14 - 11 - 2020
پتروشیمی جهان زیر ضربه کووید۱۹
همهگیری کووید۱۹ مدیران صنایع پتروشیمی را وادار کرده تا در خصوص آینده صنعت تجدید نظر کنند. رشد کند تقاضا، مازاد رو به رشد و تقلیل ارزش نهفته در کل زنجیره ارزش قبل از همهگیری ویروس کووید۱۹ نیز وجود داشته و در حال حاضر تنها آشکارتر شده است. علاوه براین، صنعت با اختلالات ساختاری از انتقال به منابع انرژی تجدیدپذیر و اقتصاد احیاکننده و چرخشی هم مواجه است.
از اینرو رهبران صنایع شیمیایی و سرمایهگذاران مالی به طور یکسان باید چشماندازها و دستورالعملهای مدیریتی خود را برای تمرکز بر سناریوهای بازیابی، زنجیرههای تامین منطقهای و بهرهوری سرمایه به روز کنند.
در طول همهگیری ویروس کووید۱۹ بنگاههای تولیدکننده محصولات پلی اتیلنی که به تولید محصولاتی مانند ظروف پلاستیکی برای بستهبندی کالاهایی مانند لبنیات، روغن موتور و شامپوها میپردازند، همچنان پابرجا هستند، در حالی که در زنجیرههای ارزش کالاهای دیگری مانند پلیاورتانها که برای صفحات فوم قابل انعطاف و سخت، مهر و موم و واشر استفاده میشود، کاهش تقاضا مشاهده شده است. با توجه به تغییر شرایط تقاضای جهانی، لازم است تولیدکنندگان این صنعت با توجه به چشمانداز جهانی، تحلیل و ارزیابی صحیحی از طرحها و برنامههای توسعه آتی خود با توجه به موقعیت رقبا داشته باشند.
در همین راستا معاونت بررسیهای اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران براساس گزارش اخیر موسسه مک کینزی با عنوان تاثیر همهگیری کووید۱۹ بر صنعت پتروشیمی، تاثیرات اختلالات ناشی از همهگیری ویروس کووید۱۹- کاهش تقاضا و قیمت نفت- در چشمانداز کوتاهمدت، میانمدت (نیمه دوم سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳ ) و بلندمدت (بعد از ۲۰۲۳ ) را بر صنعت پتروشیمی به همراه جزئیات مربوط مورد بررسی قرار داده است.
براساس این گزارش،پس از بحران مالی سال ۲۰۰۸، صنعت پتروشیمی از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸ رشد طولانیمدت و چشمگیری را تجربه کرد که طی آن ارزش کل زنجیره این صنعت سالانه هشت درصد رشد داشت. سطح بالای بهرهوری و پویایی مطلوب مواد اولیه منجر به کسب منافع قابل توجه و شکلگیری ابرچرخه (زمانی که حاشیه سود بالاتر از حد معمول است) از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ شد.
به طور کلی، بهرهوری صنعت (معمولا در سطح زنجیره تولید) تولیدکنندگان حاشیهای را تعیین میکند و قیمت نفت نیز شیب منحنی هزینه را در بسیاری از زنجیرههای تولید تعیین میکند. با در نظر داشتن این موارد، عوامل زیر در عملکرد صنعت پتروشیمی موثر هستند:
– بهبود حاشیه سود به دلیل بازارهای محدود در همه مناطق؛ نرخ بهرهوری اتیلن از ۸۴ درصد طی سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹ به ۹۰ درصد طی سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ بهبود یافت.
– رشد مداوم ظرفیت تولید از ۶۲ میلیون تن در سال ۲۰۰۸ به ۱۰۲ میلیون تن در سال ۲۰۱۸ بر اساس مواد اولیه مزیتدار به ویژه در مناطق خاورمیانه و آمریکایشمالی.
– رشد تقاضای شدید بازارهای نوظهور، بیش از ۴۰ درصد رشد ارزش کل از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰، در سال ۲۰۱۹، افزایش قابل توجه ظرفیت و کاهش رشد تقاضا باعث کاهش ارزش کل زنجیره صنعت شد. این کاهش در سال ۲۰۲۰ توسط بیماری همهگیر کووید۱۹ تسریع شد. تاثیر ویروس کووید۱۹ در تغییر میزان تقاضا به کالاهای صنعت پتروشیمی در بین زنجیرههای ارزش گوناگون، متفاوت بود، تقاضا در حوزه محصولات کاربردی مورد مصرف در صنعت خودرو و ساختوساز با کاهش شدید مواجه شد و در مقابل تقاضا در حوزه بستهبندی (به ویژه در مواد غذایی، محصولات بهداشتی و پزشکی) همچنان قوی بود. علت رشد قوی تقاضا در حوزه سلامت، کاهش موجودی، افزایش قابل توجه خدمات تحویل و تمرکز بیشتر فعالیتها در حوزه مراقبتهای سلامت در پاسخ به همهگیری کووید۱۹ است.
با وجود توقف برخی واحدهای پتروشیمی در برخی مناطق، تولیدکنندگان این صنعت به خوبی توانستند آثار کوتاهمدت ویروس کرونا را تحمل و اکنون در حال برنامهریزی برای میانمدت هستند.
تاثیرات کوتاهمدت کووید۱۹
متغیر بودن سطح مواجهه با بازارهای نهایی و مناطق به معنای تاثیر نابرابر در سمت تقاضا است. در واقع، بسیاری از واحدهای پتروشیمی به طرز چشمگیری بحران همهگیری کووید۱۹ را تحمل کردهاند و تعداد کمی از آنها تحت تاثیر اختلالات زنجیره تامین قرار گرفتهاند.
پاسخ صنعت
اکثر بنگاهها تعادل مناسبی را بین فاصله فیزیکی و واحد در حال تولید برای تامین ترکیب و مواد ضروری برای مبارزه با بیماری همهگیر کووید۱۹ برقرار میکنند. با این حال، چندین شرکت شیمیایی، خطوط تولید واحدهای موجود خود را برای تولید و پاسخگویی به افزایش تقاضا برای الکل ایزوپروپیل (برای ضد عفونی کنندهها) و اتانول سازگار کردند.
از نیمه نخست سال ۲۰۲۰، تاثیر کوتاهمدت به خوبی در نتایج مالی چندین بازیگر پتروشیمی نشان داده شده است. از میان شرکتهایی که مورد بررسی قرار گرفتهاند، درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک (EBITDA) در مقایسه با نیمه نخست سال ۳/۲۰۱۹ درصد کاهش یافته است. در پاسخ، برخی رهبران صنعت هزینههای عملیاتی و سرمایه را کاهش دادهاند. اگرچه اکثر شرکتها اقدامات لازم را برای پاسخگویی به شرایط اقتصادی فعلی انجام میدهند، اما تمرکز باید به طور جدی به استراتژیهای میانمدت تا بلندمدت، برنامههای سرمایهای و مدلهای عملیاتی تبدیل شود. این کار با درک دقیق سناریوهای آینده و عناصر حیاتی تاثیرگذار بر آنها آغاز میشود.
تاثیرات میانمدت و بلندمدت کووید۱۹
کووید۱۹ کاهش در تقاضا و قیمت نفت را تحریک کرده است. این صنعت در سال ۲۰۱۹ وارد یک چرخه نزولی شد. در حقیقت ارزش کل زنجیره صنعت در اثر کاهش رشد تقاضا و به ویژه افزایش قابل توجه ظرفیتها، که در نهایت منجر به نرخ بهرهبرداری کم و پایین آمدن قیمت نفت در سال ۲۰۱۹ شد، تقریبا ۴۵ درصد کاهش یافت.
بهرهوری صنعت
بهبود تقاضای پتروشیمی از نظر جغرافیایی و زنجیره ارزش متفاوت خواهد بود و به تاثیرات اپیدمیولوژیک و اقتصاد کلان بستگی دارد. مطابق نمودار ۱، روند بلندمدت تقاضا به محصول پتروشیمی پلی اتیلن بعد از بروز بحران مالی ۲۰۰۸ به سطحی پایینتر جابهجا شد که در اثر بحران سلامت، کووید۱۹، مجددا تقلیل سطح صورت گرفت. بر اساس نظرسنجی صورت گرفته، بازگشت به سطح تقاضای قبلی سال ۲۰۱۹ طی سناریوهای گوناگونی از مهار کامل ویروس تا رشد آهسته مورد انتظار است. در یکی از سناریوهای ارائه شده برای کووید۱۹، میزان تقاضا برای محصول پتروشیمی پلی اتیلن ممکن است در فصل نخست سال ۲۰۲۲ به سطح قبل از همهگیری کرونا برسد.
در سمت عرضه، برخی از بازیگران برنامههای توسعه ظرفیت خود را به تاخیر انداخته یا لغو کردهاند. با این وجود، پیشبینی میشود، همچنان ظرفیت مازاد قابل توجهی تا سال ۲۰۲۲ و احتمالا حتی در سال ۲۰۲۵ وجود داشته باشد.
سیر تکاملی قیمت نفت
کاهش قیمت نفت منحنیهای هزینه، به ویژه برای محصولات پتروشیمی مانند متانول و اتیلن را هموار کرده و ارزش کل علیالخصوص برای بازیگرانی که به منابع اولیه مزیتدار دسترسی دارند، با فرسایش همراه شده است. همانطور که در نمودارهای ۲ و ۳ نشان داده شده است به دلیل کاهش بهای نفتخام، هزینه تولید و حمل پلی اتیلن در چین در آوریل ۲۰۲۰ در مقایسه با سال ۲۰۱۹، افت قابل توجهی داشته و حاشیه سود مربوط به کمترین هزینه که مربوط به منطقه خاورمیانه و به عنوان تولیدکنندگان مزیتدار محسوب میشوند، در قیاس با هزینه سایر مبادی تولید، افت داشته و به ۳۰۰ دلار در هر تن رسیده است. چشمانداز قیمت پایین نفت بسیاری از منحنیهای هزینه را هموار میکند؛ پلی اتیلن ممکن است حاشیه سود بازیگران مزیتدار را تا ۲۰۰ دلار در هر تن کاهش داده و به سطح ۳۰۰ دلار در هر تن برساند.
فعالان صنعت فقط چند گزینه برای بهبود بهرهبرداری دارند، از جمله تاخیر در افزایش ظرفیت و بازسازی ظرفیت فعلی. با ورود به بحران، انتظار میرود که میزان استفاده از ظرفیت تولید اتیلن بین سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۵ حدود ۸۵ درصد باشد (در مقابل ۸۹ درصد در سال ۲۰۱۹)
سناریوی بهبود خاموش (بیصدا)، میانگین نرخ بهرهبرداری از صنعت پتروشیمی را در حدود ۸۱ درصد تا سال ۲۰۲۵ نشان میدهد. به علاوه، تاثیر بروز این سناریو بر ارزش کل، کاهش ۱۶ درصدی را نشان میدهد که تا سال ۲۰۲۳ به سطح سال ۲۰۱۹ باز نخواهد گشت (نمودار ۴).
در بلندمدت، نرخ استفاده از اتیلن ممکن است در نیمه دوم این دهه بهبود یابد، اگرچه میزان آن به رفتار کلی صنعت بستگی دارد. در صورت سرمایهگذاری محدود، ممکن است تا سال ۲۰۳۰ میزان بهرهبرداری از آن به سطح سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ بازگردد، یا اگر ظرفیت قابل توجهی به تولید آن اضافه شود، ممکن است بهرهوری در سطحی پایینتر از سطح ۲۰۱۹ باقی بماند (نمودار۵). به طور کلی انتظار میرود در نیمه دوم دهه پیشرو بهرهوری اتیلن حداقل ۸۰ درصد بهبود یابد.
دستور کار مدیریتی تغییردهنده
تیمهای مدیریت پتروشیمی باید برنامههای استراتژیک خود را به روز کنند تا درسهایی را که در نیمه اول سال ۲۰۲۰ آموختهاند به کار بگیرند. در همین ارتباط توصیههای زیر ارائه میشود.
استفاده از سناریوها برای مدیریت بازیابی
با توجه به چشمانداز نامشخص صنعت جهانی – و احتمال عدم قطعیت طولانیمدت برای ۱۲ تا ۱۸ ماه آینده- بنگاهها باید چشمانداز بازار مبتنی بر سناریو را طرحریزی و ایجاد کنند. با توجه به زنجیرههای ارزش خاص و ردپاهای جغرافیایی، این دیدگاهها میتوانند تصمیمگیری استراتژیک و عملیاتی را با تمرکز بر سودآوری و جریان نقدینگی هدایت کنند.
آمادگی برای زنجیرههای تامین فزاینده منطقه
صنعت پتروشیمی پیشتر به دنبال منطقهسازی زنجیره تامین در کنار جهانیسازی آن ناشی از مواد اولیه مزیتدار بود. این به آن معنی است که کووید۱۹ تاثیر محدودی بر زنجیره تامین مواد پتروشیمی و پلیمرهای فله (جدا از تنگناهای انتخابی به دلیل قفل شدن) داشته است. با این حال همهگیری کووید۱۹، طرفهای تقاضا در زنجیرههای عرضه جهانی و همچنین اثرات نامطلوب بالقوه روی اقلام واسطه دارویی، ماسکهای N95 و ضدعفونیکنندهها را برجسته کرده است. بر اساس گزارش اخیر موسسه جهانی مککینزی، به دلیل اختلالات در زنجیره تامین، حداکثر ۳۵ درصد از درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک (EBITDA) صنایع شیمیایی سالانه میتواند در معرض خطر باشد.
افزایش بهرهوری سرمایه
با توجه به ظرفیت بیش از حد و جریانهای نقدینگی عملیاتی پایینتر تا سال ۲۰۲۵، بنگاهها باید ارزیابی از جریان فعالیتهای سرمایهگذاری ثابت خود داشته باشند. علاوه بر این، آنها باید روی بهبود بهرهوری پروژههای پیشرفته و زیرساختی، به عنوان مثال، از طریق مذاکره مجدد در مورد قیمتها یا تنظیم زمان اتمام پروژه، تمرکز کنند.
مقیاس دیجیتال و تجزیه و تحلیل در بازرگانی و عملیات
تحولات دیجیتال پایان به پایان، میتواند منجر به بهبود قابل توجه شرکتهای شیمیایی شود. بازیگران صنعت پتروشیمی باید حداکثر حاشیه را با استفاده از تجزیه و تحلیل پیشرفته برای کاهش هزینههای خرید، کاهش مصرف انرژی، بهبود عملکرد و توان عملیاتی و بهینه کردن قیمتهای محصول فضای کسبوکار پویا، کاهش دهند.
گذار به اقتصاد چرخشی
پایین بودن قیمت نفت، کاهش تقاضای کلی و نگرانی بیشتر مصرفکنندگان در مورد سلامت و ایمنی مرتبط با بیماری همهگیر، ممکن است سرعت گذار به اقتصاد چرخشی را کاهش دهد. با پیچیدگی بیشتر امور، چالشهای سیستماتیک- مانند عدم استانداردسازی محصول و فرآیندهای مرتبسازی ناکارآمد- نرخ بازیافت را در کوتاهمدت و میانمدت پایین نگه میدارند. با این حال تحقیق اخیر مککینزی نشان داد که ۸۷ درصد از بازیافتکنندگان انتظار دارند مصرفکنندگان بدون توجه به بحران یا رکود اقتصادی، به حمایت از محصولات پایدار یا بازیافتی ادامه دهند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد