پیام مکتوب مسقط برای تهران

سیدعباس عراقچی: در سفر وزیر خارجه عمان، پیامی از جانب آمریکا رد و بدل نشد

گروه سیاسی- وزیر امور خارجه سلطنت عمان روز گذشته به تهران آمد و پس از دیدار با سیدعباس عراقچی، همتای ایرانی خود با دبیر شورای‌عالی امنیت ملی و البته شخص رییس‌جمهور ایران دیدار کرد؛ دیدارهایی فشرده که در عین ‌حال به ‌نحوی نشان از اهمیت این سفر دیپلماتیک بود. سفری رسمی که پیشتر سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی نیز از آن خبر داده و گفته بود که از سفر سید بدر البوسعیدی به تهران به منظور بررسی و تبادل ‌نظر طرفین درباره آخرین وضعیت مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه انجام خواهد شد، آن هم در حالی که همزمان موسی فرهنگ، سفیر جمهوری اسلامی در عمان در توئیتی که از طریق حساب کاربری رسمی خود در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد، نوشت: «در آستانه سال جدید میلادی و در گرماگرم‌ تحولات منطقه، به‌زودی و با سفر وزیر خارجه سلطنت عمان به تهران، شاهد مرحله‌ای جدید از روابط تهران- مسقط و دور جدیدی از همکاری‌های منطقه‌ای ایران و همسایگان خواهیم بود.»
استقبال عراقچی از همتای عمانی
سرانجام صبح روز گذشته وزیر امور خارجه سلطنت عمان در حالی با استقبال سیدعباس عراقچی وارد تهران شد که در ادامه پس از دیدار وزیران خارجه دو کشور و حضور در یک نشست مطبوعاتی مشترک، بدر البوسعیدی با برخی از دیگر مقام‌های عالی‌رتبه سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی نیز دیدار کرد. آنچه اما علاوه‌بر برگزاری این جلسات سطح بالای دیپلماتیک بر اهمیت این سفر افزود، آن‌ بود که وزیر امور خارجه سلطنت عمان در این سفر، حامل پیام مکتوب سلطان عمان برای رییس‌جمهوری ایران بود، آن هم در شرایطی که این کشور حاشیه خلیج‌فارس، همواره به ‌خاطر نقشی که به‌عنوان نوعی میانجی دیپلماتیک میان تهران و واشنگتن ایفا کرده، از اهمیتی ویژه در مناسبات دیپلماتیک جمهوری اسلامی برخوردار است. بدر البوسعیدی البته آنطور که عراقچی نیز در جریان نشست مطبوعاتی مشترک خود با این دیپلمات عمانی اعلام کرد، حامل پیامی رسمی و مکتوب از جانب ایالات‌متحده نبود اما این مساله نیز انکارناپذیر است که در چنین سفر و جلساتی که در جریان آن برگزار شده، صحبتی درباره مباحث مربوط به مناسبات تهران و واشنگتن به میان نیامده باشد.
تکذیب تبادل پیام میان ایران و آمریکا
سیدعباس عراقچی که پس از استقبال از همتای عمانی خود در یک نشست مطبوعاتی مشترک با او، به تبیین و تشریح آنچه در جریان مذاکرات دو طرف رقم خورد، پرداخت، در حالی تاکید کرد «در جریان این سفر پیامی میان ایران و آمریکا رد و بدل نشده» که در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا وزیر خارجه عمان حامل پیامی از جانب آمریکا برای ایران بوده، گفت: «دولت عمان همواره برای کمک به روابط ایران با برخی از کشورها آماده بوده و در مواقع لازم، ارتباطات برقرار شده است». وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه «نقش عمان در مذاکرات هسته‌ای، چه پیش از خروج آمریکا از برجام و چه پس از آن، روشن و مشخص است»، گفت: «از این جهت از دوستان خود در عمان تشکر و قدردانی می‌کنیم.» عراقچی همچنین با بیان اینکه «طبیعی است که اگر نیازی باشد این کار {ارسال یا دریافت پیام میان ایران و آمریکا با میانجی‌گیری عمان} انجام شود، صورت می‌گیرد»، تاکید کرد که به هر تفسیر، «در جریان این سفر، پیامی در این رابطه رد و بدل نشده است». این در حالی بود که عراقچی در ادامه در توضیحات تکمیلی در این رابطه گفت: «ما به تبادل پیام‌هایی که لازم باشد، در زمان مقتضی با طرف آمریکایی از طریق سفارت سوییس در تهران ادامه می‌دهیم و برادران ما در عمان نیز در شرایطی که نیاز باشد، به این کار مبادرت می‌کنند اما همانطور که اشاره کردم در حال حاضر چنین پیامی وجود ندارد.»
تاکید عراقچی بر لزوم گسترش روابط تهران- مسقط
وزیر امور خارجه ایران که در بخش دیگری از سخنانش در نشست مطبوعاتی مشترک با همتای عمانی خود، سفر وزیر خارجه عمان به تهران را «سفری به‌موقع» توصیف کرد، در ادامه از «برگزاری کمیسیون مشترک ایران و عمان در ماه آینده در مسقط» خبر داد و با بیان اینکه «حجم تجارت بین ایران و عمان در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۳۹۹ بیش از سه برابر شده»، گفت: «حجم تجارت ایران و عمان در سال گذشته، ۲ و نیم ‌میلیارد دلار بوده است.» او همچنین با اشاره به «روابط رو به ‌گسترش ایران و عمان در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی»، گفت: «همواره رایزنی مستمری را با همدیگر داشتیم.»
عراقچی همچنین درباره تحولات اخیر منطقه، به‌ویژه آنچه از بیش از یک سال پیش تاکنون در باریکه غزه در جریان است و آنچه در هفته‌های گذشته در سوریه رقم خورد و منجر به فروپاشی و سقوط حکومت بشار اسد شد، گفت: «ایران و عمان در بحث سوریه بر حفظ تمامیت ارضی این کشور، عدم دخالت در امور داخلی سوریه، احترام به همه اقوام و مذاهب و رعایت حقوق آنها و ضرورت تشکیل دولت فراگیر در این کشور تاکید دارند.» او با تاکید بر مشابهت مواضع جمهوری اسلامی و کشورهای منطقه در این رابطه گفت: «همه ما خواهان آرامش در سوریه و تشکیل دولتی فراگیر در آن متشکل از همه اقوام و اقشار سوریه هستیم و بر پایان اشغال خاک سوریه به ویژه توسط رژیم صهیونیستی تاکید داریم.» او همچنین با تاکید بر لزوم «حفظ تمامیت ارضی یمن»، ابراز امیدواری کرد که «مذاکرات صلح هرچه سریع‌تر برگزار شود و بتوانیم مانع توطئه‌هایی شویم که به دنبال بروز جنگ داخلی در یمن است».
ارائه پیام مکتوب سلطان عمان به پزشکیان
همزمان وزیر خارجه عمان در سخنانش در این نشست مطبوعاتی مشترک با همتای ایرانی خود اعلام کرد که «در جریان این سفر حامل پیام مکتوب سلطان عمان برای آقای پزشکیان هستم»؛ پیامی که به‌ گفته بدر البوسعیدی، «در چارچوب ادامه مشورت‌های دو کشور و ادامه تاکید بر گسترش روابط بین دو کشور است». این دیپلمات ارشد عمانی همچنین با اشاره به توافق تهران و مسقط به ‌منظور برداشتن گام‌هایی جدید به ‌منظور افزایش سطح روابط تجاری و سرمایه‌گذاری بین دو کشور، از مذاکراتی که در ارتباط با برخی مسائل و تحولات منطقه ازجمله جنگ غزه و بحران سوریه انجام گرفته نیز خبر داد. وزیر امور خارجه عمان با تاکید بر خواست سلطنت عمان درخصوص «حفظ استقلال و تمامیت ارضی سوریه» گفت: «در چارچوب شورای همکاری خلیج‌فارس و اتحادیه عرب و سایر دوستان تلاش می‌کنیم که این اهداف محقق شود.»
دیدار وزیر خارجه عمان با رییس مجلس و دبیر شعام
وزیر خارجه عمان که بعد از ظهر دیروز و در ادامه رایزنی‌های دیپلماتیک خود در تهران، با برخی دیگر از مقام‌های ارشد سیاسی و امنیتی جمهوری اسلامی دیدار کرد، در یکی از جلسات با دبیر شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی نیز دیدار و گفت‌وگو کرد؛ دیداری که اگرچه دست‌کم تا زمان نگارش این گزارش در حوالی عصر روز گذشته جزئیاتی از آن منتشر نشد اما با توجه به آنچه از سوی برخی منابع اعلام شد، مباحثی همچون تحولات منطقه‌ای و به‌ویژه آنچه در سوریه، یمن و باریکه غزه در جریان بوده، از جمله موضوعات مورد بحث طرفین بوده است. این در حالی بود که او حوالی غروب روز گذشته با محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی دیدار و گفت‌وگو کرد.
تاکید پزشکیان بر لزوم تداوم روابط تهران-مسقط
با این همه اما احتمالا مهم‌ترین دیدار روز گذشته وزیر امور خارجه سلطنت عمان در تهران، دیدار او با رییس‌جمهور ایران بود؛ دیداری که ساعتی پس از اتمام نشست مطبوعاتی مشترک وزیران خارجه دو کشور و پیش از مذاکرات بدر البوسعیدی و علی‌اکبر احمدیان انجام شد و مسعود پزشکیان طی آن از «گسترش صلح و امنیت در منطقه» به ‌عنوان «رویکرد عملی ایران» سخن گفت.
مسعود پزشکیان که در جریان دیدار وزیر امور خارجه عمان، روابط دو کشور را «دیرین»، «صمیمی» و «دوستانه» توصیف کرد، با اشاره به گسترش روزافزون این روابط در عرصه‌های متنوع و در سطوح مختلف گفت: «تداوم و گسترش بیش از پیش این روابط سازنده برای جمهوری اسلامی ایران بسیار حائزاهمیت است.»
رییس‌جمهور ایران همچنین با اشاره به توافق تهران و مسقط برای برگزاری نشست آتی کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی در آینده نزدیک گفت: «اقدامات و پیگیری‌های خوبی در جریان است تا مقدمات تسریع در اجرای توافقات گذشته و حصول تفاهمات جدید میان دو کشور فراهم شود.» پزشکیان با اشاره به اینکه «سیاست خارجی دولت چهاردهم بر گسترش روابط و تحکیم همکاری‌ها با همه کشورهای اسلامی، همسایه و دوست استوار است»، از سلطنت عمان به ‌عنوان کشوری نام برد که در این راستا از جایگاهی ممتاز برخوردار است و بر این اساس تصریح کرد: «اینکه کشورهای منطقه و ملت‌های مسلمان با یکدیگر اختلاف داشته باشند و جنایتکاری مثل رژیم صهیونیستی از این وضعیت برای ضربه زدن به آنان سوءاستفاده کند، به هیچ‌وجه قابل قبول و مطلوب نیست.» پزشکیان بر همین اساس خواستار تعامل جدی‌تر ایران و عمان در این راستا شد.
ابلاغ سلام گرم سلطان عمان به رهبری و رییس‌جمهوری
این در حالی بود که وزیر امور خارجه عمان در این دیدار ضمن ابلاغ سلام‌های گرم سلطان این کشور به رهبری، رییس‌جمهوری و ملت ایران گفت: «دو کشور روابطی ریشه‌دار و تاریخی دارند که بر پایه اعتماد و حسن نیت شکل گرفته و گسترش و قوام یافته و سلطان عمان علاقه و تاکید زیادی بر گسترش این روابط دارد.» بدر البوسعیدی روابط دوجانبه تهران و مسقط را نمونه و الگویی از گسترش همکاری‌ها بر مبنای دوستی و اعتماد متقابل دانست و خاطرنشان کرد: «گسترش روابط با ایران بر پایه احترام و اعتماد موجود متقابل یک قاعده تغییرناپذیر برای عمان بوده است.» این دیپلمات ارشد عمانی در پایان خطاب به رییس‌جمهور ایران گفت: «ما همواره پیگیر و حامی رویکردهای حکیمانه جنابعالی در عرصه داخلی و به‌خصوص سیاست خارجی جمهوری اسلامی بوده و هستیم و بنده به سهم خود در وزارت امور خارجه عمان پیگیر عملی کردن رویکردهای مشترک دو کشور هستم.»