4 - 02 - 2020
پندنامههای دستاوردساز
گروه صنعت – تغییر سیاستگذاریهای حوزه زغالسنگ که ظاهرا با هدف بهبود وضعیت این صنعت و رفع چالشهای کنونی در زمینه ایمنی و توسعه صادرات در چند روز اخیر ابلاغ شده واکنشهای زیادی را از سوی فعالان و کارشناسان صنعت و معدن به همراه داشته است. در واقع بررسی این مصوبه بیش از آنکه حاوی سیاستگذاری جدید در حوزه زغالسنگ باشد به پندنامهای شباهت دارد که بهبود حال و روز این صنعت را نمیتوان از آن انتظار داشت. اغلب بندهای این مصوبه نیاز به تامین بودجه داشته و به همین علت تامین بودجه مورد نیاز و اجرای آنها به سال بعد محول شده است. اما واقعیت آن است که وضعیت بودجه سال آتی و کسری بودجه قابل توجه بر کسی پوشیده نیست و انتظار تامین بودجه برای موارد در نظر گرفته شده در این نامه غیرعملی به نظر میسد. همچنین یکی از بندهای قابل بحث این مصوبه تاکید بر افزایش قیمت فولاد بهمنظور افزایش قیمت زغالسنگ با هدف رفع مشکلات تولیدکنندگان این حوزه است؛ سیاستی که از سویی سود بخش ذوب کشور را در پی دارد و از سوی دیگر با وجودی که به نفع بخش زغالسنگ است اما بهطور قطع به زیان بخشهای دیگر از زنجیره فولاد منجر خواهد شد. در مجموع این ابلاغیه فاقد هر گونه سیاستگذاری جدید و تنها نامهای در راستای نمایش خدمت به شمار میرود.
پندنامهای ظاهرا دلسوزانه
معاون معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت در واپسین روزهای فعالیت خود در این وزارتخانه در نامهای از ابلاغ سیاستگذاریهای جدید برای حوزه زغالسنگ کشور خبر داد و بررسی روند اجرای آن را بر عهده انجمن زغالسنگ نهاد. البته بررسی دقیقتر این نامه حاکی از آن است که این نامه در واقع فاقد هر گونه سیاست ابلاغی جدید و تنها تکرار سیاستهای پیشین است و نهادن نام وضع سیاستی جدید در حوزه زغالسنگ برای چنین مصوبهای از اساس نادرست است.
اولین بند از این نامه به لزوم تاکید بر ساخت چهار واحد ایمنی در مناطق اصلی زغالسنگ کشور اختصاص داده شده و دستور پیگیری برای تامین بودجه و نحوه اجرای ساخت این پایگاهها را برای سال آتی صادر کرده است؛ بندی که با نگاه به سابقه سه سال گذشته در زمینه دستور تامین بودجه و ساخت این واحدها و برداشته نشدن قدمی در این زمینه، امیدی برای اجرای آن در سال آتی نیز وجود ندارد مگر آنکه مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت پس از سه سال به واقع به اهمیت چنین موضوعی پی برده باشند و درصدد اجرای آن به هر طریقی برآیند.
در بخش دیگری از این نامه به تعیین قیمت زغالسنگ بر اساس درصدی از قیمت شمش فولاد اشاره شده و فعالان این حوزه خواستار افزایش قیمت شمش فولاد در بورس کالا شدهاند تا در نهایت خود از این افزایش قیمت منتفع شوند؛ سیاستگذاری قیمتیای که بیش از آنکه به نفع بخش زغالسنگ باشد به نفع بخش فولاد کشور تمام خواهد شد و بر قدرت فولادسازان در افزایش قیمت خواهد افزود و نتیجهای جز ضرر صنایع و مصرفکننده نهایی نخواهد داشت.
سایر بندهای این نامه همچون همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت در زمینه ارائه تسهیلات به این بخش و ایجاد سهولت در تامین چوب، کمک دولت در پرداخت حق بیمه زیانآور بودن کارگران این حوزه نیز با توجه به وضعیت بودجه دولت در سال آتی و کسری موجود بعید به نظر میرسد که جنبه عملی داشته باشد و جای سوال در زمینه نحوه کارکرد این مصوبه را باقی میگذارد.
مصوبه های ناشی از ضعف تشکلها
سعید صمدی، دبیر انجمن زغالسنگ در خصوص عدم وجود سیاستی جدید در زمینه زغالسنگ در مصوبه معاون معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت به «جهانصنعت» گفت: واقعیت آن است که حداکثر توان انجمنها در ارائه سیاستگذاری به پیگیری و چانهزنی با مسوولان ختم میشود و انجمن زغالسنگ نیز با حداکثر توان به دنبال آن است که مصوبهای در جهت بهبود حال این صنعت به تصویب برسد. هر چند که بندهای متعدد نامه یادشده تکرار خواستهها و مصوبات قبلی است که در گذشته اجرایی نشده اما انجمن پیگیر تحقق راهی برای اجرای این مصوبات است.
صمدی در خصوص بند اول این نامه مبنی بر تعویق و محول کردن مجدد تامین بودجه برای ساخت چهار مرکز ایمنی در چهار حوزه اصلی زغالسنگ کشور برای سال آتی گفت: از حدود سه سال پیش ساخت چهار پایگاه ایمنی در مراکز اصلی زغالسنگ کشور مطرح شد اما در این سالها به دلیل عدم تخصیص بودجه قدمی در راستای اجرایی شدن این مصوبه برداشته نشده است. در ابلاغیه منتشر شده نیز ساخت این پایگاهها به سال آتی محول شده است.
وی گفت: ساخت این پایگاهها جزو طرحهای عمرانی کشور قرار دارد اما از آنجا که بودجه عمرانی در سالهای گذشته در کمترین میزان بوده و بهدلیل کسری بودجه بخش قابل توجهی از آن نیز در نهایت تامین نشده است، انجمن زغالسنگ برای سال آتی پیگیر تامین این بودجه از طریق سازمان نوسازی صنایع و معادن ایران (ایمیدرو) خواهد بود.
دبیر انجمن زغالسنگ افزود: سازمان ایمیدرو متولی بخش معدن کشور است و توسعه و ایجاد زیرساخت برای معادن بخشی از وظایف این سازمان بهشمار میرود، بنابراین انتظار میرود این سازمان ساخت این چهار پایگاه را برعهده گیرد.
صمدی در خصوص نحوه قیمتگذاری زغالسنگ در دنیا و علت وابستگی قیمت این محصول به فولاد در کشور گفت: در دنیا قیمتگذاری زغالسنگ براساس مکانیسم عرضه و تقاضا و در بورس تعیین میشود اما از آنجا که یکی از موارد اصلی مصرف این محصول در فولادسازی است، عموما قیمت این محصول تابعی از قیمت فولاد بوده، بهگونهای که براساس آمار در میانمدت قیمت زغالسنگ ۳۰ درصد میانگین قیمت شمش فولاد است.
وی افزود: بهطور قطع مکانیسم عرضه و تقاضا در بورس کالا بهترین راه برای تعیین قیمت است اما از آنجا که زغالسنگ در ایران محصول تکمشتری به شمار میرود امکان عرضه در بورس کالا را ندارد و قیمتگذاری آن نیز همواره در سالهای گذشته به صورت دستوری انجام میشد اما مدتی است که قیمت این محصول برابر ۵/۲۶ درصد قیمت شمش فولاد تعیین میشود.
صمدی افزود: در گذشته قیمت زغال در کشور وابسته به فولاد نبود. هر تغییر قیمتی در این محصول دشوارتر صورت میگرفت اما وابسته شدن قیمت زغال به فولاد از آنجا که فولادسازان در ایران از لابی قوی برخوردار بوده و قیمتگذاری منطقیتری نسبت به سایر صنایع دارند به نفع تولیدکنندگان زغالسنگ نیز شد. در این شرایط متناسب با تغییر نرخ ارز و تورم قیمت فولاد در کشور تغییر کرده و متناسب با آن قیمت زغال نیز شناور است.
دبیر انجمن زغالسنگ گفت: قیمت فعلی زغالسنگ همچنان پایین بوده و تولیدکنندگان این حوزه خواستار قیمتگذاری براساس ۳۰ درصد قیمت شمش فولاد هستند در حالی که اگر قرار باشد زغال مورد نیاز کشور از طریق واردات تامین شود، با در نظر گرفتن هزینههای حملونقل این محصول با قیمت هر تن یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان به دست مصرفکننده میرسد اما قیمت زغالسنگ تولیدی در کشور حداکثر یک میلیون تومان است.
وی افزود: واقعی کردن قیمتها منطقی و اصلیترین راهحل برای توسعه تولید در هر بخشی از زنجیره است. سیاست ممنوعیت قیمت یا سرکوب صادرات در بلندمدت تنها موجب کاهش تولید در بلندمدت میشود.
صمدی گفت: متاسفانه تصمیمگیران کشور شیپور را از سر گشادش میزنند، اگر در زمینه محصولی در کشور کمبود وجود دارد باید قیمت آن محصول واقعی شود تا سرمایهگذاران جذب آن حوزه شوند و تولید در این بخشها اقتصادی شود.
صمدی در خصوص یکی دیگر از بندهای این نامه مبنی بر تسهیل تامین چوب مورد نیاز زغالسنگ گفت: واقعیت آن است که تا به حال هیچ اقدام عملی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در زمینه تسهیل تامین چوب انجام نشده است در حالی که در حال حاضر واردات چوب به یکی از دغدغههای تولیدکنندگان زغال کشور بدل شده است.
وی افزود: تولیدکنندگان زغال به دو علت نیاز به واردات دارند؛ از سویی بخش زغال کشور سالانه نیاز به حدود ۱۰۰ هزار تن چوب دارد که تولیدات داخل کفاف این نیاز را نمیدهد و از سوی دیگر برای تامین ایمنی باید بخشی از چوب حتما از منابع خارجی و با کیفیت خاصی تامین شود. اما با قیمت فعلی ارز آزاد، واردات چوب بسیار گران میشود.
دبیر انجمن زغالسنگ گفت: البته استفاده از تکنولوژی چوب در معادن زغالسنگ بسیار قدیمی است و معادن محدودی در دنیا هستند که همانند ایران از این تکنولوژی استفاده میکنند. امروز در دنیا به جای چوب، از جکهای هیدرولیک استفاده میکنند.
تمامی معادن بزرگ و متوسط قابلیت استفاده از جک هیدرولیک را دارند که ۸۵ درصد معادن کشور نیز شامل این معادن هستند. با این وجود به دلیل قدرت پایین اقتصادی، تنها سه معدن در کشور از این جکها استفاده میکنند.
وی افزود: اما اگر از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت تسهیلاتی هدفمند با بهره پایین به معدنداران داده شود اغلب معادن کشور امکان تغییر تکنولوژی از چوب به جک هیدرولیک را دارند.
با وجودی که تجهیز معادن با این تجهیزات نیاز به سرمایه اولیه دارد، اما از آنجایی که این تجهیزات یک بار مصرف نیستند در بازهای حدود سه سال هزینه صورت گرفته قابل بازگشت است.
صمدی در خصوص درخواست انجمن زغال در این نامه برای تقبل بخشی از حق بیمه مشاغل سخت کارگران معادن زغالسنگ گفت: نحوه دریافت حق بیمه کارگران مشاغل سخت بهگونهای است که بسیاری از معدنداران این حوزه به مشکل برخوردهاند. در این شرایط معادنی وجود دارند که میزان بدهی آنها برای حق بیمه مشاغل سخت کارگرانشان از ارزش معدن نیز بیشتر شده و راهی جز تعطیلی ندارند و انتظار میرود مسوولان در این زمینه با اخذ سیاستی مناسب و کمک به پرداخت حق بیمه کمک کنند.
وی افزود: معدنداران میخواهند مابهتفاوت حق بیمه مشاغل سخت را همزمان با حق بیمه عادی پرداخت کنند اما تامین اجتماعی چنین امری را نمیپذیرد و انتظار دارد تا در زمان بازنشستگی کل مابه تفاوت ۱۰ سال حق بیمه مشاغل معمولی و سخت پرداخت شود. اما معادن زغالسنگ با توجه به سود امکان چنین پرداخت سنگینی بهصورت یکجا را ندارند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد