6 - 09 - 2021
پتروپارس؛ متهم ردیف اول
برای میدان نفتی به بزرگی میدان آزادگان که میزان نفت درجای آن حدود ۳۰ میلیارد بشکه برآورد شده، اتفاق تلخی است که بعد از دو سال اعلام شود، پیشرفت فیزیکی آن تنها پنج درصد است. این خبر را نصرالله زارعی معاون توسعه شرکت مهندسی و توسعه نفت اعلام کرده، مسالهای که البته به گفته او ناشی از سیاسی کاری بوده است.
میدان نفتی آزادگان، در منطقه دشت آزادگان، در فاصله ۱۰۰ کیلومتری از غرب اهواز قرار دارد. این میدان نفتی مشترک که از شمال در مجاورت میدان مجنون عراق قرار دارد، به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شده که میزان نفت درجای میدان آزادگان شمالی در حدود ۸۶/۵ میلیارد بشکه و نفت قابل استحصال آن ۴۲۰ میلیون بشکه برآورد میشود. همچنین نفت درجای میدان آزادگان جنوبی نیز ۲/۲۸ میلیارد بشکه و نفت قابل استحصال آن در حدود ۶/۱ میلیارد بشکه است.سابقه برنامهریزی برای استحصال نفت این میدان مشترک به دولت دهم برمیگردد. قرار بود توسعه هر دو میدان آزادگان شمالی و جنوبی به شرکتهای چینی واگذار شود، با این حال آنطور که نصرالله زارعی گفته، علیرغم به اتمام رسیدن طرح توسعه میدان آزادگان شمالی، سرنوشت توسعه میدان آزادگان جنوبی همچنان درهالهای از ابهام قرار دارد. زارعی اگرچه معتقد است مقامات وزارت نفت در دولت قبل در این رابطه اهمال کردند اما در میان صحبتهای او که با خبرگزاری فارس انجام شده، نام یک شرکت ایرانی به عنوان متهم ردیف اول مطرح میشود؛ پتروپارس.
اهم و فی الاهم شرکت نفت
آنطور که نصرالله زارعی معاون توسعه شرکت مهندسی و توسعه نفت روایت کرده، قرارداد واحد فرآورش مرکزی (CTEP) 18 آذرماه سال ۹۸ امضاء شد و بلافاصله زمینه اجرای موضوع قرارداد که همراه مبادله قرارداد بود به عنوان شروط موثر شدن قرارداد به پتروپارس تحویل داده میشود.
زارعی میگوید: «کارفرما یک تعهد مالی تحت عنوان پیشپرداخت در حدود ۴۴ میلیون یورو داشت که در دو بخش و با تاخیر قابل توجهی پرداخت شد. بخش اول پرداخت حدود ۱۰ میلیون یورو بود که در مردادماه سال ۹۹ پرداخت شد و حدود ۳۴ میلیون یوروی آن هم اسفندماه سال ۹۹ پرداخت شد. سپس در بعد تزریق مالی تا حدی حق با شرکت پتروپارس است. البته پتروپارس هم در ارائه ضمانتنامه و اعلام شماره حساب بانکی تاخیراتی داشت.»
معاون توسعه شرکت مهندسی و توسعه نفت میگوید:« طبق برنامه اولیه پروژه میبایستی حدود ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی می داشت که الان پیشرفت واقعی حدود ۲۰ درصد است. البته سال گذشته پیمانکار در برنامه اولیه تجدیدنظر کرد که طبق آن، باید پیشرفت پروژه حدود ۴۵ درصد باشد نه ۲۰ درصد. یعنی پتروپارس پنجاه درصد در عملکرد عقبماندگی از برنامه دارد.»
وی ادامه داد: «در جلسات مربوطه در حضور وزیر نفت و دیگر مقامات ارشد شرکت ملی نفت و پس از امضای قراردادها، جداول جریان نقدینگی (cash follow) موردنیاز میدان را ارائه دادیم و گفتیم اگر تامین مالی برای این پروژه صورت بگیرد، شهریورماه سال ۱۴۰۰ واحد CTEP را در بخش نفت آن به بهرهبرداری میرسانیم.»
آنطور که زارعی گفته باوجود تاکید وزیر نفت وقت، عملا این مهم در اولویت دوم قرار گرفت چراکه تمرکز وزارت نفت و شرکت ملی نفت بر روی به اتمام رسیدن خط لوله گوره- جاسک بوده است. ظاهرا این میزان توجه به این خط لوله سبب شده حتی عمده منابع مالی به پروژه خط گوره-جاسک تزریق شود و عملا پولی برای توسعه میدان نفتی آزادگان نماند.
اخطار گرفتند ولی کار نکردند
زارعی روایت میکند: «در آخرین جلسه که در تاریخ ۲۱ اسفند ۹۹ در این خصوص حضور وزیر نفت بودیم، جمله ایشان در سال ۹۲ را یادآور شدم که گفته بودند: مشکل عقبافتادگی پروژههای ما تنها موضوع مالی نیست و موضوع مدیریت هم مهم هست. در یک پروژه آن هم مثل آزادگان جنوبی که یک میدان مشترک با ویژگیهای خاص خودش است، از ضعف مدیریتی هیچ پیمانکاری حتی پتروپارس که به نوعی زیرمجموعه شرکت ملی نفت است نباید ملاحظه و مماشات کرد و تکلیف قرارداد محوله به مجری باید انجام شود.»
او تاکید میکند: «اصولا اخطار و برکناری را در قرارداد برای جلوگیری از تعلل و دور شدن از اهداف پروژه در قرارداد تعریف کرده اند و نباید پیمانکاران احساس کنند این بندهای قرارداد تشریفاتی است و پیمانکاران احساس امنیت تمام با هر عملکردی داشته باشند. به نظرم مدیران مافوق هم باید از این رویکرد تخصصی مجریان که حافظ منافع شرکت ملی نفت و کشور هستند استقبال و حمایت کنند. در همین مدت یک خلع ید در سال ۹۸ را مافوق با مجری همراهی نمود که اگر همراهی مدیران ارشد نبود، عملا در آزادگان جنوبی اتفاقی برای افتتاح توسط رییسجمهور وقت وجود نداشت.»
پتروپارس یک شرکت نفتی دولت است که در سال ۱۳۷۶ توسط شرکت سرمایهگذاری نفت ایران و با هدف اجرای طرح توسعه فاز ۱ پارسجنوبی به یک شرکت پیمانکار عمومی با سرمایه ایرانی، به روش بیع متقابل، تاسیس شد. عمده فعالیت شرکت پتروپارس تاکنون در بخش توسعه میادین گازی متمرکز بوده، که بخش اعظم آن به پروژههای توسعه فازهای ۱، ۶، ۷، ۸، ۱۱، ۱۲ و ۱۹ میدان گازی پارسجنوبی باز میگردد. در دورهای قرار بود این شرکت خصوصی شود و حتی تا مرز خصوصی شدن هم پیش رفت، اما خریداران نتوانستند پول لازم را فراهم کنند و درنتیجه تلاش برای خصوصی شدن این شرکت ناکام ماند.زارعی میگوید: «شرکت متن طبق قرارداد سهجانبه تامین مالی مشهور به SPV ، تنها مجری قراردادهای طرحها است و صورت وضعیتهای پیمانکاران و پیش پرداختها را جهت پرداخت به شرکت ملی نفت اعلام و ارسال مینماید. شرکت متن طبق قراردادی که با پتروپارس امضا شد موظف بود پیشپرداخت را از شرکت نفت مطالبه کند. در این راستا چندین نامه به شرکت ملی نفت نوشتیم که برای توسعه این میدان بودجه تخصیص و صورت وضعیتها و پیشپرداختها را پرداخت کند. بالاخره به صلاحدید مسوولان بالادست، تشخیص و اولویت پرداختها به مقدار درخواست شده در برنامه و بودجه و جریان نقدینگی اعلامی محقق نشد و مقرر شد به صورت کارکردی و به اصطلاح خردخرد و متناسب با پیشرفت کار، تزریق مالی هم صورت پذیرد. به پیمانکار اعلام کردیم فعلا امکان پرداخت مبلغ ۴۴ میلیون یورو به صورت یکجا نیست و کلی مکاتبه شد که شماره حساب اعلام کنند و نهایتا ۱۰ میلیون دلار در مردادماه ۹۹ و ۳۴ میلیون یورو هم در اسفند ۹۹ به پتروپارس پرداخت شد. البته مبالغی نیز در این حد فاصل به پیمانکار پرداخت شد.»
او اضافه میکند: «بارها به پتروپارس گفتیم شما پیمانکار برای فلان بخش از پروژه را آماده و به خط کنید، مطمئن باشید کارفرما (شرکت متن) پول آن بخش از پروژه را از شرکت نفت میگیرد. چون ما میتوانستیم مثلاً یک میلیون یا دو میلیون دلار را از شرکت نفت بگیریم، ولی ۴۴ میلیون دلار یکجا امکانپذیر نبود.»
کارنامهای که لکه دار شد
معاون توسعه شرکت مهندسی و توسعه نفت میگوید: «هیچ وقت نفت کتبا نگفت ما پول نداریم ولی در عمل با عدم پرداخت صورت وضعیتهای طرح آزادگان جنوبی، ما همین برداشت را از کار آنها داشتیم. بالاخره محدودیت مالی ناشی از تحریم و محدودیت صادرات نفت خام وجود داشت و هنوز هم ادامه دارد. قبل از اینکه پتروپارس وارد این پروژه شود، در سال ۹۸ ما ۱۰ دکل حفاری در منطقه داشتیم و حدود ۲۰ چاه را تا ابتدای سال ۹۸ حفاری کردیم ولی متاسفانه از ابتدای سال ۹۹ تاکنون یک چاه هم حفاری نشده و به تولید نرسیده است.»
او اضافه کرد: «واقعیت امر اینکه هیچکس فکر نمیکرد پتروپارس باتوجه به آن کارنامه مطلوبی که داشت در این پروژه چنین عملکردی که توضیح داده شد داشته باشد. ما میگفتیم در این پروژه پتروپارس را میآوریم که یک ساختار چابک دارد و دیگر مثل ما (شرکت متن) درگیر مقررات گوناگون نیست. تصور ما این بود با چابکی ساختاری و دستورالعملهایی که در پتروپارس هست یک جهشی در توسعه میدان آزادگان جنوبی اتفاق میافتد. اگر همان مسیر را ادامه میدادیم، تا حالا قاعدتا کار تمام شده بود. الان حدود دو سالی هست که بنده مسوول توسعه آزادگان جنوبی شدهام. از این دو سال حدود یک سال و نیم، معطل این مدل قرارداد GC هستیم. درحال حاضر پس از بازگرداندن چند قرارداد به شرکت متن، در این پروژه چند منیفولد آن کامل شده است و گاسپهای آن حدود ۹۸ درصد پیشرفت داشته است. قبل از پتروپارس با مدیریت شرکت متن، پروژه آزادگان جنوبی به پیشرفت ۶۹ درصد رسید، اما از زمان حضور پتروپارس در آزادگان تنها پنج درصد پیشرفت داشته است. یعنی از ۶۹ درصد به ۷۴ درصد رسیده است. از حدود ۹۸۰ میلیون دلار بودجه پیش بینی شده برای سالهای ۹۸ و ۹۹ و تا این تاریخ (تیرماه ۱۴۰۰) کلا حدود ۲۰۰میلیون دلار به پروژه تزریق مالی شده است که بخش قابل توجهی از این مبلغ که برای صورت وضعیتهای پیمانکاران حفاری و حدود ۷۰ میلیون دلار هم به پتروپارس پرداخت شده است.»
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد