخبگان مشکلات متعددی وجود دارد، در کشور دانشگاه‌های قوی وجود دارد اما به علت ارتباط ضعیف صنعت و دانشگاه بسیاری از تحقیقات بدون ثمر می‌مانند و آموزش‌های موجود در دانشگاه‌ها ارتباطی با بازار کار ندارد. همچنین نیروی انسانی متخصص فراوانی در بسیاری از شرکت‌های موفق دنیا وجود دارد که می‌توان از طریق یک شبکه‌سازی صحیح میان آنها نهایت استفاده را برد.
* رییس کمیسیون کسب‌وکار‌های نوین و دانش‌بنیان اتاق ایران
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد